Μας έλεγαν από τότε που ήμασταν μικροί πως ο κόσμος μας είναι γεμάτος παραμύθια, θαύματα και happy endings. Τώρα πια μετά τα 16 νιώθουμε όλο και περισσότερο πως ο κόσμος δεν είναι τελικά αγγελικά πλασμένος, αλλά καθένας από μας δεν είναι παρά υποψήφιος πρωταθλητής που αγωνίζεται καθημερινά για τη νίκη και συνεπώς είτε στέφεται πρωταθλητής είτε πρέπει να συνεχίσει τον αγώνα προς τη δική του κορυφή.
Άραγε πόσα από τα φιλοσοφικά ερωτήματα που θέτουμε κατά καιρούς σε άλλους και στον εαυτό μας ισχύουν; Ένα από αυτά θα μπορούσε κανείς να πει πως είναι το αν νιώθουμε απειλή όταν έχουμε γύρω μας όμορφους κι έξυπνους ανθρώπους. Πρόταση παγίδα ίσως. Νιώθουμε όντως περίεργα όταν περιτριγυριζόμαστε από ανθρώπους που εμείς θεωρούμε πως δίπλα τους η ανασφάλεια επικρατεί έναντι της επιβεβαίωσης και πως η συναναστροφή μαζί τους δεν τονώνει την αυτοπεποίθησή μας; Κατά πόσο τέτοιου είδους άτομα θέτουν σε κίνδυνο τη δική μας «εικόνα», αυτή που θέλουμε να προβάλλουμε, ενισχύοντας τον ανταγωνισμό και αποτελώντας αφορμή για περαιτέρω συγκρίσεις;
Τις προάλλες είχαμε βγει παρέα και ανάμεσα στα άτομα που γνωριζόμασταν ήδη, βρέθηκαν και άλλα που γνωρίσαμε εκείνη τη βραδιά. Μιλούσαμε, λοιπόν, σε κλίκες για διάφορα θέματα συζητώντας περί ανέμων και υδάτων. Ξαφνικά η συζήτηση σοβάρεψε και προέκυψε κουβέντα περί ατόμων που ενδεχομένως να αποτελούν «απειλή» για τη δική μας υπόσταση και για την εικόνα που θέλουμε να προβάλλουμε στους γύρω μας. Κοιταζόμασταν μεταξύ μας προσπαθώντας να καταλάβουμε ο ένας τον άλλον και τι πραγματικά σκέφτεται καθένας πίσω από τα χαμόγελα, τις κλεφτές ματιές και τη νευρικότητα που ήταν έκδηλη αν παρατηρούσες την ενασχόλησή μας με τα καλαμάκια. Ποιοι ένιωθαν να «απειλούνται»; Ποιοι αισθάνονταν πως δεν υπάρχει χημεία -και άρα ούτε συνεννόηση- και πόσοι από εμάς ένιωθαν πως υπήρχε εκείνη τη στιγμή δίπλα τους κάποιο άτομο που τους «έκλεβε» την παράσταση -δηλαδή την προσοχή; Στο τέλος κάποιοι μου είπαν πως δεν μπορούν να ακούν τις απόψεις φίλων τους, γιατί καμιά φορά τους πιάνει γέλιο και αναρωτήθηκα μήπως αυτός ήταν τελικά ο πραγματικός λόγος που επιλέγουν να κάνουν παρέα μαζί τους. Ακριβώς, για να νιώθουν ανώτεροι.
Είναι τελικά όλα θέμα προσοχής; Η ομορφιά κλέβει από μόνη της τις εντυπώσεις και καταφέρνει να μας κάνει να νιώθουμε περίεργα όταν βρισκόμαστε δίπλα σε άτομα που θεωρούμε περισσότερο εμφανίσιμα συγκριτικά με εμάς; Ή μήπως το μυαλό, δυο-τρεις λεπτομέρειες που μοιάζουν λες κι έχεις απέναντί σου ολόκληρη εγκυκλοπαίδεια, επιτεύγματα και επιτυχίες -καθένας στον τομέα του-, πτυχία, μόρφωση, εξυπνάδα αποτελούν απειλή; Μοναδική ικανότητα η ομορφιά και το μυαλό κάποιων ατόμων να μπορούν να μας κάνουν να νιώσουμε μειονεκτικά απέναντί τους -αν όχι μονάχα να τους ζηλέψουμε, καλοπροαίρετα, επιθυμώντας ενδόμυχα να κλέψουμε λίγη απ’ την αίγλη τους. Είναι πράγματι απειλή για τη δική μας υπόσταση και για το σεβασμό που εμείς ζητάμε να λάβουμε και αν έπρεπε να συγκριθούμε μαζί τους η δική μας αξία θα ήταν μικρότερη;
Κάποιοι πιστεύουν πως οι άνθρωποι έχουμε την τάση να κάνουμε παρέα με άτομα που θεωρούμε πως είναι «κατώτερα» από εμάς. Πρόκειται για άτομα στα οποία θεωρούμε πως μπορούμε να επιβληθούμε, να περπατήσουμε δίπλα τους και να νιώσουμε πως είμαστε εμείς στο επίκεντρο της προσοχής, να περηφανευτούμε για τις γνώσεις μας και να δούμε στα μάτια τους το θαυμασμό προς το πρόσωπό μας, γιατί όσο κι αν μας κοντράρουν δεν πρόκειται να καταφέρουν να μας φτάσουν. Επιλέγουμε τέτοια άτομα για να τονώσουμε το ηθικό μας, γιατί δεν έχουν καταφέρει στη ζωή τους όσα έχουμε καταφέρει εμείς. Έτσι θα μπορέσουμε να νιώσουμε σημαντικοί, να καταφέρουμε να κάνουμε στην άκρη τις αμφιβολίες μας και να ανυψώσουμε τον εαυτό μας σε ένα βάθρο που οι ανασφάλειές μας δε μας είχαν επιτρέψει ως τώρα να ανέβουμε.
Πολλές φορές οι παρέες μας μπορεί απλώς να ονομάζονται παρέες, επειδή νιώθουμε υπεροχή απέναντί τους ή επειδή από τη σχέση μας μαζί τους απορρέει κάποιο συμφέρον. Ελπίζω κι εύχομαι να μη συμβαίνει το ίδιο και με τους κολλητούς μας. Το θέμα όλο βρίσκεται στη λέξη «εγώ». Θέλουμε να τονώνεται ο υπέρμετρος εγωισμός μας για να καταφέρουμε να νιώθουμε σημαντικοί μέσα από τη διαδικασία σύγκρισης με άτομα που εμείς έχουμε επιλέξει, ώστε να μη χρειαστεί να δούμε τα δικά μας στραβά καιm ν’ αλλάξουμε προς το καλύτερο τον εαυτό μας.
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.