Η ανθρώπινη ψυχολογία μοιάζει σαν ένα μεγάλο μαύρο κουτί το οποίο όσο και να προσπαθούμε να ανοίξουμε πάντα ένα μέρος του θα παραμένει θεόκλειστο και θεοσκότεινο. Δεν αποτελεί και τεράστιο μυστικό το γεγονός ότι εμείς οι άνθρωποι πληρώνουμε καμιά φορά ακριβά τη νοημοσύνη μας σε σύγκριση με άλλα ζώα του ζωικού βασιλείου, καθώς και την κατάκτηση της γνώσης. Τώρα πια και με την ακατάπαυστη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, αρκετοί έχουμε λιγάκι επιτρέψει σε μια αίσθηση ανωτερότητας να μας επιβληθεί, σε μια ακατανίκητη ενέργεια να μας διαπερνάει και σε μια αβυσσαλέα ανάγκη να αισθανόμαστε εξέχοντες στην ψευδαίσθηση του χωροχρόνου που μας περιβάλλει να μας κυβερνάει. Γενικότερα περιβαλλόμαστε από ψευδαισθήσεις. Θέλουμε να μας δούμε στον καθρέφτη με την κάπα του ήρωα αλλά εξελισσόμαστε σε εκείνον που έχει για σήμα του τον καναπέ κι όλα αυτά σε μια κοινωνία που εφησυχάζει στην καθημερινότητα αλλά τρώγεται πίσω από μια οθόνη. Ακόμη και τα ιδανικά που είχαμε ψηλά στα κεφάλια μας μέχρι εχθές, πλέον έχουν εξανεμιστεί και μας φαίνονται ως ψιλά γράμματα και έννοιες χωρίς χειροπιαστό περιεχόμενο.
Έχετε κάνει ποτέ την απόπειρα να μπείτε σε κάποιο βίντεο -οποιουδήποτε περιεχομένου- στο διαδίκτυο και να κατεβείτε να δείτε τα σχόλια από κάτω; Οι πιθανότητες να μην το έχετε κάνει είναι λίγες, αλλά ακόμη κι έτσι να είναι, μπορείτε να το κάνετε τώρα. Θα δείτε ένα τμήμα της σελίδας να δέχεται καταιγισμό από κακεντρεχή σχόλια και διάφορα απρόσωπα προφίλ να τρώγονται μεταξύ τους για, συνήθως, ανούσια θέματα, ενώ μερικές φορές και για σοβαρούς προβληματισμούς. Θέματα που είτε δεν αξίζουν αντίδραση, είτε την αξίζουν σε μια πολύ πιο ουσιαστική μορφή. Συχνά θα δεις εκείνους που προσπαθούν να το παίξουν έξυπνοι, άλλους που απλώς προσπαθούν να γίνουν αποδεκτοί και κάποιους τρίτους οι οποίοι επιχειρούν όντως να στηρίξουν κάτι που πιστεύουν, αλλά με λάθος τρόπο. Το μόνο κοινό στοιχείο στην όλη παρωδία είναι το ότι ο καθένας προσπαθεί για κάτι. Είναι η αποδοχή; Είναι τα likes; Είναι το να γίνουν viral; Μήπως το να εξυπηρετήσουν την εγωπάθειά τους; Να αποδειχθεί πως εκείνοι είναι σωστοί και οι άλλοι λάθος; Κανείς δεν μπορεί να το προσδιορίσει επακριβώς κι αυτό γιατί κάθε φορά είναι και κάτι άλλο. Το θέμα όμως είναι ότι συμβαίνει και μάλιστα συνεχώς. Και όλο αυτό το ανούσιο δράμα καταλήγει τελικά σε μια απεχθή μορφή κοκορομαχιών και ανθρωποφαγίας.
Ας δούμε όμως το λεγόμενο hating από μια άλλη οπτική. Κάνετε εσείς τον κόπο σας επάνω στο οποιοδήποτε υλικό. Είτε αυτό είναι ένα ενημερωτικό βίντεο, είτε ένα tutorial, είτε ένα άρθρο πέντε ή χιλίων πέντε γραμμών. Ακόμη και κάποιες φωτογραφίες που με κόπο βγάλατε. Δεν έχει σημασία το τι πραγματεύεται το υλικό αλλά ο χρόνος που αφιερώθηκε για να το φέρετε εις πέρας και να το μοιραστείτε. Και όταν με το καλό αυτό το κάτι ανεβεί, τι συμβαίνει; Μια πληθώρα αντιδράσεων έρχεται από παντού. Κάποιες καλύτερες από κάποιες άλλες, ενώ κάποιες χειρότερες από όσο χώραγε ο νους. Και εδώ τίθεται το κρίσιμο ερώτημα, που συχνά πυκνά θα δεις να δεσπόζει σαν επιχείρημα ανάμεσα στα άλλα σχόλια. Εφόσον ήξερες ότι μοιράζεσαι κάτι με ένα κοινό κι αφού εκτίθεσαι, δε θα έπρεπε «να αναλάβεις τις ευθύνες των πράξεών σου» και να δεχτείς κάθε είδους κριτική; Αν το δεις μονοδιάστατα έχει κάποια λογική σαν σκέψη, επειδή όμως τίποτα σε αυτήν τη ζωή δεν είναι μονοδιάστατο, ας δούμε και το επιχείρημα που έρχεται σαν απάντηση. Ποιος ο λόγος που εσείς βρε παιδιά, που τόσο έντονα ενοχληθήκατε, κάτσατε κι αφιερώσατε τόσο από τον πολύτιμο προσωπικό σας χρόνο για να παρακολουθήσετε κάτι για το οποίο προφανώς έχετε τη χείριστη γνώμη; Και δεύτερον, γιατί να αναλώσετε φαιά ουσία στο να αφήσετε μνησίκακα σχόλια από κάτω, πληγώνοντας άμεσα τόσο αυτούς που το βλέπουν κι επηρεάζονται προσωπικά, όσο και όσους κατά λάθος νιώσουν συμπόνια; Για ποιον ακριβώς λόγο στο διαδίκτυο, στο οποίο έχετε -κυριολεκτικά- άπειρες επιλογές, να επιλέξετε να δείτε κάτι το οποίο δε σας αρέσει, δεν το υποστηρίζετε, το βρίσκετε ανιαρό, σαχλό και άλλα τέτοια όμορφα κοσμητικά που ενδεχομένως να σκάσουν στο μυαλουδάκι σας δευτερόλεπτα μετά, ή και πριν, το κλικ; Αντ’ αυτού γιατί να μη χρησιμοποιήσετε το χρόνο σας διαφορετικά ή και συνάμα πιο παραγωγικά;
Ζούμε σε μια κοινωνία που έχει μάθει να διορθώνει άλλους αλλά της διαφεύγει πως πρώτα πρέπει να διορθώσει η ίδια τον εαυτό της. Σαν μια μοδίστρα που βλέπει το μάτι της και την παραμικρή ατέλεια στα ρούχα όλων, αλλά ξεχνάει να κοιτάξει τα πατρόν που βγάζει η ίδια. Ο καθένας αποζητά κάτι, επιρρίπτει ευθύνες και πάντα προσπαθεί να συντηρήσει μια εικόνα η οποία κάνει τα πάντα για να μείνει άφθαρτη. Είναι σαν να κυνηγάμε την τελειότητα και να μην τη βρίσκουμε ποτέ, αφού πάντα μοιάζει να κρύβεται στην επόμενη γωνία. Ας ξεχάσουμε λοιπόν τα ουτοπικά και ας επικεντρωθούμε στο να απολαύσουμε το εξαιρετικά σύντομο αυτό ταξίδι, αυτήν την πλάκα που τείνουμε να γεμίζουμε με δράμα, προβληματισμούς και άλλα περίπλοκα πράγματα τα οποία ως επί το πλείστον είναι εντελώς ανούσια. Εσύ, εγώ κι ο καθένας μας έχουμε υπάρξει πιθανότατα και ο «θύτης» και το «θύμα», εύχομαι μόνο στα σόσιαλ.
Μπορούμε να πάψουμε να διατηρούμε την εικόνα μας τόσο έντονα, εφόσον πια δεν έχει αίγλη το όλο κόνσεπτ; Όλοι γνωρίζουμε πως είναι κάπως ανούσια τελικά, αφού όλοι διατηρούμε κι από μία ενώ είμαστε οι πραγματικοί εαυτοί μας μονάχα πίσω από την πόρτα του δωματίου μας. Είναι πια κοινό μυστικό πως όσα πασχίζουμε να προβάλουμε είναι απλώς μια επίπλαστη εκδοχή μας. Το να παίρνουμε μέρος σε διαμάχες πίσω από το πληκτρολόγιο, μας κάνει να μοιάζουμε λίγο με εκείνα τα σκυλιά που γαβγίζουν με μανία το ένα στο άλλο κρυμμένα πίσω από την ασφάλεια του λουριού που βρίσκεται στα χέρια του ιδιοκτήτη τους.
Το ότι υπάρχουν στιγμές που ξεφεύγουμε είναι αδιαμφισβήτητο. Το ότι συνεχίζουμε και είμαστε άνθρωποι όμως, που έχουμε τις ίδιες αδυναμίες, τις ίδιες ανάγκες και τη δίψα για ζωή θα έπρεπε να μας ενώνει κι όχι να μας διχάζει. Ένα πράγμα στο οποίο τείνω να πιστέψω είναι το κάρμα. Κι αν μη τι άλλο, όλοι μας θα βρεθούμε να μοιραζόμαστε πράγματα με τους συνανθρώπους μας και πιθανότατα όλοι μας θα δεχτούμε κριτική. Χρειάζεται όμως να σπέρνουμε μίσος όταν ήδη υπάρχει άφθονο εκεί έξω; Αλήθεια, σκεφτείτε το. Υπάρχει λόγος; Ας το απαντήσει ο καθένας μας στον εαυτό του και αν τύχει και σε άλλους, όχι όμως μέσα από πλήκτρα και θυμωμένα enter. Και η ζωή συνεχίζεται…
Επιμέλεια κειμένου: Μαρία Ρουσσάκη