Συνεξάρτηση∙ ο χειρότερος εθισμός

Σε αυτόν τον κόσμο μόνοι ερχόμαστε και μόνοι μας φεύγουμε. Η ύπαρξή μας είναι μονάχα η λάμψη που κάνει το αστέρι καθώς ξεκολλάει απ’ την ασφαλή άβυσσο του νυχτερινού ουρανού για να σκορπίσει την αστερόσκονή του στη γλυκιά αγκαλιά της Γης.

Κατά τη διάρκεια της λάμψης αυτής, κανένα αστέρι δε θέλει να νιώθει μόνο. Καθ’ όλη τη διάρκεια της πορείας που διαγράφει νιώθει την ανάγκη της επικοινωνίας και της αλληλεπίδρασης. Επιθυμεί να μοιράζεται τις εμπειρίες του, να καλύπτει τις ανάγκες που του δημιουργούνται και να εκφράζει τα συναισθήματα που του προκαλούνται. Κι είναι όλα ασφαλή όταν οι σχέσεις που δημιουργεί βασίζονται στην προϋπόθεση ότι, πάρα την αλληλεπίδραση και τη μεταξύ επαφή τους, το καθένα θα ακολουθήσει το δικό του δρόμο και θα χαράξει τη δική του πορεία.

Τι γίνεται, όμως, όταν κάποια αστεράκια από αμφιβολία ή από φόβο επιλέγουν το δρόμο της συνεξάρτησης;

Τα συνεξαρτητικά άτομα θέτουν ως προτεραιότητα την επίλυση των προβλημάτων άλλων (αδύναμων κι εξαρτημένων/εθισμένων) ατόμων κι αρέσκονται στο να καλύπτουν τις ανάγκες, τις ανασφάλειες, τις προτιμήσεις και τις επιθυμίες τους σαν να είναι δικές τους, αγνοώντας εντελώς τον ίδιο τους τον εαυτό και καταδικάζοντας την ύπαρξή τους σε δεύτερη μοίρα.

Αρχή της συνεξάρτησης είναι οι άνισες ενδοοικογενειακές σχέσεις που πιθανότατα το άτομο βίωσε ως παιδί. Δηλαδή, η άμεση ανάγκη να βάλει το παιδί τις δικές του ανάγκες στην άκρη προκειμένου να ικανοποιήσει τους γονείς του, θεωρώντας πως με τον τρόπο αυτό κερδίζει την προσοχή, την εύνοια, την αγάπη και τη φροντίδα τους.

Δυστυχώς, οι επιπτώσεις που έχει στο ενήλικο, πλέον, άτομο, είναι τα διαρκή αισθήματα κενών, θλίψης κι απαξίωσης του ίδιου όταν δε βοηθάει κάποιον άλλο. Μέσω της δοτικότητας νιώθει υπαρκτός. Όταν κάνει τους άλλους χαρούμενους, αισθάνεται μια ψευδαίσθηση ευτυχίας. Όταν κάνει λάθη ή στεναχωρεί τους ανθρώπους του, η θλίψη του είναι ικανή να τον οδηγήσει στην κατάθλιψη.

Ένα ακόμη βασικό χαρακτηριστικό της συνεξάρτησης είναι η δυσκολία του ατόμου να πει «όχι» ή να εκφράσει με σαφήνεια τα συναισθήματά του καθώς, επίσης, κι η προσεκτική διαλογή των εκφράσεών του φοβούμενος μήπως προσβάλει κάποιον, κι ας πνίγει τελικά τον εαυτό του καταπίνοντας όσα θα ήθελε να εκφράσει.

Δυστυχώς, οι σχέσεις που δημιουργούν είναι, συνήθως, καταστροφικές, εφόσον πατάνε εξαρχής σε μια προβληματική βάση κι η έλλειψη έκφρασης των αρνητικών συναισθημάτων τους έχει ως συνέπεια να οδηγούνται σε εκρήξεις όταν δεν αντέχουν άλλο να τα κρατάνε μέσα τους με αποτέλεσμα προβλήματα που άλλοτε φάνταζαν αντιμετωπίσιμα να έχουν διογκωθεί σε τέτοιο βαθμό μέσα τους που πια να φαντάζει αδύνατο να επιλυθούν.

Δεν ανέχονται την ανεξαρτητοποίηση των ατόμων που εξαρτώνται απ’ τους ίδιους, καθώς ο φόβος της εγκατάλειψης και της μοναξιάς έχει φωλιάσει μέσα τους και δεν τους επιτρέπει να αποδεχτούν μία τέτοια κατάσταση. Η συνεξάρτηση μοιάζει με φυλακές υψίστης ασφαλείας κι όποια ύπαρξη αυτο-καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη δεν μπόρεσε να χαμογελάσει ξανά, πραγματικά, απελευθερωμένα.

Γι’ αυτό, αν κι εσύ νομίζεις ότι είσαι συνεξαρτικό άτομο, αναζήτησε τις λύσεις μέσα σου.  Απελευθερώσου από ό,τι δε σου επιτρέπει να είσαι ουσιαστικά ευτυχισμένος και σε καλεί να ακολουθείς μονοπάτια άλλων σαν εσύ ο ίδιος να μην έχεις ουσία, υπόσταση, δύναμη και θέληση.

Κι όταν θα μάθεις να βάζεις εσένα σε προτεραιότητα θα δεις ότι κι οι σχέσεις σου με όλους αυτούς που αγαπάς θα γίνουν υγιέστερες κι ανιδιοτελείς.