Η κοινωνία δεν καταπιέζει μόνο τις γυναίκες

Κοινωνία πατριαρχική, πρότυπα ανισοτήτων, γυναίκες καταπιεσμένες, ανελεύθερες κι υποτελείς. Ρόλοι που εμφυτεύονται μέσα μας ήδη απ’ τη στιγμή της σύλληψής μας. Είσαι αγόρι, είσαι κορίτσι. Τρόποι με τους οποίους πρέπει να συμπεριφερόμαστε ανάλογα με το φύλο μας. Τα χρώματά μας, οι πεποιθήσεις, ο χαρακτήρας, η συμπεριφορά μας. Όλα στη βάση κοινωνικών προτύπων μίας κοινωνίας η οποία θέλει να χρησιμοποιήσει όλα τα μέλη της με τον καταλληλότερο τρόπο στην πυραμίδα της ιεραρχίας.

Είναι όμως, πραγματικά, μονάχα οι γυναίκες ανελεύθερες; Και με τον όρο ανελεύθερες δε νοείται μονάχα το «δεν επιτρέπεται να βγουν απ’ το σπίτι δίχως τη συνοδεία ενός άντρα» των παλιών καιρών. Στην έννοια της ελευθερίας και της ανελευθερίας έγκεινται ποικίλα χαρακτηριστικά. Απ’ το ντύσιμο που μας θέλει σεμνές και καθωσπρέπει μέχρι τη χαμηλών τόνων συμπεριφορά μας. Όλα αυτά, δηλαδή, που συνδέονται με τα χαρακτηριστικά μίας σωστής «κυρίας».

Ευτυχώς, όμως, ζούμε σε εποχές μεταβατικές με τις γυναίκες να αποκτούν ολοένα και περισσότερο έδαφος και να ανακτούν το δυναμισμό που επί αιώνες οι περισσότερες είχαν στερηθεί. Κοιτάζοντας, όμως, καμιά φορά γύρω μου παρατηρώ και σκέφτομαι πως ίσως να μην είναι τελικά μονάχα το γυναικείο φύλο καταπιεσμένο. Κάποιες φορές νιώθω πως και οι άντρες, αυτοί που η κοινωνία τους έμαθε να είναι κυρίαρχοι και να υπερτερούν, κάποιες φορές δυσανασχετούν και καταπιέζονται.

Διαμορφώθηκαν κι αυτοί στη βάση των ίδιων προτύπων με εμάς. Ήδη απ’ την παιδική τους ηλικία τους στερήθηκε το δικαίωμα να εκφράζουν τον πόνο, τη λύπη, τη χαρά τους, τα συναισθήματά τους, γενικότερα. «Είσαι άντρας», τους έλεγαν, «κι οι άντρες δεν κλαίνε». Άντε τώρα να βλέπεις το αίμα να τρέχει στο γόνατο, να θες να ουρλιάξεις σαν δαιμονισμένο επειδή τσούζει κι αντί γι’ αυτό να σφίγγεις χείλη και μάτια επειδή είσαι άντρας και δεν πρέπει να κλάψεις.

Μεγαλώνοντας, έμαθαν ότι όλες οι αντρικές ασχολίες είναι γύρω απ’ τα αθλήματα, τις μηχανές, τα αυτοκίνητα και τα επαγγέλματα που δεν τους θέλουν μαλθακούς, αλλά αρρενωπούς. Φαντάζεστε αντιδράσεις ο σκληρός πατέρας όταν ο γιος του του εξέφρασε πως αντί για καράτε θέλει να μάθει μπαλέτο, πως αντί για δικηγόρος θέλει να γίνει καλλιτέχνης;

Αργότερα, άρχισαν να μαθαίνουν πως στις κυρίες πρέπει να συμπεριφέρονται σαν κύριοι. Και μέχρι εδώ, όλα καλά. Σαν κύριοι είπαμε, όμως, βρε παιδιά. Δηλαδή, με σεβασμό και μέχρι εκεί. Ποιος είπε ότι πρέπει πάντα ο άντρας να πληρώνει και να ανοίγει τη πόρτα του συνοδηγού; Α ναι, τα έχουμε κι αυτά. Πρέπει πάντα αυτός να οδηγεί μιας και στο παιχνιδάκι της πατριαρχίας αυτός έχει το ρόλο του κυρίαρχου. Ο άντρας είναι αυτός που οδηγεί και καθοδηγεί ενώ η κοπέλα δίπλα του θα πρέπει να γέρνει απαλά το κεφάλι της στον ώμο του αφήνοντας τον εαυτό της να καθοδηγείται απ’ τον «προστάτη» της.

Και για να μείνουμε και λιγάκι στη φάση του φλερτ, απορώ με όσους ακόμη πιστεύουν ότι αυτοί είναι που πρέπει να παίξουν το ρόλο του κυνηγού. Κάποιοι τρέχουν γρήγορα μακριά από γυναίκες που αποφάσισαν να τους φλερτάρουν ενώ κρύος ιδρώτας τους λούζει στη σκέψη ότι το «αδύναμο» κι «ασθενές» γυναικείο φύλο διεκδικεί το πάνω χέρι.

Χαλαρώστε, καλέ. Για φλερτ μιλήσαμε κι αν κάποτε σας είπαν πως πρέπει πάντα εσείς να κάνετε τη πρώτη κίνηση μάθετε πως δεν είστε υποχρεωμένοι. Γιατί, δηλαδή, να μην μπορείτε κι εσείς για μια φορά να διεκδικήσετε το μερίδιό σας στο δισταγμό και να μην αφήσετε να σας κατακτήσουν; Δε λέω, ωραίο είναι το να κατακτάς, αλλά σαν το να προσπαθεί κάποιος να κατακτηθείς δεν έχει.

Και για να το πάμε και λίγο παραπέρα, ας προχωρήσουμε λιγάκι στη φάση που αυτό το παιδί μεγάλωσε κι αποφάσισε να κάνει τη δική του οικογένεια. Κι επειδή ζούμε και σε δύσκολους καιρούς, έχασε τη δουλειά του. Και ξαφνικά κλήθηκε, να μείνει αυτός στο σπίτι για τη φροντίδα των παιδιών ενώ η γυναίκα βρισκόταν έξω, να δουλεύει μονάχα αυτή. Πόσοι δε  χαρακτηρίστηκαν «άχρηστοι», πόσα ζευγάρια δε διαλύθηκαν και πόσοι δεν ένιωσαν ανίκανοι;

Όχι, ούτε άχρηστοι είναι ούτε ανίκανοι. Θύματα είναι κι αυτοί μίας καπιταλιστικής κοινωνίας που τους θέλει να είναι αυτοί κουβαλητές, αρχηγοί της οικογένειας. «Δε νοείται άντρας αληθινός να τρώει απ’ το χέρι της γυναικός του». Μπα; Και από πότε αυτό θα έπρεπε να ισχύει; Δηλαδή, για τη γυναίκα είναι κάτι απλό κι εύκολο να μεγαλώνει παιδιά (είναι στη φύση της, υποστηρίζουν) ενώ για τον άντρα είναι κάτι που τον κάνει τεμπέλη κι άχρηστο;

Για να μη σχολιάσουμε κι όλες αυτές τις δήθεν δυναμικές γυναικείες υπάρξεις οι οποίες απ’ τη μία αποζητούν ισότητα και τη διεκδικούν, αλλά απ’ την άλλη τον θέλουν κι ιππότη. Και ποιος είπε ότι αυτοί γουστάρουν να καβαλάνε άλογα;

Είναι πολλά ακόμη, τόσα που η ανάλυσή τους δε χωρά σε ένα μονάχα άρθρο. Απ’ το πλύσιμο των πιάτων μέχρι το ρόλο που διαδραματίζουν σε καιρούς πολέμου. Ούτε αυτοί ρωτήθηκαν ποτέ για το ρόλο που τους δόθηκε να παίξουν. Ίσως, να είναι περισσότερο ανικανοποίητοι από εμάς μα τα καταπιεσμένα συναισθήματά τους δεν επιτρέπεται να βγουν στην επιφάνεια μην τυχόν και τους χαρακτηρίσουν θηλυπρεπείς.

Και φοβήθηκαν να εκφραστούν κι έτσι βίωναν, σε μικρές δόσεις, το θάνατο.