Αν ο Μάης ήταν άνθρωπος θα 'ταν ο Μάνος Λοΐζος

«Πρώτη Μαΐου κι απ’ τη Βαστίλη ξεκινάνε οι καρδιές των φοιτητών. Χίλιες σημαίες, κόκκινες μαύρες, ο Φεντερίκο, η Κατρίν και η Σιμόν.».

Μας πρωτοτραγούδησε το 1982 στο δίσκο του «Φοβάμαι», ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου στον διαχρονικό ύμνο -ωδή στην Πρωτομαγιά-,    «Πρώτη Μαΐου». Η μουσική και οι στίχοι του αριστουργηματικού αυτού τραγουδιού, δε θα γινόταν πάρα ν’ ανήκουν στον μεγάλο μας συνθέτη (τον μεγαλύτερο κατά την ταπεινή μου άποψη) Μάνο Λοΐζο.

Γεννημένος στις 22 Οκτωβρίου του 1937 στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, ο Μάνος Λοΐζος από μικρός έδειχνε πως αγαπούσε τη μουσική. Το 1952 εγγράφεται στο ωδείο, όπου ξεκινάει να μαθαίνει βιολί, αλλά στην πορεία τον κερδίζει η κιθάρα. Άλλωστε η εικόνα του ακόμα και σήμερα, σχεδόν σαράντα χρόνια μετά το θάνατό του, είναι συνυφασμένη με μια κιθάρα στα χέρια.

Το 1957 και μετά τις πολιτικές αναταράξεις στην Αίγυπτο, αναγκάζεται να έρθει στην Ελλάδα. Όντας φοιτητής στην Ανωτάτη Εμπορική, όπου θα εγκαταλείψει το 1961, μυείται στην Αριστερή ιδεολογία και ταυτόχρονα στο ελληνικό Νέο Κύμα, που κάνει τότε τα πρώτα του βήματα. Βαθύτατα πολιτικοποιημένος και κοινωνικά ευαισθητοποιημένος, ο Μάνος σ’ όλη του την καλλιτεχνική πορεία, έγραφε για τους κοινωνικούς αγώνες, για μια καλύτερη ζωή. Ένα από αυτά ήταν και το τραγούδι του «Πρώτη Μαΐου» που εμπνεύστηκε από την εξέγερση των εργατών στο Σικάγο, το 1886.

«Πες μου Μαρία, μήπως θυμάσαι, κείνο το βράδυ που σε πήρα αγκαλιά. Πρώτη Μαΐου, όπως και τώρα κι εγώ φιλούσα τα μακριά σου τα μαλλιά.».

Και μέσα στο κοινωνικοαγωνιστικό ύφος του τραγουδιού, ο Μάνος αναφέρεται σε κάποια Μαρία. Ποια είναι αυτή η Μαρία που μνημονεύει ο Μάνος μέσα στους στίχους του; Η Μαρία αυτή δεν είναι άλλη από τη σύντροφό του την οποία και παντρεύτηκε. Τη Μαρία ή Μάρω Λήμνου.

Η Μάρω Λήμνου γεννήθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου του 1940 στην Αθήνα. Από τα είκοσι της χρόνια ασχολήθηκε με τη συγγραφή λογοτεχνικών κειμένων και ποιημάτων. Η πρώτη της συνάντηση με τον Μάνο έγινε το 1962. Ο Μίκης Θεοδωράκης ανεβάζει το έργο του «Όμορφη Πόλη», όπου ο Μάνος διευθύνει τη χορωδία. Μια φίλη της Μάρως και μέλος της χορωδίας την προσκαλεί να παρακολουθήσει τις πρόβες και γνωρίζονται. Την Πρωτομαγιά του ίδιου έτους στο σπίτι κάποιας κοινής παρέας, ο Μάνος και η Μάρω, η Μάρω και ο Μάνος έσμιξαν τόσο στη ζωή όσο και στη μουσική. Ο Μάνος μελοποίησε πολλά από τα έργα της Μάρως, αλλά κι αυτή του χάρισε μια κόρη, τη Μυρσίνη, το 1965 όπου και παντρεύτηκαν. Ωστόσο εκείνη η Πρώτη Μαΐου ήταν που έμεινε στη θύμηση του Μάνου, αλλά και στην ιστορία μέσ’ από αυτό το διαμάντι της ελληνικής μουσικής.

Πρωτομαγιά, λοιπόν. Για κάποιους μια μέρα γιορτής. Η γιορτή της Άνοιξης. Για κάποιους άλλους ημέρα μνήμης και τιμής. Για εκείνους τους ανθρώπους που κάποτε θυσίασαν ακόμα και τη ζωή τους, ώστε οι εργαζόμενοι σήμερα να μπορούν να απολαμβάνουν τα δικαιώματα τους. Για καλύτερες εργασιακές συνθήκες. Για μια καλύτερη ζωή. Το αν οι αγώνες αυτοί και οι θυσίες δικαιώθηκαν, δε θα το εξετάσουμε τώρα. Δεν είναι του παρόντος. Θα μείνουμε όμως σ’ αυτό το πολύτιμο έργο που μας άφησε ο Λοΐζος. Γιατί αν ο Μάιος ήταν άνθρωπος… το όνομα του θα ήταν Μάνος.

Πηγή εικόνας