Η μουσική για τον άνθρωπο είναι μαγικό συναίσθημα που ξεδιπλώνεται με πολλούς και ποικίλους τρόπους. Πολλές απ’ τις μελωδίες που φτάνουν στ’ αφτί σου έχουν κάτι να σου πουν, είτε πρόκειται για ένα τραγούδι, ένα νανούρισμα, είτε κάποιο χορευτικό κομμάτι που έχεις αγαπήσει. Όλα αυτά τα είδη μουσικής μοιράζονται και τα ίδια δομικά στοιχεία. Η δημιουργία μιας μελωδικής γραμμής χρησιμοποιώντας κάποιες συγκεκριμένες βάσεις, δείχνει ότι οι άνθρωποι χρησιμοποιούν τη μουσική ως γλώσσα επικοινωνίας.
Μέσα απ’ αυτόν τον δίαυλο επικοινωνίας που είναι παγκόσμιος, η έρευνα του Σάμιουελ Μιρ απ’ το πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ ήρθε για ν’ αποδείξει ότι η μουσική δεν έχει σύνορα και πολιτισμούς, κι αποτελεί μια παγκόσμια γλώσσα, που είναι κατανοητή σε όλους τους ανθρώπους. Το αντικείμενο της συγκεκριμένης έρευνας επικεντρωνόταν σε επιστημονικά δεδομένα που χρησιμοποίησαν οι ερευνητές προκειμένου ν’ αντλήσουν πληροφορίες για τα κοινά και τα διαφορετικά στοιχεία επάνω στη μουσική ανά πολιτισμό.
Η βάση δεδομένων που δημιουργήθηκε απ’ τους ερευνητές περιείχε πάνω από 5.000 περιγραφές τραγουδιών και παρουσιάσεων σε πάνω από εξήντα διαφορετικές ανθρώπινες κοινωνικές ομάδες. Η συνέχεια περιελάμβανε και μια νέα βάση δεδομένων, ώστε να μπορέσουν ν’ αναλύσουν ηχογραφήσεις που είχαν κάνει σε τριάντα διαφορετικές περιοχές, με τραγούδια γάμου, κηδείας, χορευτικά, ατμοσφαιρικά κομμάτια κ.α. προκειμένου να βρουν κοινά σημεία μεταξύ τους. Ο Λουκ Γκοβάλσκι από το Πανεπιστήμιο της Πενσιλβανία ονόμασε αυτή τη βάση δεδομένων «Η Φυσική Ιστορία του Τραγουδιού» (Natural History of Song). Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν αποκλειστικά τραγούδια που είχαν στίχους, διότι η φωνή είναι ένα μουσικό όργανο, κοινό σε όλους τους πολιτισμούς. Οι κοινωνίες ήταν κατά κύριο λόγο μικρές κι οι ερευνητές πίστευαν ότι αυτές αναπαριστούν την πολιτισμική ποικιλότητα σε όλο τον κόσμο.
Τα ξεχωριστά μοτίβα που αναδύθηκαν μέσα απ’ την έρευνα, μελετήθηκαν πολύ προσεκτικά απ’ τους επιστήμονες και τα περισσότερα απ’ αυτά μοιράζονταν κοινά χαρακτηριστικά μεταξύ τους. Τα τραγούδια με τον επαναληπτικό χαρακτήρα χρησιμοποιούνταν σε τελετουργίες, ενώ τα πιο χορευτικά τραγούδια ήταν πιο γρήγορα και πιο ρυθμικά, ακόμη κι απ’ τα νανουρίσματα.
Το κοινό χαρακτηριστικό βέβαια, σε όλα τα παραπάνω ήταν ο τόνος. Για παράδειγμα, η χρήση της νότας ντο αρχή του τραγουδιού «Twinke, twinke little star» σημαίνει ότι χρησιμοποιούνται νότες της μείζονος κλίμακας του ντο. Σε ένα τονικό τραγούδι, όπως αυτό, η νότα ντο δίνει σ’ αυτούς που ακούνε, μια αίσθηση σταθερότητας κι οικειότητας κι είναι συχνά η νότα με την οποία τελειώνει ένα τραγούδι. Όταν ο Μιρ κι οι συνεργάτες του ζήτησαν από μελετητές μουσικής ν’ ακούσουν τα τραγούδια που είχαν επιλέξει στο πλαίσιο της έρευνας αυτής, αυτοί τα ταξινομούσαν με βάση την τονικότητα κι ένας αλγόριθμος στον οποίο οι ερευνητές είχαν περιλάβει ηχογραφήσεις από τραγούδια, προέβλεψε με ακρίβεια την τονικότητα με βάση την οποία είχαν κάνει την ταξινόμηση κι οι μελετητές μουσικής.
Έτσι, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η μουσική είναι μια παγκόσμια γλώσσα, κατανοητή σε όλους τους ανθρώπους με κοινά στοιχεία για όλους. Οι άνθρωποι έχουν μια κοινή μουσική γραμματική, όπως την ονομάζουν οι ερευνητές, ενώ σύμφωνα με τον Φιτς: «Τα ευρήματα αυτά υποστηρίζουν ότι υπάρχει βιολογική βάση σταθερή σε όλους τους ανθρώπους, αλλά αναπαριστάται διαφορετικά σε διαφορετικούς πολιτισμούς».
Χωρίς μουσική, η ζωή θα ήταν ένα λάθος, κατά τον Νίτσε. Η μουσική χρειάζεται παντού, είναι κατανοητή απ’ όλους, υποδηλώνει την αξία της και μια κοινή γλωσσική συνεισφορά. Μια παγκόσμια γλώσσα με αρχή, μέση και τέλος που δε χάνεται στα βάθη των αιώνων.
Θέλουμε και τη δική σου άποψη!
Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!
Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου