Το αϊκίντο είναι μια τέχνη με καταγωγή από την Ιαπωνία. Τη δημιουργία της οφείλει στον Morihei Ueshiba, στη δεκαετία του 1920. Είναι μια μορφή τεχνικής άμυνας που επιτρέπει στον αμυνόμενο να προστατέψει τον εαυτό του, χωρίς όμως να χρειαστεί να χτυπήσει ή να τραυματίσει τον αντίπαλό του. Στηρίζεται κυρίως στην ισορροπία παρά στη μυϊκή δύναμη. Ως χαρακτηριστική μορφή τέχνης του είδους της, φέρει μια φιλοσοφία που εδράζεται κυρίως στην πνευματική εξέλιξη. Η συγκεκριμένη σωματική άσκηση δεν περιλαμβάνει επιθετικότητα και στοχεύει στην κατανόηση του αντιπάλου και στην προσπάθεια εκμάθησης από αυτόν. To αϊκίντο (aikido) δεν αφορά μόνο τον τομέα της σωματικής άσκησης αλλά διευρύνεται και στον ψυχολογικό τομέα. Στηρίζεται στην ικανότητα του ατόμου να γνωρίσει εις βάθος τον εαυτό του, να συνειδητοποιήσει τα όριά του και να οδηγηθεί στην εξισορρόπηση και στην κατανόηση του πνευματικού του εύρους.
Είναι γεγονός ότι όλοι μας, σχεδόν σε καθημερινή βάση, ερχόμαστε αντιμέτωποι με άτομα που μας συμπεριφέρονται με επικριτικό ή αρνητικό τρόπο. Είναι σύνηθες στον εργασιακό χώρο να προκύψει μια διαφωνία που θα οδηγηθεί σε καβγά, σε μια ερωτική σχέση να προβούμε σε συγκρούσεις, ή να νιώσουμε το χλευασμό, τη ζήλια και το θυμό από την παρέα μας. Συχνά, η αντίδρασή μας είναι να φερθούμε και εμείς με παρόμοιο τρόπο και να τροφοδοτήσουμε μια λογομαχία. Η τεχνική του αϊκίντο στηρίζεται στην Αρχή της ουδετεροποίησης, της αντιμετώπισης ουσιαστικά των γύρω μας με ομαλό και ειρηνικό τρόπο. Προστατεύεις τον εαυτό σου, χωρίς να βλάπτεις τον άλλον, κρατώντας ταυτόχρονα μια ουδέτερη στάση. Το λεκτικό και ψυχολογικό αϊκίντο είναι η ιδανική μέθοδος αποφυγής εντάσεων και τείνει να προσφέρει ηρεμία και γαλήνη στο άτομο που την υιοθετεί. Δείχνοντας αυτήν τη διαλλακτικότητα, ο «αντίπαλος» αντιλαμβάνεται την ανωτερότητά σου και από μόνος του μοιάζει να υποχωρεί, εγκαταλείποντας τη λογομαχία.
Όταν γινόμαστε «παραλήπτες» λεκτικού αϊκίντο, το σημαντικότερο είναι να διατηρήσουμε την ψυχραιμία και την ευημερία μας. Δεχόμενοι έναν προσβλητικό λόγο, ή και κάτι χειρότερο, από άτομο του οικείου ή μη περιβάλλοντος, διακατεχόμαστε από συναισθήματα σύγχυσης, απογοήτευσης ή θυμού. Αν προσπαθήσουμε να ελέγξουμε τις αρνητικές σκέψεις μας, τότε ίσως βρούμε τη χρυσή τομή ανάμεσα σε εμάς και στο άτομο που λογομαχούμε. Η συγκεκριμένη τεχνική σε ωθεί στην κατανόηση της απέναντι όχθης. Αντί να υιοθετήσεις το ίδιο μοτίβο συμπεριφοράς, είναι σημαντικό να προβείς στην κατανόηση της συγκεκριμένης δράσης. Να μπεις στην ουσία στη θέση του. Αν προσπαθήσεις να γνωρίσεις τον άλλον καλύτερα, τότε θα καταλάβεις τους λόγους που φέρεται έτσι, οι οποίοι μπορεί να είναι προσωπικά τραύματα, προηγούμενες καταστάσεις ή έλλειψη αυτογνωσίας και αυτοεκτίμησης. Οι άνθρωποι που έχουν την τάση να προσβάλλουν και να χρησιμοποιούν απρεπές λεξιλόγιο στις λογομαχίες τους, είναι συχνά και αυτοί με τις περισσότερες ανασφάλειες. Αντιμετωπίζουν τα κενά τους φέρνοντας άλλους σε αντίστοιχα δύσκολη θέση με τη δική τους. Η σιωπή όμως είναι φορές που μπορεί να πει τα πιο σοφά λόγια και τις μεγαλύτερες αλήθειες. Το αϊκίντο μας διδάσκει ακριβώς αυτό. Η ουδετεροποίηση της αρνητικότητας μέσα από την εξομάλυνση, βοηθάει στο να δημιουργούμε στον άλλον το κατάλληλο έδαφος ώστε να συνειδητοποιήσει τα βαθύτερα αίτια της συμπεριφοράς του. Αυτοί που μας φέρονται άσχημα ίσως υποφέρουν, ή ίσως τη δεδομένη στιγμή να τους απασχολούν κάποιες δυσάρεστες καταστάσεις και γι’ αυτό να αντιδρούν.
Ένας αποτελεσματικός τρόπος πρακτικής του αϊκίντο είναι να εστιάσουμε την προσοχή μας στις πολυπρισματικές όψεις του συγκεκριμένου ατόμου. Το κάθε άτομο έχει πολλές όψεις και αναλόγως τον αποδέκτη και τον τρόπο που αισθάνεται, βγαίνει στην επιφάνεια. Αντί να δώσουμε βάση σε αυτά που μας ενοχλούν, μπορούμε να δώσουμε μεγαλύτερη αξία στα θετικά στοιχεία αυτού του ατόμου. Μια άλλη πρακτική, είναι η αντιπαράθεση. Για παράδειγμα, αν βρίσκεστε στο χώρο εργασίας σας και ο υπεύθυνος φερθεί άσχημα, η τεχνική της αντιπαράθεσης μπορεί να φρακάρει τα αρνητικά σχόλια. Μια ήρεμη μα σταθερή απάντηση σε αυτά τα σχόλια, θα ήταν σε κάποιες περιπτώσεις αρκετή ώστε να τελειώσετε επιτόπου τη συζήτηση ή να κάνετε σαφές ότι αν συνεχίσει να σας μιλάει στον ίδιο τόνο, θα αποχωρήσετε.
Το χειρότερο λάθος που μπορούμε να κάνουμε σε τέτοιου είδους συζητήσεις είναι να θεωρήσουμε ότι ο συνομιλητής μας είναι ο καθρέφτης μας. Να ξεκινήσουμε να βλέπουμε το είδωλό μας και να απαντάμε με τον ίδιο τρόπο. Αντιθέτως, επιτυχία θα ήταν να δει τον εαυτό του μέσα από τη γαλήνη μας. Να κατανοήσει τα λάθη και τις αδυναμίες του βλέποντας τη διαφορά στη δική μας συμπεριφορά.
Το ψυχολογικό και λεκτικό αϊκίντο οδηγεί, εν τέλει, σε μια διπλωματική και έξυπνη διαχείριση των εντάσεων. Χωρίς να υποβιβάζουμε τους εαυτούς μας, λύνουμε ομαλά τις διαφορές μας, χωρίς να μας προκαλούν συναισθήματα άγχους και έντασης. Τελικά, η φιλοσοφία του αϊκίντο πηγάζει από την ίδια τη ζωή. Τίποτα δεν είναι πιο σημαντικό από τη σωματική και ψυχολογική αρμονία. Και τα δύο είναι το μαγικό μας νέκταρ για το ευ ζην.
Επιμέλεια κειμένου: Μαρία Ρουσσάκη