Ζήλια· και ποιος δεν την έχει νιώσει; Ξέρεις, υπάρχουν χονδρικά δύο είδη ζήλιας και το κάθε ένα είναι ξεχωριστό. Ναι, έχουν ένα κοινό όνομα, μπαίνουν κάτω από την ίδια ομπρέλα, ο κόσμος τα συγχέει, όμως δεν είναι το ίδιο. Το πρώτο και βασικό είδος ζήλιας είναι αυτό που νιώθουμε. Το πηγαίο. Αυτό που αναβλύζει χωρίς λόγο και δεν ξέρουμε πώς να το κοντρολάρουμε. Υπάρχει όμως και μια ζήλια πολύ πιο συνειδητή, μια ζήλια που εσκεμμένα δημιουργούμε στον εαυτό μας.
Η ζήλια που προκύπτει ασυνείδητα, είναι κάτι σαν ένα αρχέγονο αίσθημα που καίει μέσα μας από την αρχή της ζωής μας κι έχει να κάνει με την κυριαρχία και την επικράτηση. Δε νομίζω πως γεννιέται άνθρωπος χωρίς αυτή. Αρκεί να πάρεις παράδειγμα ένα μωρό παιδί. Ό,τι νιώθει αυτό το μικρό πλασματάκι βγαίνει αυτούσιο. Οι κοινωνικοί μηχανισμοί που επιτρέπουν τις μικρές μηχανορραφίες της ηλικίας του τύπου «πώς θα με προσέξουν οι γονείς μου» ξεκινούν ν’ αναπτύσσονται αυτόματα με την πρώτη μας αναπνοή κι είναι ο τρόπος μας να εξασφαλίσουμε την επιβίωσή μας, αφού η προσοχή των γονιών μας είναι απαραίτητη γι’ αυτό.
Σε μικρή ηλικία επίσης, εμπλέκεται και το Οιδιπόδειο Σύμπλεγμα του Σ. Φρόιντ. Στο οιδιπόδειο, συνοπτικά το παιδί ζηλεύει τον γονέα του ίδιου φύλου ενώ παράλληλα διεκδικεί και μονοπωλεί το γονέα του αντίθετου φύλου. Όλοι οι άνθρωποι κατά τον ψυχαναλυτή, περνάμε από αυτό το στάδιο. Μερικοί δεν καταφέρνουμε να το ξεπεράσουμε ποτέ κι άλλοι καταφέρνουν κι απαλλάσσονται ως ένα βαθμό από αυτό στην ηλικία των έξι. Κύριο χαρακτηριστικό του είναι η ακατανίκητη επιθυμία που έχει το άτομο για διεκδίκηση και μονοπώληση του αντικειμένου του πόθου του. Όλο αυτό φυσικά δουλεύει υποσυνείδητα, αν κι υπάρχουν και μερικές συνειδητές σκέψεις κι ουσιαστικά, αποτελεί και το πρώτο είδος ολοκληρωμένης αίσθησης ζήλιας με το οποίο ερχόμαστε σε επαφή.
Αργότερα εμφανίζουμε το επίκτητο χαρακτηριστικό της ζήλιας ως συμπεριφορά. Για κάποιο λόγο το άτομο -ο καθένας μας- μαθαίνει από νωρίς στη ζωή του ότι για να δείξει το ενδιαφέρον του πρέπει να ζηλεύει, αλλιώς δε θέλει πραγματικά τον άλλο. Ίσως σ’ αυτό το φαινόμενο να φταίει η κανονικοποίηση της ζήλιας από τη λογοτεχνία και την οθόνη που της προσδίδουν μια ρομαντική εσάνς. Έτσι, το άτομο πιστεύει ότι με το να δημιουργήσει μια σκηνή ζηλοτυπίας -παρ’ όλο που δεν έχει πειραχτεί πραγματικά- από τη μια θα ταρακουνήσει το σύντροφό του και από την άλλη θα δείξει μ’ αυτόν τον τρόπο το νοιάξιμο. Είναι μια επίδειξη έρωτα και μια ανάγκη για κτητικότητα.
Κι είναι τόσο ανόητο όλο αυτό. Καταρχάς, να πούμε ότι μια τέτοια σκηνή -στην πραγματική ζωή- πιο εύκολα θα ξενερώσει το απέναντι άτομο που τη δέχεται- παρά θα πάρει το επιθυμητό μήνυμα. Και ποιο είναι το μήνυμα; Ότι υπάρχουν αισθήματα. Αρκεί να φέρουμε ένα νέο ζευγάρι στο μυαλό μας. Ναι, υπάρχουν μικροπράγματα τα οποία είναι αφορμή ζήλιας. Από το να κοζάρεις στον δρόμο, μέχρι ένα φιλικό κι εγκάρδιο χαμόγελο με κάποιο φίλο, μπορεί να γίνει αφορμή σκηνικού ζήλιας από το αμόρε. Κι ίσως το πιο ανησυχητικό δεν είναι ότι επιλέγουμε τη ζήλια, μα το ότι μας φαίνεται και μονόδρομος. Ότι έτσι πρέπει να γίνεται.
Είναι όμως φοβερά σημαντικό ν’ αναθεωρήσουμε τον τρόπο που έχουμε μάθει να σκεφτόμαστε και να λειτουργούμε ως προς τη σύνδεση κτητικότητας, επίδειξης ενδιαφέροντος και λογικής. Είναι πολύ δύσκολο από ένα σημείο και μετά να διακρίνεις την κατασκευασμένη ζήλια από το υπαρκτό ένστικτο κι ακόμη πιο δύσκολο να το καταλάβεις πριν κάνεις μια σκηνή με απόλυτη απουσία ψυχραιμίας. Δεν είναι όμως ακατόρθωτο. Συνειδητοποίηση κι απόταξη εγωπάθειας χρειάζεται.
Την επόμενη φορά που ένα ανεπαίσθητο συναίσθημα θα σε κατακτήσει σε σημείο να βγάλεις νύχια και δόντια στο αμόρε, σκέψου αν όντως αξίζει αναφορά στο σκηνικό ή αν απλώς πειράχτηκε λίγο ο εγωισμούλης σου. Ας κάνουμε επιτέλους υγιείς σχέσεις με όλη τη σημασία της λέξης.
Θέλουμε και τη δική σου άποψη!
Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!
Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!
Συντάκτης: Αντώνης Ανδρόνικος
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
