Μήπως να τις κόβαμε τις «παντελονάτες κουβέντες»;

Ο σεξισμός είναι ένα καλά ριζωμένο στοιχείο της κοινωνίας μας. Όσο κι αν πιστεύουμε ότι τον έχουμε καταπολεμήσει σ’ έναν βαθμό, αυτός βρίσκει τρόπο κι ύπουλα ξεγλιστράει. Δεν είναι πάντα άμεσος, αλλά κουκουλωμένος με τρόπο που πολλές φορές δεν καταλαβαίνουμε. Όμως είναι εκεί, υπάρχει και τα πρότυπα που διαιωνίζει αποτελούν από καιρό παρελθόν. Δε χωράει σεξισμός, όμως, σε μια κοινωνία που θέλει να προάγει την ισότητα μεταξύ όλων των μελών της. Όσο βρίσκεται σε απλές καθημερινές κουβέντες, τόσο θα συνεχίσουμε να τον αναπαράγουμε και συνεπώς να τον μεταφέρουμε.

Πριν μιλήσουμε όμως για τον σεξισμό, πρέπει να ξέρουμε τι είναι ώστε να μπορέσουμε αφενός να τον αναγνωρίσουμε κι αφετέρου να τον περιορίσουμε μέχρι να εξαλειφθεί. Ο σεξισμός είναι προκαταλήψεις που σχετίζονται με τα φύλα των ανθρώπων. Στη βάση του, βλέπουμε την «κατωτερότητα» που έχει κάποιο φύλο σε σχέση με ένα άλλο. Από εκεί και μόνο καταλαβαίνουμε την ανισότητα που δημιουργείται μεταξύ μας. Πώς μπορούμε μέσα από αναχρονιστικά στερεότυπα να εστιάζουμε σε διαφορές μεταξύ των φύλων κι όμως να θέλουμε να λέμε πως ακολουθούμε το ιδεώδες της ισότητας;

Ο σεξισμός κατά κύριο λόγο στοχοποιεί κι ενοχοποιεί τη γυναικεία φύση, χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν προκύπτει με τον χειρότερο τρόπο και προς το αντρικό φύλο, για να μην αναφερθούμε καν σε queer οντότητες, που σχεδόν ζουν με αυτόν επί μονίμου βάσεως. Ενώ ο απροκάλυπτος σεξισμός εντοπίζεται εύκολα και κατηγορείται για τις αντιλήψεις που αναπαράγει, ο κρυμμένος σεξισμός δεν εντοπίζεται τόσο εύκολα και συνεπώς ανενόχλητος κάνει τη βόλτα του.

Και για να μην πάμε μακριά, στα πάμπολλα ριάλιτι που υπάρχουν στην ελληνική τηλεόραση, συναντάμε φράσεις όπως «αντρικές παντελονάτες κουβέντες». Η φράση μπορεί κάλλιστα να σταθεί και χωρίς το στοιχείο που υποδηλώνει την αντρική φύση, για κάποιο λόγο όμως, γίνεται συνώνυμο ενός ρούχου κι ενός φύλου, η διαφάνεια και η καθαρότητα απόψεων. Αυτό είναι ένα παράδειγμα κρυμμένου σεξισμού. Με βάση αυτή τη φράση, ο λόγος μια γυναίκας ή όποιου δε φοράει παντελόνι, δεν έχει κύρος, ευθύτητα κι υπόσταση; Μπορεί το παντελόνι κάποια στιγμή μέσα στα χρόνια να συνδέθηκε με τον άνδρα, όμως πλέον δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην έχει τουλάχιστον ένα παντελόνι στην γκαρνταρόμπα του. Άρα τι θέλετε να μας πείτε;

Κι ο σεξισμός δε στέκεται εκεί, υποσκάπτει μια πραγματικότητα στην οποία ο άνδρας είναι ευθύς, λέει σταράτες κουβέντες και γνήσιες, σε αντίθεση με τη θηλυκή ή όποια άλλη φύση. Όσο άσχημα κι αν χτυπάει η ανάλυση δεν αναιρεί το γεγονός ότι τη συναντάμε σε διάφορες στιγμές μέσα στη μέρα μας κι απλώς την προσπερνάμε. Τις «αντρικές παντελονάτες κουβέντες» τις ακούσαμε πάρα πολύ κι από το στόμα γυναικών. Σίγουρα καμία δεν είχε την πρόθεση να μειώσει τον εαυτό της, ενώ ίσα ίσα προσπάθησε μέσα από αυτά τα λόγια να δείξει ότι αυτά που έχει να πει είναι άμεσα, σοβαρά κι ότι ο λόγος της μετράει. Μα εν τέλει, υποβίβασε τον εαυτό της, ίσως και συνειδητά.

Ως κοινωνία έχουμε συνδέσει τον άντρα με τον λόγο που έχει νόημα κι αυτό είναι προβληματικό. Αυτό αντανακλά σε χρόνια όπου η θέση της γυναίκας στην κοινωνία ήταν στο σπίτι να προσέχει τα παιδιά, τότε άλλωστε ο λόγος της δεν είχε νόημα, όχι στ’ αυτιά της ανδροκρατούμενης κοινωνίας τουλάχιστον. Ευτυχώς, δε ζούμε σε εκείνα τα χρόνια με τις παλιακές αντιλήψεις. Γιατί να διαιωνίζουμε τις απόψεις τους; Δε μας προσφέρουν τίποτα κι αντίθετα, μας κρατάνε πίσω. Τόσα ανθρώπινα δικαιώματα κι όμως μας τρώει να κρατάμε ενεργές τις ανισότητες. Ο σεξισμός απ’ όποιο στόμα κι αν βγαίνει, θέλει να φτιάξει μια συνθήκη ανώτερου-κατώτερου η οποία στο τέλος της ημέρας μόνο μίσος μας γεμίζει για τον συνάνθρωπο. Και σ’ έναν βαθμό, για τον εαυτό μας.