Χτυπάει το ξυπνητήρι. Και ξέρεις πολύ καλά τι πρόκειται ν’ακολουθήσει στη συνέχεια. Μια μέρα γεμάτη. Τρεις λέξεις. Δε χρειάζεται να αναφέρεις τίποτα άλλο για να γεμίσεις την πρόταση ούτε για να συμπληρώσεις το νόημά της. Δε θεωρείται καν ελλειπτική. Είναι μια πρόταση που λίγο-πολύ χαρακτηρίζει την καθημερινότητα των περισσοτέρων από εμάς. Ξύπνημα, μπάνιο, προετοιμασία, πρωινό μέσα στη βιασύνη, κίνηση στους δρόμους, μεταφορά των παιδιών στο σχολείο -εάν κι εφόσον έχουμε-, απύθμενη δουλειά κι εργασίες στο χώρο αλληλεπίδρασής μας που είτε είναι εργασιακός είτε φοίτησης. Μια μέρα γεμάτη υποχρεώσεις που φαίνεται να μην τελειώνουν ποτέ και που ο στόχος μας φαντάζει όλο και πιο μακρύς με την ιδέα της αποπεράτωσής του να τρεμοπαίζει. Κι αν οι υποχρεώσεις κοντέψουν να τελειώσουν, θα επανέλθουν δριμύτερες και πενταπλάσιες σαν τη Λερναία Ύδρα που όσα κεφάλια κι αν της έκοβε ο Ηρακλής, αυτή έβγαζε περισσότερα.
Ας αναλογιστεί κανείς ότι το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μας αποτελείται από μία σειρά υποχρεώσεων που συμβάλλουν στη διατήρηση μιας παγκόσμιας ισορροπίας που πάει κόντρα στην αστάθεια που διαδραματίζεται μέσα μας. Μέσα εκεί που οι υποχρεώσεις ζωής γίνονται εμπόδια για την πραγματική μας «απελευθέρωση». Εκεί που τα «πρέπει» μοιάζουν σαν ένα, ένα σ’ εκείνα τα τρομακτικά, τερατώδη, αβυσσαλέα κεφάλια της Λερναίας Ύδρας και που αν τολμήσουμε να μην τα υπακούσουμε και να τους επιτεθούμε, θα βγουν στην επιφάνεια άλλα τόσα, πιο τρομακτικά, πιο ανελέητα.
Βέβαια όλα αυτά ακούγονται γνώριμα στον 21ο αιώνα. “The simpler, the better” έλεγαν οι φιλόσοφοι που μάλλον κάτι περισσότερο γνώριζαν, αλλά δεν τους άκουσε κανείς. Το να μπορέσεις να διαχειριστείς μια τέτοια κατάσταση μοιάζει σχεδόν αδύνατο όταν έχεις οικογένεια, λογαριασμούς, φιλοδοξίες, κοινωνική ζωή κι έναν εαυτό να φέρεις βόλτα. Κανείς δεν είπε πως είναι εύκολο, προς Θεού. Αλλά κανείς δε είπε πως είναι και τόσο δύσκολο. Το να διαχειρίζεσαι καταστάσεις δεν είναι δύσκολο. Το να βρεις όμως τον κατάλληλο τρόπο για να το πετύχεις είναι ίσως το ζόρικο βήμα που καλούμαστε να κάνουμε. Μπορείς να διαχειριστείς τα πάντα αρκεί να μπορείς να καταλάβεις πότε και πόση βοήθεια ή γνώση χρειάζεσαι. Είσαι διαθέσιμος να χρησιμοποιήσεις αυτό για το οποίο ξεχωρίζουν οι άνθρωποι από τα υπόλοιπα ζώα; Το μυαλό; Ένα όργανο που συμβολίζει την κινητήριο δύναμη στον ανθρώπινο πολιτισμό, ένα σύμβολο εξουσίας, μια απεικόνιση του αισθησιασμού και μαζί πάντοτε η πηγή του κακού. Όλα είναι μες το μυαλό, θα ’χεις ακουστά.
Και τελικά ίσως η διαχείριση ζωής να είναι η μεγαλύτερη ευθύνη που φέρεις προς την κοινωνία. Και παράλληλα το να προσπαθείς να τα φέρεις όλα βόλτα, να είναι και η αλυσίδα που έβαλες μόνος σου γύρω απ’ το λαιμό σου. Μια αλυσίδα που μας κρατάει δέσμιους με τις υποχρεώσεις μας και μας συνδέει με άλλους που κουβαλάνε μία άλλη, ελαφρότερη, βαρύτερη, παρόμοια σαν τη δική μας και ολοένα διογκώνεται, διαιωνίζεται, συστέλλεται και δεν ξέρεις πια πού αρχίζει και πού τελειώνει. Ταυτίζεσαι με αυτήν και το παίρνεις απόφαση πως αν δεν τολμήσεις ο ίδιος να την αφαιρέσεις ή να τη χαλαρώσεις, δε θα το κάνει ποτέ κανείς, γιατί μέσα στον όχλο και τη σύγχυση, καθένας μας κουβαλάει την δική του αλυσίδα στο λαιμό και είναι πάντοτε εκεί. Αν δεν τη βγάλεις εσύ, λοιπόν, δεν θα πλησιάσει κανείς άλλος να το κάνει.
Προφανώς ορισμένα πράγματα δεν κόβονται «μαχαίρι». Παρόλα αυτά ένα πράγμα που «ζηλεύω» στα ζώα, είναι αυτή η «γύμνια» και ο αυθορμητισμός που τα διακατέχει. Θ’ακουστεί παράξενο και ίσως υπερβολικό, αλλά το μεγαλύτερο προσωπικό επίτευγμα για έναν άνθρωπο είναι να αποβάλλει τους «τοίχους» που τον κρατάνε «αιχμάλωτο» των καταστάσεων. Ξέρεις πόσο θάρρος χρειάζεται για να «σπάσεις» τα δεσμά που σε κρατάνε «όμηρο» σε μια γυάλινη πραγματικότητα; Όταν το κάνεις, θα είσαι ένας μικρός ήρωας στο δικό σου κόσμο που δε ραγίζει, δεν σπάει. Γιατί δεν είναι εύθραυστος, ούτε επίπλαστος για να χρειαστεί να τον «γκρεμίσεις». Είναι ο κόσμος ο ατόφιος, με τη γύμνια του, τις ατέλειές του και κάποιες ιδανικές καταστάσεις που εσύ επέλεξες να θέσεις. Ίσως για την κοινωνία αυτό να μην είναι συνώνυμο του μόχθου, της επιτυχίας και της ανέλιξης. Αλλά σε τελική ανάλυση ποια κοινωνία γνωρίζει αν και πόσο αξίζεις;
Μπορείς, λοιπόν, να διαχειριστείς τα πάντα αρκεί να καταλάβεις πότε και πόση βοήθεια χρειάζεσαι. Το να διαχειρίζεσαι καταστάσεις δεν είναι δύσκολο. Το να βρεις όμως τον κατάλληλο τρόπο διαχείρισης είναι το πιο δύσκολο κομμάτι που καλούμαστε να φέρουμε εις πέρας. Όταν φτάσεις σ’ αυτόν τον «ιδανικό» για σένα κόσμο δε θα χρειαστεί να παλεύεις πια κι ούτε να ευχαριστείς μια κοινωνία που το μεγαλύτερό της κατόρθωμα είναι να κρίνει οτιδήποτε δεν πρόφτασε να ζήσει. Δε σου λέω να επαναστατήσεις. Σου υπενθυμίζω απλώς πως όλα γύρω από σένα εξαρτώνται επίσης από σένα, αλλάζουν με τη δική σου συμβολή και μπορείς να βρεις τις δικές σου μεθόδους για να το καταφέρεις. Αν τύχει και μπουχτίσεις ποτέ, φρόντισε να’ χεις στο μυαλό σου όσα είπαμε που στο κάτω-κάτω μπορεί να είχαν συνάφεια με όσα σκεφτόσουν. Υπάρχει μία ελευθερία που κι αυτή είναι εφήμερη όπως όλα. Δική σου είναι η ευθύνη να την βρεις κι όταν την βρεις θ’ ακούσεις πολλά. Άσε να λένε. Σέρνουν κι αυτοί τη δική τους βαριά αλυσίδα.
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.