Rock the Casbah: Μια επανάσταση που έγινε τραγούδι

Έχουν γραφτεί πολλά κι έχει αναλυθεί άπειρες φορές ο επαναστατικός χαρακτήρας της rock μουσικής κι ο λίγο επαναστατικότερος της punk. Βλέπεις, ειδικά στην punk, εκτός από τη διαμαρτυρία, έντονη είναι κι η έκφραση της αντίστασης και της ρήξης έναντι σε κοινωνικοπολιτικά ζητήματα. Ένα χαρακτηριστικό τέτοιο κομμάτι που έχει μείνει στην ιστορία για τον ανατρεπτικό του χαρακτήρα, είναι το Rock the Casbah, που έγραψαν και μας χάρισαν οι Clash. Πάμε να δούμε την πραγματικά ενδιαφέρουσα ιστορία του!

1957. Βρισκόμαστε στο Ιράν. Η ακραία ισλαμική κυβέρνηση που εξουσιάζει τη χώρα αποφασίζει ν’ απαγορεύσει τη rock και γενικά παντώς είδους δυτική μουσική, καθώς θεωρεί πως είναι αντίθετη στο Ισλάμ και μολύνει την ισλαμική νεολαία. Παρά τις αντιδράσεις ενός μεγάλου μέρους του κόσμου, ο νόμος αυτός όχι μόνο δεν αποσύρθηκε, αλλά όπως όλα έδειχναν ήρθε για να μείνει. Το 1979, κατά την Ισλαμική Επανάσταση και την ανάληψη της εξουσίας από τον Αγιατολάχ Χομεϊνί, ο νόμος αυστηροποιήθηκε. Όσοι συλλαμβάνονταν ν’ ακούν rock μουσική φυλακίζονταν ως παραβάτες του νόμου και πολλές φορές έρχονταν αντιμέτωποι με τη θανατική ποινή. Ωστόσο, η αυστηροποίηση του νόμου, έφερε τα αντίθετα αποτελέσματα. Οι νεολαίοι του Ιράν αντιστάθηκαν και με αφορμή αυτήν την απαγόρευση, βγήκαν στους δρόμους και μαζί με άλλες κοινωνικές ομάδες, επαναστάτησαν ενάντια στο καθεστώς. Πολλοί από αυτούς συνελήφθησαν, ενώ κάποιοι έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων.

Και φτάνουμε στο 1982. Ο Joe Strummer, τραγουδιστής και κιθαρίστας των Clash, εμπνέεται από το γεγονός αυτό και γράφει τους στίχους για το εμβληματικό κομμάτι Rock the Casbah. Πρόκειται για μια ιστορία της οποίας θα μπορούσαμε να πούμε πως τα πρόσωπα κι οι χαρακτήρες ουδεμία σχέση έχουν με την πραγματικότητα κι η όποια ομοιότητα είναι συμπτωματική: Σε κάποια απροσδιόριστη λοιπόν πόλη, το Casbah, ο βασιλιάς αποφασίζει να απαγορεύσει τη rock και δίνει εντολή στους πιλότους του να βομβαρδίσουν όλους τους αντιρρησίες. Οι πιλότοι του, όμως, αγνοούν τη διαταγή ακούγοντας κι οι ίδιοι rock μουσική στα πιλοτήριά τους.

Το τραγούδι συμπεριελήφθηκε στον δίσκο τους Combat Rock, που κυκλοφόρησε την ίδια χρονιά. Εκτός του ότι έγινε ένα από τα εμπορικότερα κομμάτια της μπάντας, στην πορεία του στον χρόνο είχε μεγάλη απήχηση, τόσο θετική, όσο όμως κι αρνητική. Στα θετικά σίγουρα μπορούμε να σημειώσουμε την, ανάμεσα σε πολλές, διασκευή στα αραβικά από τον Αλγερινό τραγουδιστή κι ακτιβιστή Rachid Taha. Στα αρνητικά πάλι, αξίζει να σημειώσουμε την αναγραφή του τίτλου του κομματιού σαν σύνθημα ή σαν μήνυμα προς τους Ιρακινούς, σε μια αμερικάνικη βόμβα που έπεσε στο Ιράκ κατά τη διάρκεια της Καταιγίδας της Ερήμου, το 1991. Όταν ο Strummer έμαθε για το γεγονός αυτό, λένε πως στεναχωρέθηκε τόσο πολύ που τον πήραν τα κλάματα. Αν όμως μάθαινε πως το 2015 στην Ελλάδα, έγινε ο ύμνος του “Πρώτη φορά Αριστερά”, ίσως και να έβαζε τα γέλια.

Αν είσαι άνω των 40, σίγουρα θα θυμάσαι τον Άραβα εκείνο με την κελεμπία, που έκανε ωτοστόπ για να πάει στο Τέξας. Κι ο μόνος που σταμάτησε για να τον πάρει ήταν εκείνος ο Εβραίος. Με την Cantilac. Δύο θεωρητικά εχθροί, που όμως τους ένωνε η αγάπη τους για τους Clash, μιας και προορισμός και των δύο ήταν μια συναυλία της μπάντας. Φυσικά αναφερόμαστε στους ήρωες του video clip του κομματιού. Που όμως έχει μια τεράστια αλήθεια. Ποια είναι αυτή; Η μουσική πάντα μας ένωνε και πάντα θα μας ενώνει.