Όσα δεν ξέρεις για το χάπι της επόμενης μέρας

Η ιστορία του ξεκινάει κάπου στα 1920, οπότε και ανακαλύπτεται ο καταλύτικος ρόλος των οιστρογόνων στην έναρξη της κύησης. Οι ιδιοκτήτες ζώων το δοκιμάζουν ανεπιφύλακτα στα κατοικίδιά τους, τα οποία και τεκνοποίησαν χωρίς πρώτα να πάρουν την άδειά τους…

Το 1966, μια ανακάλυψη-επίτευγμα στο πεδίο της γυναικολογίας, φέρνει στο φως τα πρώτα χάπια που προσφέρουν αντισύλληψη μετά τη συνουσία, αποτελούμενα από υψηλές δόσεις οιστρογόνων. Η πρώτη περίπτωση χορήγησής τους αφορά μια νεαρή κοπέλα 13 χρονών στην Ολλανδία, μετά από ένα οικτρό επεισόδιο βιασμού ενώ παράλληλα βρισκόταν στις γόνιμες μέρες του κύκλου της.

Οι έρευνες συνεχίζονται ως το 1984, οπότε και προτείνεται η χρήση του χαπιού της επόμενης μέρας ως μέθοδος επείγουσας αντισύλληψης. Μόλις 20 χρόνια πριν, το 1998, ο Οργανισμός Υγείας και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) δίνει την πρώτη επίσημη έγκριση κυκλοφορίας του. Από τότε έως σήμερα, οι έρευνες συνεχίζονται και αλλάζει διαρκώς η σύστασή του, οι μορφές του και οι κατευθυντήριες οδηγίες αναφορικά με τη χρήση του.

Δε βρίσκω σκόπιμο να επεκταθούμε στο πώς μπορούσε να χρησιμοποιηθεί το χάπι της επόμενης μέρας κάποια χρόνια πριν, αλλά θα αρκεστώ να αναφερθώ στο σήμερα. Υπάρχουν πλέον δύο τύποι χαπιών στην ελληνική αγορά.

Το πρώτο, περιέχει λεβονοργεστρέλη, η οποία είναι ένα προγεσταγόνο που χρησιμοποιείται στη γυναικολογία με διάφορους τρόπους κι έχει αντισυλληπτική δράση.  Είναι παρόμοια με τη φυσική προγεστερόνη, που παράγεται από τις γυναικείες ωοθήκες. Αν το χάπι αυτό ληφθεί πριν από τη στιγμή της ωορρηξίας, προκαλεί καταστολή της, οπότε και προλαμβάνει τη γονιμοποίηση. Σε περίπτωση που ληφθεί μετά τη στιγμή της ωορρηξίας, εμποδίζει την εμφύτευση του ήδη γονιμοποιημένου ωαρίου στη μήτρα. Το χάπι αυτό για να δράσει αποτελεσματικά θα πρέπει να λαμβάνεται εντός 72 ωρών από την ελεύθερη συνουσία. Όσο περισσότερο καθυστερήσεις να το πάρεις εντός αυτού του χρονικού διαστήματος, τόσο μειώνεται η αποτελεσματικότητά του.

Το δεύτερο χάπι περιέχει ουλιπριστάλη που είναι ένας ενεργός συνθετικός εκλεκτικός ρυθμιστής υποδοχέων προγεστερόνης λαμβανόμενος από το στόμα, που συνδέεται με υψηλή συγγένεια στους ανθρώπινους υποδοχείς προγεστερόνης. Δρα όπως και το προηγούμενο, με τη διαφορά πως μπορεί να ληφθεί εντός 5 ημερών μετά από τη σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλάξεις ή μετά από αποτυχία της αντισυλληπτικής μεθόδου.

Το χάπι αυτό δεν είναι καραμέλα, ώστε να λαμβάνεται επειδή κάποιος επιθυμεί να έχει ελεύθερες σεξουαλικές επαφές και παράλληλα βέβαιη αντισύλληψη. Ο μύθος πως μπορείς να το πάρεις μόνο 2-3 φορές στη ζωή σου, πως θα σου προκαλέσει στειρότητα και μετά δεν πρόκειται να κάνεις παιδιά, πως είναι ένα σατανικό παρασκεύασμα που έχει σκοπό να σε βλάψει, πρέπει επιτέλους να καταρριφθεί.

Ποιο το νόημα να χρησιμοποιείς το χάπι της επόμενης μέρας ως αντισυλληπτικό μέσο από τη στιγμή που τόσο άλλα μέσα βρίσκονται εκεί για να σου δώσουν τη λύση;

Αν εχεις ανεπιθύμητες παρενέργειες; Προφανώς. Όπως και κάθε άλλο σκεύασμα που λαμβάνεις, ακόμα και τα παυσίπονα για τον πονοκέφαλο. Μπορεί να σου προκαλέσει από ζάλη έως να αντικρίσεις μια ελαφριά ποσότητα αίματος που δεν πρέπει να σε τρομάξει. Αν, ωστόσο, κάνεις έμετο εντός δύο ωρών από τη λήψη του, θα πρέπει να το ξαναπάρεις.

Το μόνο που μπορεί να σε αγχώσει -χωρίς να πρέπει- είναι πως η επόμενη περίοδός σου πολύ πιθανόν να διαταραχθεί. Να έρθει από μια βδομάδα περίπου νωρίτερα μέχρι μια βδομάδα αργότερα. Στα πλαίσια αυτά είναι φυσιολογική, αποτελεί απλώς απόρροια του χαπιού που πήρες.

Το χάπι της επόμενης μέρας είναι ασφαλές και αποτελεσματικό. Σε κάθε περίπτωση αποτυχίας του μέσου αντισύλληψης που ήδη χρησιμοποιείς, μπορείς να το πάρεις. Σε καλύπτει μόνο για την ελεύθερη συνουσία που είχες πριν το πάρεις και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να διακόψεις τις προφυλάξεις για όλο τον υπόλοιπο μήνα, θεωρώντας εσφαλμένα πως είσαι ασφαλής λόγω του χαπιού.

Αν επιθυμείς να έχεις διαρκώς ελεύθερες επαφές, ο γιατρός σου θα σου συστήσει πιο ασφαλείς μεθόδους, οπότε μην σκεφτείς να καταφύγεις σε αυτή και να το παίρνεις κάθε μήνα. Ωστόσο, αποτελεί μια σπουδαία ανακάλυψη, μια σωτήρια λύση σε περίπτωση που προκύπτει ανάγκη επείγουσας αντισύλληψης, στην οποία και πρέπει να το λάβεις χωρίς δεύτερη σκέψη. Εξάλλου, μια πιθανή άμβλωση μετέπειτα, εγκυμονεί σοβαρότερους κινδύνους για την υγεία σου.

Το παρόν κείμενο είναι ενημερωτικό και σε καμία περίπτωση δεν αντικαθιστά την εξατομικευμένη ιατρική συμβουλή.