Και έφηβοι και πρωταθλητές, από μικροί στα βάσανα

Εφηβεία και πρωταθλητισμός, καθώς εκεί ορίζεται η έναρξή του. Συνήθως, είναι δύο έννοιες που συναντάς μα δεν ξέρεις ίσως τι κρύβουν από πίσω συνδυαστικά. Η σχέση του κάθε εφήβου με το άθλημα που επίλεξε να κάνει κάποια στιγμή μεγαλώνοντας -είτε ο ίδιος, είτε οι γονείς του-, προήλθε είτε τυχαία μέσα από την ελάχιστη, έως μηδαμινή, αθλητική παιδεία που παρέχεται στα σχολεία, είτε μέσα από προσωπικό ψάξιμο. Η σχέση ενός παιδιού με το άθλημα που έχει ακολουθήσει είναι όμοια με εκείνη των ανθρωπίνων σχέσεων: γνωριμία, ενθουσιασμός, πώρωση, έρωτας, αγάπη.

Καθώς τα χρόνια περνούν, στο παρασκήνιο αρχίζει να ξεπροβάλει και η ιδέα του πρωταθλητισμού. Αυτό είναι κάτι το οποίο δεν κρίνεται πάντα απαραίτητο. Εξαρτάται κυρίως από τις αποδόσεις του παιδιού στο εκάστοτε άθλημα και τη διάκρισή του από τους προπονητές για το ταλέντο του. Ωστόσο, η απόφαση για το δρόμο που θ’ ακολουθηθεί βασίζεται πρώτα στους γονείς κι μετέπειτα στο ίδιο το παιδί. Εκείνοι καλούνται πρώτοι να ενημερωθούν και να αποφασίσουν για το σκαλοπάτι που πρόκειται ν’ ανέβει.

Στην προκειμένη φάση ο διχασμός που διακρίνεται είναι μεγάλος, καθώς η έννοια του πρωταθλητισμού είναι αρκετά παρεξηγημένη. Πρωταθλητισμός κι αθλητισμός είναι δύο έννοιες συνυφασμένες. Αφορούν τη σωματική και πνευματική υγεία του ατόμου, την υγιή αγωνιστικότητα με προσωπικούς στόχους. Πρωταθλητισμό κάνουν όσοι αγωνίζονται για μια καλύτερη επίδοση, για τη βελτίωση του εαυτού τους προκειμένου να συναγωνιστούν κι να αγωνιστούν αύριο κάποιον άλλο.

Σου ξεριζώνω όλα όσα μέχρι πριν λίγο ήξερες, αλλά το έχω ζήσει εκ των έσω και θέλω να σου πω πως πρωταθλητισμό δεν κάνει μόνο εκείνος που παίζει στην ομάδα της Α’ κατηγορίας ενός επαγγελματικού πρωταθλήματος, ούτε μόνο εκείνος που συμμετέχει σε Ολυμπιακούς αγώνες. Πρωταθλητισμό κάνει και το παιδί σου όταν καλείται να εκπροσωπήσει το σχολείο του σε μαθητικούς αγώνες, ομαδικά ή ατομικά. Όταν συμμετέχει σ’ ένα  πρωτάθλημα μέσω του αθλητικού συλλόγου του, είτε αυτό είναι περιφερειακό είτε πανελλήνιο. Πρέπει να ξέρεις, ότι σημασία δεν έχει το μέγεθος της διοργάνωσης που θα συμμετάσχει, αλλά ο αυτούσιος σκοπός της. Και ο σκοπός είναι πάντα ένας, να βγει μ’ έναν τρόπο νικητής. Ακόμη κι αν αυτό σημαίνει ότι θα φύγει με την εμπειρία χαραγμένη στην καρδιά του, ή μ’ ένα κύπελλο κι ένα μετάλλιο στα χέρια του.

Η εφηβεία αποτελεί την άνθιση της ψυχής του κάθε παιδιού ενώ παράλληλα κρύβει πολλές παγίδες. Μέσω του αθλητισμού και του πρωταθλητισμού, λαμβάνει όλα εκείνα τα εφόδια που θα του προσφέρουν την αυτοπειθαρχία του. Θα μάθει να διαχειρίζεται το άγχος του.  Πριν από κάθε δοκιμασία του εαυτού του, πριν από κάθε αγώνα, το άγχος είναι πάντα εκεί να του υπενθυμίζει πως πρέπει να το αποβάλλει.

Διαθέτει περιορισμένο χρόνο, θέτει συγκεκριμένο πρόγραμμα για να καταφέρει να εκτελέσει με αξιοπρέπεια οποιαδήποτε υποχρέωσή του. Γιατί δεν είναι μόνο οι προπονήσεις, είναι τα σχολικά μαθήματα, τα φροντιστήρια και όποια άλλη εξωσχολική δραστηριότητα έχει ακολουθήσει και οφείλει να φροντίσει να περιλάβει στο πρόγραμμά του. Θα μάθει να φροντίζει τον εαυτό του, προστατεύοντάς τον από οποιονδήποτε τραυματισμό μπορεί να υποστεί.

Ωστόσο, ένα τόσο υπερβολικά φορτισμένο πρόγραμμα και οι πιέσεις που μπορεί να δεχτεί ένας έφηβος κατά καιρούς, μπορεί να επιφέρει αρνητικές συμπεριφορές με επιβλαβείς συνέπειες στο στόχο του. Κοιτώντας την ανέμελη και ξέγνοιαστη ζωή ορισμένων συμμαθητών του και συγκρίνοντάς τη με τη δική του, ίσως οδηγηθεί σε αντιδραστικές συμπεριφορές αναζητώντας περισσότερες ώρες ελεύθερου χρόνου. Ακόμη, οι πολύωρες προπονήσεις μπορεί εμφανίσουν σωματική βλάβη, επιβάλλοντάς του να διακόψει για περιορισμένο χρονικό διάστημα, ίσως και για μόνιμα, αυτό που αγαπάει να κάνει τόσο πολύ. Κάτι που θα επηρεάσει σημαντικά την ψυχολογία του.

Ο ρόλος του γονιού στο κομμάτι του πρωταθλητισμού είναι αρκετά σημαντικός. Να ενθαρρύνετε το παιδί σας, χωρίς να το καταπιέζετε. Δε χρειάζεται να το κυνηγάτε ολημερίς προκειμένου να του υπενθυμίζετε τι είναι αυτό που πρέπει να κάνει αύριο για να πετύχει ένα καλύτερο γκολ ή έναν καλύτερο χρόνο, τι πρέπει και τι δεν πρέπει να φάει, πόσο πρέπει να κοιμηθεί και γιατί δεν πρέπει να χάσει λεπτό από την επιστροφή του στο σπίτι γιατί πρέπει να είναι στο γήπεδο μία ώρα νωρίτερα για να προπονηθεί και μαζί σας. Όχι, δεν το κάνετε «για το καλό του». Ενημερωθείτε από τον προπονητή για την πορεία του και μην κουνάτε το δάχτυλό σας επιδεικτικά κάνοντάς τον ξερόλα σε πράγματα που δεν έχετε ιδέα. Σταματήστε να θεωρείτε το παιδί σας ανώτερο απ’ οποιοδήποτε άλλο. Πριν υποβιβάσετε κάποιο άλλο παιδί, σκεφτείτε ότι μπορεί κάποιος άλλος γονέας να φέρει στην ίδια θέση το δικό σας καμάρι. Μια τέτοια συμπεριφορά θα προκαλέσει τον ανταγωνισμό των συναθλητών του με αποτέλεσμα να πιεστεί σε υπερβολικό βαθμό και να μισήσει το άθλημα που μέχρι πρότινος λάτρευε.

Επίσης, δεν μπορείτε να αποφασίζετε εσείς για κάθε τι που αφορά την εξέλιξη του παιδιού σας. Τροφοδοτήστε το με όσες πληροφορίες χρειάζεται και δώσ’ τε του τον απαραίτητο χρόνο να τις επεξεργαστεί και να αποφασίσει για εκείνο. Όμως, μην είστε απαθείς δίνοντάς του την πλήρη ελευθερία να κάνει ό,τι εκείνο επιθυμεί διότι είναι πολύ επικίνδυνο και μπορεί εύκολα να πέσει σε παγίδες. Καθοδηγήστε το, προσφέροντάς του όσες περισσότερες γνώσεις έχετε επί του θέματος και μείνετε στο πλευρό του.

Έχοντας αγάπη, θέληση και πείσμα κάθε στόχος επιτυγχάνεται και κάθε αποτυχία θεωρείται ένα εφόδιο. Ως γονιός οφείλεις να είσαι εκεί, με καλή συνεργασία και συνεννόηση μπορείς να καταφέρεις να αποδεσμεύσεις κι εσένα και το παιδί σου από κάθε πρόβλημα, έχοντας πάντα τ΄ αυτιά σου ανοιχτά. Δε χρειάζεται, λοιπόν, να φοβάσαι στο άκουσμα της λέξης «πρωταθλητισμός», όλα μία ιδέα είναι. Κι αν το κάνεις σωστά, μπορεί να είναι και μια ιδέα θαυμάσια.