Η εκμάθηση ξένων γλωσσών αποτελεί αναγκαιότητα, κυρίως τις τελευταίες δεκαετίες. Σε έναν κόσμο πολυπολιτισμικό, στα πλαίσια της παγκοσμιοποίησης, ο αριθμός των μονόγλωσσων μειώνεται σταδιακά δίνοντας τη θέση του στους δίγλωσσους, τρίγλωσσους και πολύγλωσσους συνανθρώπους μας. Κοιτάξτε τριγύρω και θα καταλάβετε το μέγεθος της ανάγκης εκμάθησης ξένων γλωσσών που πλέον δεν αποτελεί πολυτέλεια αλλά είναι κάτι ιδιαίτερα σημαντικό. Πόσα φροντιστήρια ξένων γλωσσών υπάρχουν σήμερα σε σχέση με μια-δυο δεκαετίες νωρίτερα; Πόσες πλατφόρμες ή εφαρμογές εκμάθησης ξένων γλωσσών υπάρχουν στο διαδίκτυο; Μην ξεχνάμε και τα βιβλία με μεθόδους αυτοδιδασκαλίας που κυκλοφορούν από τη δεκαετία του ’70. Σαν να λέμε πως η εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα κατά τη μόρφωση και την εκπαίδευση ενός ανθρώπου. Μέσα σε όλα αυτά γεννιούνται εύλογα ερωτήματα του τύπου ποιοι παράγοντες βοηθάνε στην εκμάθηση των ξένων γλωσσών και κατά πόσο αυτό είναι εφικτό από μια ηλικία και μετά. Ποια περίοδος στη ζωή του ανθρώπου είναι καταλληλότερη για να μάθει μια άλλη γλώσσα και υπάρχει περιορισμός στον αριθμό των γλωσσών που μπορεί να κατακτήσει;
Σύμφωνα με τον γλωσσολόγο Νόαμ Τσόμσκι τα μωρά μαθαίνουν ευκολότερα ξένες γλώσσες. Αυτό συμβαίνει κυρίως λόγω του νευρωνικού σχηματισμού κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης και λόγω του ότι είναι ουσιαστικά «λευκοί καμβάδες» που τείνουν να απορροφούν σχεδόν τα πάντα στο δευτερόλεπτο καθώς έχουν τη φυσιολογική προδιάθεση να μαθαίνουν και να εξερευνούν. Είναι πολλά τα παραδείγματα παιδιών που γεννήθηκαν σε δίγλωσσο περιβάλλον και κατάφεραν να μάθουν διαφορετικούς γλωσσικούς κώδικες καθώς μεγάλωναν σ’ αυτό. Επιπρόσθετα τα παιδιά ατόμων που έχουν μετακομίσει μόνιμα σε άλλη χώρα μιλούν διαφορετική γλώσσα στο σπίτι και διαφορετική στο σχολείο, όπου παράλληλα μαθαίνουν και τρίτη γλώσσα. Τα παιδιά μιμούνται όσα βλέπουν να λένε και να κάνουν τα πρότυπά τους, δηλαδή οι γονείς. Έχει τεράστια σημασία να έχουν τα κατάλληλα ερεθίσματα όταν αναπτύσσουν τις γλωσσικές τους ικανότητες κυρίως από τους μεγάλους και αργότερα από το σχολείο. Όσο μεγαλώνουμε οι γλωσσικές μας ικανότητες φθίνουν ενώ ταυτόχρονα αυξάνονται οι υποχρεώσεις μας με αποτέλεσμα να μην έχουμε ούτε την ίδια διάθεση ούτε τον χρόνο να μάθουμε μια ξένη γλώσσα. Άρα όσο νωρίτερα μάθει κανείς μια ξένη γλώσσα, τόσο καλύτερα.
Στις μέρες μας το να γνωρίζει κανείς ξένες γλώσσες αποτελεί σημαντική προσθήκη στο βιογραφικό, αν όχι απαραίτητη. Οι μονόγλωσσοι φαίνεται να μη διαθέτουν την ίδια πειθαρχία, σθένος, πάθος και υπομονή που κατέχουν δίγλωσσοι, τρίγλωσσοι και πολύγλωσσοι επαγγελματίες. Τα Αγγλικά αποτελούν μάλλον την κυρίαρχη γλώσσα έναντι άλλων με δεκάδες όρους να «εισβάλλουν» κάθε λεπτό σε άλλες γλώσσες και εκφράσεις να υιοθετούνται. Αν και πολλοί πιστεύουν πως τα Αγγλικά είναι η πιο ευρέως ομιλούμενη γλώσσα, κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Η πιο ευρέως διαδεδομένη γλώσσα σήμερα είναι τα Κινέζικα-Μάνταριν με περίπου δύο δισεκατομμύρια ομιλητές σε παγκόσμιο επίπεδο. Στη δεύτερη θέση έρχονται τα Ισπανικά αν αναλογιστεί κανείς πως αποτελούν επίσημη γλώσσα σε περίπου 22 χώρες και άρα οι 460 εκατομμύρια φυσικοί ομιλητές τους βρίσκονται σχεδόν σε κάθε ήπειρο, πέραν αυτών που τα μαθαίνουν ως δεύτερη ή τρίτη γλώσσα. Στη συνέχεια έχουμε τα Αγγλικά με περίπου 379 εκατομμύρια ομιλητές και είναι η γλώσσα που κατέχουν οι περισσότεροι, ακόμα κι αν δεν είναι η μητρική τους. Στην τέταρτη θέση βρίσκονται τα Χίντι με 341 εκατομμύρια φυσικούς ομιλητές και στην τελευταία θέση των πέντε πιο ευρέως ομιλούμενων γλωσσών έχουμε τα Αραβικά με περίπου 315 εκατομμύρια ομιλητές παγκοσμίως.
Η εκμάθηση ξένων γλωσσών δεν αποτελεί μόνο τάση αλλά ένα φαινόμενο που έχει γερές βάσεις στην ανθρώπινη επικοινωνία και την ιστορία χιλιάδων ετών. Ποτέ δεν είναι αργά να μάθει κανείς μια γλώσσα, αρκεί να γνωρίζει πως από κάποια φάση και μετά η διαδικασία δε θα είναι το ίδιο εύκολη, «ξέγνοιαστη» και αυτόματη. Ασφαλώς υπάρχουν και ευχάριστες εξαιρέσεις που αξίζει να ρίξουμε μια ματιά και να θαυμάσουμε ανθρώπους που αφιέρωσαν χρόνο, κόπο, πολυάριθμες ώρες μελέτης και κατάφεραν να αναπτύξουν τις δικές τους μεθόδους για να γίνει η εκμάθηση ξένων γλωσσών μια ευχάριστη συνήθεια. Δοκιμάστε το, έστω κι αν καταλήξετε να μάθετε μόνο τα βασικά. Η ζωή είναι τόσο απρόβλεπτη που μια ξένη γλώσσα μπορεί και να μη σας φανεί στείρα γνώση.
Συντάκτης: Γιώργος Γκαρακλίδης
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.
