Λανθάνων σεξισμός σε καθημερινές στερεοτυπικές εκφράσεις

Δηλώνουμε απόλυτοι υπέρμαχοι του αντισεξιστικού κινήματος. Υποστηρίζουμε ηχηρά πως τα δύο φύλα δεν παρουσιάζουν καμία απολύτως διαφοροποίηση, πλην της βιολογικής τους συμπεριφοράς. Μιλάμε για ισότητα, προσπαθούμε να εξαλείψουμε τις διακρίσεις και να καταρρίψουμε κοινωνικά στερεότυπα.

Αυτοί είμαστε, εμείς. Μόνο στα λόγια, όμως. Γιατί οι ίδιοι εμείς που φαινομενικά κατακρίνουμε τον άμεσο σεξισμό, τον πασιφανή, που υποτίθεται ότι αποφεύγουμε να αποδώσουμε σε πρόσωπα χαρακτηριστικά που συνάδουν με τη φυλετική τους συμπεριφορά, την ίδια στιγμή αντικρούουμε μόνοι μας τις αντιλήψεις μας. Αν ακούσουμε κλισέ ατάκες, όπως «οι γυναίκες είναι χειρότερες οδηγοί» ή «οι άντρες είναι μακράν καλύτεροι στις χειρωνακτικές εργασίες» βγάζουμε φλύκταινες και μας βγαίνει ξαφνικά αυθόρμητα η διάθεση να επαναστατήσουμε εναντίον του σεξισμού, μιας έννοιας που προβάλει ως επιβεβλημένο το διαχωρισμό των φύλων και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους.

Αυτός είναι ο σεξισμός που φαίνεται. Που για να μην αποκλίνουμε από τη μάζα και μας δείχνουν ξαφνικά με το δάχτυλο, θέλουμε να δείξουμε πως είμαστε ενάντια σε στερεότυπα και φυλετική διαφοροποίηση. Αυτός είναι ο σεξισμός που φαίνεται κι από τη στιγμή που φαίνεται τον βλέπουμε και αποφεύγουμε να πέσουμε στην παγίδα. Τι γίνεται, ωστόσο, με τη μορφή εκείνη του λανθάνοντα σεξισμού που πολλές φορές δεν μπορείς να αντιληφθείς ούτε εσύ ο ίδιος;

Τι ειρωνεία, που είμαστε οι ίδιοι εμείς αυτοί που συνεχίζουμε να επαναλαμβάνουμε καθημερινά σεξιστικές φράσεις σαν να μην τρέχει τίποτα. Ή που ακόμα υιοθετούμε σεξιστικές συμπεριφορές χωρίς καν να αντιλαμβανόμαστε το σεξισμό που εμπεριέχουν.

Ποιόν πάμε να κοροϊδέψουμε; «Αυτή είναι σαν αντράκι ή αυτός ιδιαίτερα θηλυπρεπής», συνήθης χαρακτηρισμός που χρησιμοποιείς για κάποιον που περνάει από δίπλα σου. Μήπως αυτό δεν είναι σεξισμός; Μήπως δεν έχεις μόλις φτιάξει στο μυαλό σου το πρότυπο του άντρα ως του αρρενωπού εκείνου τύπου με συνειρμό απ’ τον παλιό ελληνικό κινηματογράφο που δε σήκωνε μύγα στο σπαθί του; Ή μήπως δεν περιμένεις να δεις τη γυναίκα στην τρίχα να συνδυάζει από μόνη της τα ρούχα της λες και είναι στιλίστας μόδας, ενώ έχει προγραμματίσει ήδη παράλληλα ραντεβού στο κομμωτήριο και κάνει τακτικές επισκέψεις σε αισθητικούς, μόνο και μόνο γιατί έτσι το επιβάλλει η φύση της;

«Χτυπάει το χέρι στο τραπέζι σαν άντρας», σε ακούν να ξεστομίζεις κι όμως τόλμησες να χαρακτήρισες τον εαυτό σου εκείνη την ώρα εσύ ο ίδιος σεξιστή; Εσένα που περίμενες, πως οι άντρες έχουν άραγε περισσότερο πυγμή και δύναμη να επιβληθούν απ’ τις γυναίκες ή μήπως πως δεν μπορούν τάχα να συγκρατήσουν τα νεύρα τους και τείνουν να είναι πιο επιθετικοί;

«Κλαίει σαν κοριτσάκι», ίσως να μην το πεις μα θα το σκεφτείς σαν δεις άντρα να πλαντάζει στο κλάμα, να γίνεται ευάλωτος και υπερσυναισθηματικός, να γίνεται ουσιαστικά ανθρώπινος.

Αν δεν είναι όλα αυτά σεξισμός, τότε τι είναι; Απλώς ο διαχωρισμός των φύλων; Αν δεν είναι σεξισμός που όταν βλέπεις γυναίκα οδηγό προτιμάς να περιμένεις το επόμενο ταξί ή όταν βλέπεις άντρα νηπιαγωγό αμφιβάλλεις για τις ερωτικές του προτιμήσεις, τότε τι είναι;

Είμαστε με τα καλά μας; Φωνάζουμε και επαναστατούμε για μια έννοια που για να βγάλουμε και να ξεριζώσουμε απ’ τη ζωή μας δεν αρκεί απλώς να προσέχουμε λίγο παραπάνω πώς φερόμαστε και τι εκφράσεις χρησιμοποιούμε, μα απαιτεί καθολική αλλαγή αντίληψης και νοοτροπίας.

Δε σε κάνει σεξιστή η φράση που ξεστόμισες και την άκουσαν οι γύρω σου. Σεξιστή σε κάνει το γεγονός ότι η φράση αυτή πέρασε από το μυαλό σου, κινήθηκε στη σφαίρα της σκέψης σου και συνεχίζει παρ΄όλα αυτά να αποτελεί ακλόνητη πεποίθησή σου.

Γι’ αυτό καλό θα ήταν να κόψουμε τις ηχηρές δηλώσεις και τη δήθεν προσπάθεια να φανούμε κάτι που πραγματικά δεν είμαστε.

Καλώς ή κακώς, σε κάποια πράγματα σεξιστές είμαστε όλοι. Μεγαλώσαμε σε μια κοινωνία που προωθεί την ισότητα μα προβάλει και το διαχωρισμό των φύλων. Τελικά, τα βιώματά μας πηγάζουν από τέτοιου είδους αντιλήψεις και είναι πραγματικά τόσο οπισθοδρομικά.