Ο φωτογράφος πριν απαθανατίσει μια εικόνα την ερωτεύεται

Ίσως κάποιοι από εμάς με το άκουσμα του κλικ της φωτογραφικής κάμερας να ταξιδεύουμε πίσω σε εκείνη την εποχή των φιλμ και των αναλογικών φωτογραφιών. Η μυρωδιά και η υφή τους ίσως να είναι καλύτερη και από του βιβλίου. Με το πάτημα του κλείστρου είναι σαν γεννάται η αιωνιότητα της στιγμής. Μέσα από τη φωτογραφία καταφέρνεις να κρατήσεις ζωντανή και να ζεις ξανά και ξανά την αγαπημένη σου στιγμή. Δεν την ακουμπάει ο χρόνος, όλα παγώνουν.

Η φωτογραφία δεν είναι απλώς μια ασχολία, είναι τέχνη. Ο φωτογράφος είναι αυτός που έχει δει τη φωτογραφία πριν την αποθανατίσει. Είναι αυτός που μια απλή σκηνή μπορεί να τη μαγέψει, ένα απλό πορτοκάλι μπορεί να το μετατρέψει σε μοντέλο. Η φαντασία, η οπτική και το μυαλό είναι το πρώτο μέσο κι έπειτα έρχεται η κάμερά του. Δεδομένου ότι η φωτογραφία είναι τέχνη αυτόματα συνδέεται με συναισθήματα. Το ωραίο, το ιδανικό.

Ένας φωτογράφος, ως καλλιτέχνης, πάντα έχει το δικό του κλικ και τη δική του αισθητική άποψη. Αυτή είναι και η υπογραφή του. Είτε θα είναι η χρωματική παλέτα που θα χρησιμοποιηθεί είτε ο τρόπος που τραβάει τις φωτογραφίες ή ακόμα και η συγκεκριμένη μούσα του. Ο συνδυασμός όλων αυτών μπορεί να σου δώσει τη δυνατότητα να τον γνωρίσεις και με μια φωτογραφία του να τον ψυχολογήσεις. Και ναι, ο φωτογράφος σου δίνει την άδεια να μπεις μέσα στο μυαλό του. Αποκρυπτογραφείς τη σκιά στα μάτια του μοντέλου, την κίνηση των χεριών, τα χείλια, τα ρούχα ίσως ακόμα και το γυμνό σώμα. Μέσω της φωτογραφίας αρχίζεις κι εσύ είτε να γελάς είτε να προβληματίζεσαι, το πρόσωπό σου σκοτεινιάζει. Αυτή είναι η δύναμη της και η μαγεία της.

Η γέννηση της πρώτης φωτογραφίας ήταν το έτος 1826· ασπρόμαυρη με όνομα «Θέα από το παράθυρο». Δημιούργημα του Nicèphore Nièpce στο Le Gras της Γαλλίας. Ουσιαστικά ήταν η εικόνα από το δικό του παράθυρο και μας δείχνει μια στέγη. Χρειάστηκαν περίπου 8 ώρες συνεχούς έκθεσης ώστε να καταφέρει να αποτυπώσει την εικόνα. Με το πέρασμα των χρόνων και ενώ η τεχνολογία ξεκινάει και μπαίνει δυναμικά στη ζωή μας, έτσι και η φωτογραφία αρχίζει να αναπτύσσεται. Από πολλούς θεωρείται ένας ζωντανός οργανισμός, αγέραστος όμως, που τρέφεται με την αγάπη, το ταλέντο και τη φαντασία των καλλιτεχνών του χώρου. Φτάσαμε σε σημείο η κάμερα να χωράει πια στην παλάμη ενός χεριού από εκεί που παλιά μπορούσε να καταλαμβάνει ένα ολόκληρο δωμάτιο.

Κι ενώ η φωτογραφία γίνεται τέχνη, ξεκινάει μια ατέρμονη διαμάχη μεταξύ 2 ομάδων: οι υποστηρικτές της έγχρωμης φωτογραφίας κι εκείνοι της ασπρόμαυρης φωτογραφίας. Αξίζει να αναφερθεί ότι η ασπρόμαυρη δε θεωρούνταν αρχικά τέχνη, όπως η έγχρωμη. Εδώ λοιπόν παρατηρούμε πως από τη μία έχουμε μπροστά μας μια φωτογραφία που μπορεί να καθηλώσει τα μάτια μας και το μυαλό μας λόγω της έντονης παλέτας χρωμάτων με κυρίαρχα π.χ. το γαλάζιο του ουρανού και το δέρμα του μοντέλου. Αλλά μέσα σε όλη αυτή τη χρωματική δίνη που δημιουργείται, ίσως τελικά να χάσεις το μήνυμα της φωτογραφίας. Από την άλλη έχοντας μπροστά σου μια ασπρόμαυρη φωτογραφία κινείσαι μόνο στους τόνους του μαύρου και άσπρου. Η σκιές γίνονται πιο έντονες και τα φωτεινά σημεία σε καθοδηγούν σαν να σου μαρτυρούν την ιστορία πίσω από τη φωτογραφία. Δε χάνεσαι στα χρώματα, διακρίνεις τα μάτια και τις σκιές που κάνουν οι ρυτίδες γύρω τους, το χαμόγελο με τα λακκάκια στα μάγουλα. Το μυαλό σου αυτόματα διαβάζει το σενάριο γιατί δεν υπάρχει κάποια άλλη λεπτομέρεια που να το υπερκαλύπτει. Δεν έχεις τα χρώματα, αλλά έχεις βρει την ουσία.

Ένας πολύ διάσημος φωτογράφος που κατάφερε να αναδείξει τη σεξουαλικότητα του ανθρώπινου σώματος ήταν ο Χέλμουτ Νιούτον. Ασχολήθηκε με τη φωτογραφία μόδας και κυρίως με το γυμνό. Οι φωτογραφίες του κοσμούσαν τα περιοδικά μόδας από το 1974 αλλά έχει συνεργαστεί και με ανδρικά περιοδικά. Πολλοί αναφέρουν πως ήταν κάτι περισσότερο από φωτογράφος μόδας. Λόγω του οικογενειακού του κύκλου αλλά κυριότερα λόγω του ιδιαίτερου χαρακτήρα του, η θεματολογία του και η τεχνική του δεν είχε καμία σχέση με των αντίστοιχών του. Μέσα από τις ασπρόμαυρες φωτογραφίες του και τα μοντέλα του να φοράνε μόνο ένα κόκκινο κραγιόν, γόβες στιλέτο και πλούσια κοσμήματα εξυψώνει το συναίσθημα του πόθου. Χαρακτηριστική φράση του κ. Νιουτον όταν ρωτήθηκε τι είναι για αυτόν η τέχνη ήταν η εξής: «Στο λεξιλόγιό μου η λέξη τέχνη είναι μια βρώμικη και πρόστυχη λέξη». Παρά το γεγονός ότι έπασχε από αχρωματοψία, υπήρξε χρήση έντονων χρωμάτων και αντιθέσεων στις έγχρωμες φωτογραφίες του, ενώ το χαρακτηριστικό του ήταν η διαστροφή των φωτογραφιών του.

Με την άφιξη του κινήματος του υπερρεαλισμού ο Χέλμουτ Νιούτον καταλαμβάνει τα πρωτεία στην εκκεντρικότητα αλλά γνωρίζει και την αποδοχή από τους υπόλοιπους. Αναγνωρίζεται η δράση του και η κληρονομιά που αφήνει πίσω είτε από τις ασπρόμαυρες είτε από τις έγχρωμες φωτογραφίες του. Ακόμα και σήμερα ίσως στα μάτια μερικών το έργο του να αγγίζει τα όρια της πορνογραφίας αλλά η ματιά του αποτελεί σημείο αναφοράς για κάθε φωτογράφο.

Η ιστορία της φωτογραφίας ξεκινάει από μια σκεπή και φτάνει μέχρι και στο σήμερα που γράφει με τον τρόπο της σελίδες στην παγκόσμια ιστορία. Είναι τέχνη, έρωτας, πάθος. Άλλωστε, το οξυγόνο του φωτογράφου είναι η δημιουργία και ο έρωτάς του η ίδια η φωτογραφία.