Έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε που αναρωτήθηκα πρώτη φορά τι είναι τα όνειρα. Και γιατί ονειρευόμαστε αλήθεια; Κι αφού ονειρευόμαστε πρέπει να τα πιστεύουμε κιόλας; Μπέρδεμα. Θα ακούσεις πολλούς να λένε ότι τα όνειρα είναι τυχαία. Ότι είναι απλώς η αποθήκη της μνήμης και των καθημερινών βιωμάτων του σώματος. Συνεπώς κάποιοι τα αντιμετωπίζουν σαν ψευδαίσθηση, σαν ένα εγκεφαλικό παιχνίδι.
Θεωρούν χαμένο χρόνο το να τα σκέφτεσαι και να προσπαθείς να τα ερμηνεύσεις. Άλλοι τείνουν προς μια βαθύτερη προσέγγιση. Βλέπουν μέσα στα όνειρα το ανθρώπινο υποσυνείδητο. Ακόμα και στα φαινομενικά ανούσια όνειρα συχνά περιέχονται ενδείξεις που αφορούν την ψυχολογία μας.
Είτε φευγαλέες εικόνες είτε σαν ταινίες μικρού μήκους, ένα είναι το μόνο σίγουρο: κανείς δεν ξεφεύγει απ’ αυτή την εμπειρία. Έρευνες έχουν υπολογίσει ότι ένας άνθρωπος 30 ετών έχει περάσει 2 χρόνια της ζωής του βλέποντας όνειρα ενώ κοιμάται! Έρχονται χωρίς να μας ρωτήσουν και το ίδιο απότομα φεύγουν. Άλλα μένουν στη μέση, και μάλιστα πάντα μας τα κόβουν στο καλύτερο σημείο. Το επόμενο πρωί τα θυμόμαστε αμυδρά, καθόλου ή πολύ έντονα.
Κι ενώ πιστεύω πολύ στα όνειρα δεν πιστεύω στους ονειροκρίτες της οκάς. Τα όνειρα έχουν να δείξουν πολλά στον καθένα ξεχωριστά για τον εαυτό του, δεν είναι αντικείμενο γενικευμένων και γιαγιαδίστικων προληπτικών ερμηνειών τύπου: «τα σκατά είναι λεφτά» και «τα ψάρια λαχτάρα».
Ανάλογα με την ποιότητά τους και τις καταστάσεις που ζούμε μπορεί να κάνουν μεγαλύτερη ή να επισκιάσουν τη χαρά μας. Είναι δυνατόν να απαλύνουν τον πόνο μας και να δώσουν ελπίδα κι αισιοδοξία. Να μας γεννήσουν φόβους κι αμφιβολίες, άγχος για κάτι που ονειρευτήκαμε, ακόμα και όταν δεν είναι αληθινό. Πέρα όμως από τις αντικειμενικές συνθήκες, εδώ παίζει καταλυτικό ρόλο το πώς αντιμετωπίζουμε τη ζωή. Τα όνειρά μας μπορεί να είναι ασπρόμαυρα ή έγχρωμα, ανάλογα με το πώς βλέπουμε και φιλτράρουμε τον κόσμο γύρω μας. Η πραγματικότητα τροφοδοτεί το όνειρο και το όνειρο με τη σειρά δίνει σχήμα στην πραγματικότητα, αυτή είναι η δική μου εκδοχή.
Λειτουργούν όπως ακριβώς οι βιταμίνες στον οργανισμό. Γίνονται αντιληπτές μόνο από τα συμπτώματα έλλειψης ή υπερβολικής πρόσληψης. Κάπως έτσι και τα όνειρα. Καθόλου τυχαία, δεν είναι εκεί σε καθημερινή βάση. Έρχονται για να μας δείξουν τι μας λείπει ή τι υπάρχει σε αφθονία έως κι υπερβολή στη ζωή μας. Και τις περισσότερες φορές ποιος μας λείπει, όχι τι. Είναι η έκφραση της νοσταλγίας, της καταπιεσμένης επιθυμίας.
Αντανακλούν τον εσωτερικό μας κόσμο. Όλοι μας κουκουλώνουμε μέσα μας κατά καιρούς αρνητικά συναισθήματα ή πόθους, προβλήματα με τον εαυτό μας και τους άλλους. Και το καλύτερο; Θεωρούμε ότι έτσι τα ξεφορτωνόμαστε κιόλας. Όμως ό,τι κρύβουμε επιμελώς τη μέρα ακόμα και από εμάς τους ίδιους επιστρέφει τα βράδια δριμύτερο, για να μας θυμίσει ότι είναι εκεί. Ότι ο πόθος ζητά εκπλήρωση, ότι ο φόβος χρειάζεται αντιμετώπιση και το πρόβλημα επίλυση· η φυγή δε συνιστά διέξοδο.
Άλλες φορές τα όνειρα συνδράμουν στις αποφάσεις μας. Κοιμόμαστε σκεπτόμενοι έντονα κάτι. Αυτό που δεν ξέρουμε όμως είναι ότι μαζί μ’ εμάς δεν κοιμάται και το υποσυνείδητό μας. Ξυπνάμε και ξαφνικά ξέρουμε τι θέλουμε και τι πρέπει να κάνουμε, πού πραγματικά κλίναμε. Χρειαζόταν απλώς ένα όνειρο για να επιβεβαιώσει ή να ανατρέψει τους δισταγμούς μας.
Και κάπως έτσι τα όνειρα αποδεικνύονται πολλές φορές προφητικά. Για κάποιο λόγο που δεν μπορούμε να εξηγήσουμε, διαισθανόμαστε τον επερχόμενο κίνδυνο ή ένα δυσάρεστο γεγονός είτε για εμάς είτε για κάποιον αγαπημένο. Τα όνειρα που εμείς χαρακτηρίζουμε εφιάλτες δεν είναι παρά μια ενστικτώδης προειδοποίηση για να αντιδράσουμε έγκαιρα σε καταστάσεις.
Και φυσικά τα όνειρα δεν περιορίζονται στο παρόν. Κρατούν για πάντα ζωντανές τις αναμνήσεις του παρελθόντος και τις παίζουν στο repeat όποτε θέλουν, όποτε έχουμε ανάγκη να θυμηθούμε ή να ξεχάσουμε πρόσωπα και καταστάσεις. Και δε θα μπορούσαν να μην περιλαμβάνουν αυτούς που έχουν φύγει απ’ τη ζωή. Μορφές αγαπημένες που η ανάμνησή τους είναι κάποιες φορές τόσο δυνατή ώστε μετουσιώνεται σε όνειρο. Σε όνειρο τόσο ζωντανό που όταν ξυπνάς νιώθεις σαν να είναι ακόμα εκεί.
Γι’ αυτό μην προσπερνάς και κυρίως μην υποτιμάς τα όνειρά σου. Πάντα έχουν κάτι να σου πουν, αρκεί να θέλεις να ακούσεις. Γιατί το μήνυμα έρχεται από μέσα, αποστολέας κι αποδέκτης είσαι εσύ. Για να μπορείς να ξυπνήσεις κάθε πρωί πρέπει να έχεις ένα όνειρο. Κι ο καλύτερος τρόπος να γίνει πραγματικότητα αυτό το όνειρο είναι να ξυπνήσεις!
Επιμέλεια Κειμένου Ελευθερίας Παπαναστασίου: Πωλίνα Πανέρη
Συντάκτης: Ελευθερία Παπαναστασίου
