Να μάθεις στο παιδί σου να περπατάει κι όχι να στηρίζεται

Υπάρχουν γονείς προστατευτικοί, αδιάφοροι, υπερβολικοί, γονείς κατ’ επιλογήν, γονείς κατά λάθος, γονείς από λάθος. Σε όποια κατηγορία κι αν ανήκουμε δεν παύουμε πρώτα απ’ όλα να είμαστε γονείς. Και για σένα που δεν έχεις ακόμη γίνει, τότε μάλλον οι δικοί σου γονείς σε μία απ’ τις παραπάνω κατηγορίες ανήκουν. Το θέμα μας, βέβαια, δεν είναι η κατηγοριοποίηση των γονέων.

Το να είσαι γονιός δεν είναι πάντα εύκολη υπόθεση. Κυρίως, δύσκολη κι επίπονη, θα την έλεγα. Ναι, χίλιες χαρές θα λάβεις απ’ τα παιδιά σου κι άλλα χίλια δυο πράγματα θα διδαχθείς από αυτά μα αυτό είναι το εύκολο και το ευχάριστο κομμάτι.

Το δυσκολάκι είναι το να μπορέσεις να ανταποκριθείς στις όλο κι αυξημένες απαιτήσεις τους δίχως να χάσεις κάτι από σένα ή, το σημαντικότερο, εσένα. Και δε φταίνε τα παιδιά που καμιά φορά τα χάνουμε ή χανόμαστε, αλλά εμείς που μας έφαγε η ενηλικίωση και ξεχάσαμε τι σημαίνει να είσαι παιδί.

Δεν απαιτούν παράλογα πράγματα τα παιδιά. Το μόνο που έχουν ανάγκη πραγματικά είναι αγάπη, εμπιστοσύνη, υπομονή και στοργή. Πόσο συχνά είμαστε όμως εμείς οι ίδιοι ικανοί να προσφέρουμε τέτοια συναισθήματα;

Λάθη των γονιών μας, της κοινωνίας, του σχολείου καταντήσαμε να μιλάμε με εκφράσεις κλισέ και ντεμοντέ. «Μην τα κακομαθαίνεις, θα σε καβαλικέψουν», «Μην το αφήνεις να σε κάνει ό,τι θέλει», «’Aστο να κλάψει, καλό του κάνει» κι άλλα τέτοια πολλά που μας καθοδηγούν να μεγαλώσουμε παιδιά κλειστά σαν στρείδια κι ανελεύθερα.

Όχι, όχι. Αρνήθηκα να μπω σε αυτό το τριπάκι, συνεχίζω να αρνούμαι και θα εξακολουθώ μέχρι να μπορώ. Θα αγωνίζομαι ενάντια σε θεωρίες «baby crying» και θα αρνούμαι να διαβάζω άρθρα για κακομαθημένα και γκρινιάρικα παιδιά. Αυτά μονάχα μιμούνται. Αν θέλω να πάψει η γκρίνια του παιδιού μου, ας πάψω πρώτη εγώ να γκρινιάζω. Αν θέλω να μην απαιτεί, ας πάψω πρώτη εγώ να επιθυμώ.

Δε φταίνε τα παιδιά μας σε τίποτα μα δε φταίμε κι εμείς γι’ αυτό που έχουμε γίνει. Κι εμάς, κάποιοι άλλοι μας μεγάλωσαν και τους γονείς μας άλλοι γονείς κι έχουμε πια αφομοιώσει στερεότυπα γενεών και γενεών. Κανένας δε φταίει μα κάποιος πρέπει κάποια στιγμή να προσπαθήσει.

Ως γονείς φοβόμαστε. Φοβόμαστε μην πάθει κάτι το παιδί μας, αγωνιούμε για το αν το μεγαλώνουμε σωστά, ανησυχούμε για το αν του δίνουμε τα σωστά εφόδια και ντρεπόμαστε όταν τα βλέπουμε να μιμούνται τις λάθος συμπεριφορές μας.

Μα τι θέλει στ’ αλήθεια ένα παιδί, αναρωτιόμαστε. Κι όμως, η απάντηση κρύβεται μέσα μας. Κρύβεται μέσα σε αυτά που εμείς λαμβάνουμε ως λάθη των γονέων μας, σε αυτά που μας δυσαρεστούν, μας ευχαριστούν, μας απογοητεύουν ή μας επιβεβαιώνουν. Κρύβεται μέσα στα χαμόγελα που τους χαρίζουμε και στα δάκρυα που τρέχουν απ’ τα μάτια μας.

Δε θέλει πολλά ένα παιδί. Ήδη απ’ τη στιγμή της γέννησής του προσπαθεί να ανεξαρτητοποιηθεί. Το προσπαθεί τις στιγμές που προσπαθεί μόνο του να βρει τη θηλή της μητέρας του ή να πιάσει το μπιμπερό του. Το προσπαθεί τις στιγμές που δυνατά χτυπάει τα ποδαράκια του και παλεύει μονάχο του να στηριχτεί επάνω τους. Κι αυτός είναι κι ο ουσιαστικός μας ρόλος. Να το γαλουχήσουμε ώστε να γίνει αυτόνομο, δυνατό κι ανεξάρτητο. Να του μάθουμε να δίνει μα και να παίρνει. Να το επιβεβαιώσουμε πως όλα τα μπορεί και τίποτα δε θα είναι αδύνατον αν το θελήσει πραγματικά.

Να μαθαίνουμε στα παιδιά μας να περπατάνε κι όχι να στηρίζονται, αυτό είναι το χρέος μας. Κι ας φοβόμαστε πως μια μέρα θα πετάξουν μακριά μας, ας του δημιουργήσουμε μια ζεστή φωλιά για να μπορούν να γιατρεύουν τα φτερά τους κάθε φορά που θα τσακίζονται. Μα να τους τα δώσουμε τα φτερά εκείνα. Μην τους τα στερήσουμε από ανάγκη ή εγωισμό.

Είναι συγκινητική η στιγμή που ένα παιδί μόνο του διαγράφει τα πρώτα του βήματα, δίχως βοήθεια, δίχως φόβους. Απλά, ανοίγει χέρια, σηκώνει μύτες και τρεχάτο πάει κι όπου φτάσει. Δεν το ενδιαφέρει το μέχρι πού. Ξέρει πως ακόμη κι αν πέσει θα έχει συνέχεια. Θα σηκωθεί ξανά και με βήματα σιγουρότερα και σταθερότερα θα συνεχίσει να βαδίζει. Ώσπου να γίνει το περπάτημά του απόλυτα σταθερό και να εξελιχθεί σε τρέξιμο, πηδήματα, χορούς κι ακροβατικά. Θα τρέχει πάνω-κάτω σαν τρελό, θα σκαρφαλώνει και δε θα παύει στιγμή να θέλει να ανακαλύπτει.

Μην του στερήσεις τον ενθουσιασμό με διδαχές και «μη». Άστο ελεύθερο μόνο του να χαράξει την πορεία του και κάθε βήμα του να του ανήκει. Να είσαι εκεί τις στιγμές που θα πέφτει μα μην του απλώνεις το χέρι πριν στο ζητήσει. Άστο να προσπαθήσει, να γευτεί την ήττα και την επιτυχία. Άστο, κι αν χτυπήσει, φρόντισέ το.

Εξάλλου, τα ωραιότερα σημάδια μας πάνω στο σώμα μας, είναι αυτά που αποκτήσαμε παιδιά. Κουβαλούν αναμνήσεις γεμάτες γέλια, τρέλα, τόλμη και ξεγνοιασιά.