Αν ήξερα ότι οι σχέσεις είναι όπως οι ταμπέλες που βάζουν στις αγελάδες, ίσως είχα σκεφτεί να φύγω ερημίτης κάπου πολύ μακριά κι απόμερα- να μην μπαίνω και στον πειρασμό για σχέση. Κι όταν λέω μαρκάρισμα, εννοώ αυτή τη βούλα, την εγχώρια ή μη, που βλέπουμε στα σώματα των ζώων στις κρεαταγορές. Φαντάζομαι, ψάχνεις να βρεις τη σύνδεση κι ίσως αυτό να είναι ακόμη πιο τρομακτικό. Πολύ απλά, ο τρόπος που ο άνθρωπος αντιμετωπίζει τη σχέση του, είναι λες και το άτομο με το οποίο είναι μαζί αποτελεί ιδιοκτησία του, την οποία και πρέπει να μαρκάρει για να μην του την πάρει κανείς.
Και ναι, μιλάμε ακόμα γι’ ανθρώπους. Φέρε στο μυαλό σου μια σχέση. Βάλε ό,τι κλισεδιά υπάρχει για τις σχέσεις και θα το δεις. Είναι εκεί. Έχουμε μάθει να μαρκάρουμε τους ανθρώπους, να τους ιδιωτικοποιούμαστε και μετά, αν γίνει το παραμικρό, να τους κατηγορούμε για προδοσία. Έχουμε και λέμε: Κανένας άνθρωπος δεν είναι ιδιοκτησία μας. Δεν είμαστε αφεντικά του άλλου και σε μια σχέση είμαστε ίσοι. Καλή η θεωρία κι απλή.
Πάμε σε ένα λίγο πιο σύνθετο πρακτικό παράδειγμα τώρα. Για να μη βάλουμε πρωταγωνιστή του παραδείγματος τον σύντροφό μας και να μπορέσουμε να πιάσουμε καλύτερα το συναίσθημα, το παράδειγμα θα εκτυλιχτεί γύρω μας. Έστω ότι εμείς λοιπόν ωραία και καλά είμαστε σε σχέση. Εκεί που ζούμε τη ζωούλα μας στην κλασική της ρουτίνα, ξεπετάγεται μια πιθανότητα να δοκιμάσουμε κάτι καινούριο. Η σχέση σταθερή πάντα. Παρ’ όλα αυτά εμείς κάνουμε την κουτσουκέλα μας.
Αυτή τώρα η μικρή κουτσουκέλα, η περιπετιούλα -ανούσια ή μη- θεωρείται κέρατο. Απ’ τη στιγμή που δεν είμαστε ιδιοκτησίες του άλλου, το κέρατο κι η απιστία όμως δεν ισχύουν καθώς όλη η θεωρία τους βασίζεται στο σπάσιμο της αποκλειστικότητας, που αποτελεί ένα ανθρώπινο δημιούργημα καταλαγιάσματος της αγωνίας μας να ανήκουμε. Το να πας με ένα άλλο άτομο ενώ είσαι σε σχέση, είναι απλώς μια επιλογή με κάποιες συνέπειες. Ούτε το τέλος του κόσμου έρχεται, ούτε είναι αφετηρία καταστροφολογίας. Η λογική «με κεράτωσε άρα είναι σκουπίδι», είναι πασέ και βαριέμαι. Ας ξεκαβαλήσουμε λίγο το καλαμάκι μας -το χάρτινο- το οποίο το έχουμε καβαλήσει από μωρά και πιστεύουμε ότι ο κόσμος γυρίζει γύρω μας κι ας δούμε τα πράγματα ψύχραιμα.
Στο θέμα μας λοιπόν. Έχουμε μάθει το κέρατο να είναι η ύστατη προσβολή στο πρόσωπό μας. Η ζήλια, που λέμε, είναι ακόμη ένας τρόπος να δείξουμε το πόσο κτητικοί είμαστε. Πόσο θέλουμε τα παιχνίδια μας να είναι μόνο δικά μας. Οι άνθρωποι όμως, δεν είναι το μικρό μας παιχνιδάκι που όταν το βαρεθούμε το αλλάζουμε ή όταν μας πληγώσει πρέπει να το εκδικηθούμε. Κάποια στιγμή θα το καταλάβουμε αυτό. Δε βγάζω την ουρά μου απ’ έξω, απλώς παρατηρώ. Αν όντως είμαστε ελεύθεροι να κάνουμε ό,τι θέλουμε σ’ αυτή τη ζωή, το κέρατο είναι εντός αυτών των όλων που μπορούμε να κάνουμε. Κι όχι, δεν πληγώνουμε κάποιον, εκτός αν το ego αυτού χτυπάει ταβάνι. Γιατί ego και κτητικότητα πάνε χεράκι χεράκι.
Βέβαια τα περί ελεύθερης βούλησης είναι ένα παραμύθι γι’ αφελείς, αν την πάρουμε έτσι σκέτη. Κάθε απόφασή μας, οφείλεται στο περιβάλλον μας, σε όλα αυτά τα ερεθίσματα και τον τρόπο με τον οποίο έχουμε μάθει να ενεργούμε στον μικρόκοσμό μας, από την οικογένειά μας, είτε είναι κάτι μεγαλύτερο κι αγγίζει παγιωμένες συμπεριφορές της κοινωνίας. Όλοι πάντως, ακολουθούμε ένα πάτερν. Ακόμα και ριζοσπάστες να θέλουμε να το παίξουμε, πάλι θα κάνουμε τις επιλογές που κατά κάποιο τρόπο ακολουθούν ένα μοτίβο. Έτσι και στην απιστία. Οι συγκεκριμένες αντιδράσεις στο κέρατο, που είναι κοινώς αποδεκτές, αποτελούν ένα μοτίβο. Ας το αποδεχτούμε κι ας πάμε παρακάτω.
Εννοείται πως δεν προτείνουμε να κερατώνετε ασύστολα χωρίς την παραμικρή ενσυναίσθηση για το άλλο άτομο. Το βέλτιστο είναι να χτίσουμε σχέσεις που δε βασίζονται στην ιδιοκτησία, αλλά στην αμοιβαία εμπιστοσύνη. Επικοινώνησε με τον άνθρωπό σου τα θέλω σου. Και μπορεί όντως οι μονογαμικές σχέσεις να είναι η μορφή που σας εκφράζει και τη βρίσκετε μαζί τους, μα αν όχι, νιώστε ελεύθεροι να βρείτε το δικό σας, πιο στα μέτρα σας, μονοπάτι. Να ξέρετε πως μπορείτε. Έτσι, απλώς ενημερωτικά.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου