Πριν κάποια χρόνια, έχοντας ξεμείνει από υλικό προς ανάγνωση, βρήκα στη βιβλιοθήκη του πατέρα μου ένα βιβλίο με τίτλο «Η τελευταία διάλεξη». Το όνομα του συγγραφέα (Randy Pausch) δε μου έλεγε απολύτως τίποτα και ο τίτλος δε με έψηνε ούτε κατά διάνοια να το διαβάσω, όμως είπα να του δώσω μια ευκαιρία. Και αυτή μου την επιλογή πιστεύω ότι δε θα τη μετανιώσω ποτέ όσο ζω.
Το βιβλίο αποτελεί την καταγραφή της τελευταίας διάλεξης ενός καθηγητή πληροφορικής, ο οποίος πάσχει από καρκίνο στο πάγκρεας και έχει μόλις λίγους μήνες ζωής. Και πρόκειται ειλικρινά για ένα αριστούργημα, με θέμα την πραγματοποίηση των στόχων και των ονείρων του ανθρώπου, τη σημασία της επιμονής και της εφευρετικότητας, αλλά και το πώς πρέπει να αντιδρά ο καθένας μας, όταν βρίσκει μπροστά του εμπόδια που δεν μπορεί να ξεπεράσει.
Η καθημερινότητα είναι γεμάτη στόχους˙ πρέπει σήμερα να προλάβεις να κάνεις είκοσι πράγματα σε μόλις τρεις ώρες, πρέπει μέχρι το τέλος της σεζόν να έχεις πάρει πτυχίο, μετά να βρεις δουλειά, να παντρευτείς, να κάνεις οικογένεια και μέσα σε όλα αυτά πρέπει να προσπαθήσεις και να είσαι ευτυχισμένος, να κάνεις αυτό που σε γεμίζει και σε ευχαριστεί, και να ακολουθήσεις τα παιδικά σου όνειρα. Ακόμη δηλαδή και το αυτονόητο, το κυνήγι της ευτυχίας που οφείλει ο καθένας μας στον εαυτό του, το έχουμε αναγάγει σε υποχρέωση και μάλιστα από όλες τις υποχρεώσεις που έχουμε, αυτή μας προκαλεί ίσως το μεγαλύτερο άγχος, μας προβληματίζει και μας φθείρει περισσότερο από τις άλλες, τις απλές, επαγγελματικές ή οικογενειακές υποχρεώσεις μας.
Ακόμη και ο πιο ψύχραιμος, οργανωτικός κι έξυπνος άνθρωπος είναι πολύ εύκολο να πελαγώσει, προσπαθώντας να πραγματοποιήσει όλους τους στόχους που έχει θέσει. Ειδικά αν κάποιοι από αυτούς είναι δύσκολοι. Κι εδώ έρχεται να βοηθήσει ο Randy Pausch, προτείνοντας να φτιάξεις ένα σχέδιο˙ να αρχειοθετήσεις τις σκέψεις σου, να διαχωρίσεις τους στόχους σου σε απλούς και πιο σύνθετους, να οργανώσεις το χρόνο σου και να δεις αν τον αξιοποιείς σωστά ή όχι. Κι αν τα πράγματα δεν πάνε όπως τα υπολόγιζες, να έχεις ένα Plan B και να είσαι έτοιμος να αφήσεις κάποια από τα όνειρά σου στην άκρη, για το μέλλον, όπου θα είσαι έτοιμος να τα προσπαθήσεις ξανά, ή οι συγκυρίες θα σου επιτρέψουν να τα δουλέψεις πιο άνετα, χωρίς την πίεση ή τα εμπόδια του παρελθόντος.
Το βασικότερο για μένα είναι να ξέρεις ποια είναι τα όριά σου. Έχει μεγάλη διαφορά το να θέτεις στόχους από το να ονειροπολείς. Αν περνάς τις μέρες σου κάνοντας όνειρα που δεν μπορείς να πραγματοποιήσεις, καταλήγεις παγιδευμένος σε μια καθημερινότητα που σιχαίνεσαι, που σε κάνει δυστυχισμένο και δε σου επιτρέπει να αλλάξεις την κατάστασή σου, ακριβώς επειδή δεν ξέρεις από πού να ξεκινήσεις. Αντιθέτως, αν τεμαχίσεις τη διαδρομή μέχρι τον τελικό σου στόχο, τότε μπορείς βήμα-βήμα να τα καταφέρεις πιο εύκολα. Κάθε μέρα θα είναι και μια καινούρια κατάκτηση, η οποία θα σου δίνει ελπίδα και θάρρος να συνεχίσεις.
Θέλεις να πας να δουλέψεις στο εξωτερικό, αλλά πιστεύεις ότι δεν έχεις τα κατάλληλα εφόδια; Άρχισε από σήμερα να βελτιώνεσαι και να προετοιμάζεσαι κατάλληλα. Ολοκλήρωσε την εκμάθηση της ξένης γλώσσας που σου χρειάζεται, φτιάξε ένα βιογραφικό, δες πώς είναι η κατάσταση στη χώρα που σε ενδιαφέρει. Μην πελαγώνεις, όλα θα γίνουν. Πρόκειται για τη δική σου ζωή και μόνο εσύ είσαι πραγματικά υπεύθυνος γι’ αυτήν. Όλοι οι υπόλοιποι, όσο καλές προθέσεις κι αν έχουν, όσο κι αν θέλουν το καλό σου, δεν είναι στη θέση σου για να ξέρουν πώς σκέφτεσαι και τι θέλεις από τη ζωή σου. Τόλμα. Η ευτυχία θέλει θυσίες, ενώ η στασιμότητα πάντα οδηγεί στην τριβή, στη ρουτίνα, στη δυστυχία.
Κι όπως θα πρόσθετε κι ο Randy Pausch, «το να διαμαρτύρεσαι δε λειτουργεί ως στρατηγική. Όλοι έχουμε ορισμένο χρόνο κι ενέργεια. Κάθε στιγμή που σπαταλάμε κλαψουρίζοντας είναι απίθανο να μας βοηθήσει να πραγματοποιήσουμε τους στόχους μας». Γι’ αυτό, στις δυσκολίες δεν πρέπει να αντιδρούμε με γκρίνια, αλλά με υπομονή. Στα εμπόδια δεν πρέπει να απελπιζόμαστε, αλλά να βρίσκουμε εναλλακτικές οδούς.
Ο Τσέχος συγγραφέας, Μίλαν Κούντερα, στην «Αβάστακτη Ελαφρότητα του Είναι», λέει τα εξής: «Οποιοσδήποτε, του οποίου ο στόχος είναι “κάτι υψηλότερο”, πρέπει να περιμένει κάποια μέρα να υποφέρει από ίλιγγο. Τι είναι ίλιγγος; Ο φόβος της πτώσης; Όχι, ο ίλιγγος είναι κάτι διαφορετικό από το φόβο της πτώσης. Είναι η φωνή του κενού από κάτω μας, που μας προκαλεί και μας δελεάζει, είναι η επιθυμία της πτώσης, κατά της οποίας, τρομοκρατημένοι, αμυνόμαστε».
Συντάκτης: Γιώργος Πατούλης
