Swing: Η μουσική που έγινε αντίσταση

Η μουσική πάντα αποτελούσε και πάντα θα αποτελεί μια έκφραση συναισθημάτων. Κάποιες φορές παίρνει και τη μορφή της αντίθεσης ως προς το κατεστημένο, ακόμα και της αντίστασης. Από τη rock και το punk, μέχρι και τη reggae δεν είναι λίγα τα μουσικά ρεύματα που τόλμησαν να μπούνε στα ρουθούνια της εξουσίας. Ένα από τα πρώτα, αλλά λιγότερο γνωστά ρεύματα που έμειναν στην ιστορία για τον αντιστασιακό τους χαρακτήρα είναι και αυτό της μουσικής swing.

Στις αρχές του 1900 στην Αμερική, οι Αφρομερικάνοι είχαν καθιερώσει τη jazz. Από τους δρόμους και τις φτωχογειτονιές του Bronx, η νέγρικη μουσική είχε αρχίσει να κατακτά τις μουσικές σκηνές των ΗΠΑ αλλά και ολόκληρη τη χώρα. Η κουλτούρα των νέγρων αρχίζει και γίνεται όχι μόνο αποδεκτή αλλά και σχεδόν αρεστή από τους λευκούς. Ώσπου φτάνουμε στα τέλη του 1920 όπου πλέον πολλοί λευκοί μουσικοί είτε συμμετέχουν σε jazz μπάντες Αφροαμερικάνων, είτε δημιουργούν τα δικά τους «λευκά» σχήματα βάζοντας μια ευρωπαϊκή μεν πινελιά στον ήχο αλλά διατηρώντας πάντα το νέγρικο ύφος της jazz. Και με αυτό το πάντρεμα γεννήθηκε η μουσική swing.

Κάπως έτσι και σε μια εποχή που επικρατούσε ο φυλετικός ρατσισμός κατά των νέγρων, η swing έδωσε τα πρώτα δείγματα κατά του διαχωρισμού μεταξύ λευκών και Αφροαμερικάνων. Τα σχήματα με μέλη και των δύο φυλών, γνωστά ως Bing Bands, γίνονται δημοφιλή στους μουσικόφιλους και περιζήτητα από τις μουσικές σκηνές.

Τα αγόρια ντυμένα με ριγέ κοστούμια και πολύχρωμες γραβάτες, χόρευαν με τις ντάμες τους με τα χαρακτηριστικά αέρινα φουστάνια και τα ίσια παπούτσια σε κινήσεις Lindy Hop, το στιλ του χορού που ακολουθούσε τη swing. Το χρώμα του δέρματος δεν είχε καμία σημασία. Λευκός η έγχρωμος ο καβαλιέρος ή η ντάμα αντιστοίχως, το μόνο ζητούμενο ήταν εκείνη η αίσθηση της ελευθερίας κόντρα στο συντηρητισμό και τις προκαταλήψεις που έθετε η κοινωνία.

Σχεδόν την ίδια εποχή εκεί γύρω στα μέσα του 1930 η swing φτάνει και στην Ευρώπη. Μια εποχή που οι εξελίξεις είναι ραγδαίες και τα σύννεφα του πολέμου πυκνώνουν πάνω από την ήπειρο. Ωστόσο το φιλελεύθερο πνεύμα της swing βρίσκει πρόσφορο έδαφος να αναπτυχθεί κόντρα στα ολοκληρωτικά καθεστώτα που προσπαθούν να επιβληθούν. Βρισκόμαστε στη Γερμανία. Το ναζιστικό κόμμα έχει αναλάβει την εξουσία και κύριο μέλημά του είναι η εκκαθάριση του έθνους από ό,τι το απειλεί και η προστασία της νεολαίας από αντεθνικές κι εκφυλιστικές τάσεις. Η swing ήταν ένα τέτοιο μικρόβιο που έπρεπε να εξαλειφθεί. Μια μουσική με νέγρικη προέλευση και με εκφραστή της έναν Αμερικανοεβραίο, ονόματι Benjamin “Benny” David Goodman κορυφαίο μουσικό της swing, ήταν επόμενο να μπει στο στόχαστρο των Ναζί.

Οι Γερμανοί νεολαίοι της εποχής και ειδικά όσοι ήταν αντίθετοι στο καθεστώς αγάπησαν τη swing κι έγιναν εκφραστές της. Πλέον είχε πάρει τη μορφή κινήματος που αντιστέκονταν στο ναζιστικό ολοκληρωτισμό οργανώνοντας χορευτικές βραδιές πάρα τις απαγορεύσεις της Γκεστάπο και γράφοντας συνθήματα σε τοίχους υπέρ της ελευθερίας και κατά των Ναζί. Από το 1938, η μουσική swing απαγορεύτηκε και επίσημα από τις ναζιστικές αρχές. Οι βραδιές swing και τα κλαμπάκια που έπαιζαν τη μουσική αυτή, διακόπτονταν βίαια από τη Γκεστάπο. Οι συμμετέχοντες συλλαμβάνονταν και αναγκάζονταν να καταταγούν στη Χιτλερική Νεολαία προκειμένου να καθαρίσουν το όνομα και το μητρώο τους υπηρετώντας το καθεστώς ή οδηγούνταν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης αφού πρώτα βασανίζονταν με την κατηγορία της εθνικής προδοσίας.

Κάπως έτσι έμεινε στην ιστορία η μουσική swing. Ένα μουσικό κίνημα που παρά το εύθυμο του ήχου της, χαρακτηρίστηκε αντιστασιακό. Από τους νέγρους της Αμερικής και την αντίστασή τους στο Απαρτχάιντ μέχρι και τους Πειρατές του Edelweiss που πήγαν κόντρα στο ναζισμό, η swing και ο Lindy Hop μέσα από το ρυθμό και την ένταση που τη χαρακτηρίζουν, κρύβει μια αντίσταση. Μια ένταση τόσο δυνατή ώστε να σπάει δεσμά κι αλυσίδες που στερούν την ανθρώπινη ελευθερία.

Θέλουμε και τη δική σου άποψη!

Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!

Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!