Οι 7 διαφορετικοί τρόποι ακρόασης που δεν ήξερες

Η ακοή είναι μία από τις πέντε πρώτες και πιο ζωτικές αισθήσεις. Θεωρείται ως η πιο σημαντική αίσθηση του ανθρώπου καθώς αποτελεί μέσο ώστε να αντιλαμβανόμαστε, να συνεννοούμαστε και να επικοινωνούμε με τον κόσμο γύρω μας. Σύμφωνα με τον Γερμανό φιλόσοφο, Εμμάνουελ Κάντ: «η απώλεια όρασης απομακρύνει τον άνθρωπο από τα αντικείμενα, ενώ η απώλεια ακοής απομακρύνει τον άνθρωπο από τους ανθρώπους».

Υπάρχει μια λεπτή γραμμή όπου χωρίζει την ακοή από την πραγματική ακρόαση. Όλοι μας, κάποια στιγμή στη ζωή μας, έχουμε έρθει αντιμέτωποι με ανθρώπους που προσποιούνται ότι μας ακούν. Μπορεί να μοιραζόμαστε μαζί τους ένα όνειρο, μια ιδέα, ένα παράπονο, ένα συναίσθημα κι όμως εκείνοι ταξιδεύουν σε δικό τους κόσμο, αγνοώντας τα λεγόμενά μας. Ανθρώπους που περιμένουν να σταματήσουμε να μιλάμε. Ανθρώπους που πατούν επάνω στις λέξεις μας, προσπαθώντας να επιβληθούν με τον δικό τους λόγο. Ανθρώπους που, εν ολίγοις, καταλαβαίνουμε πως δε μας ακούνε πραγματικά.

Υπάρχουν όμως κι εκείνοι που μας κοιτούν στα μάτια και διαβάζουν την ψυχή μας, υπομονετικά, ακούνε όλα όσα εκφράζουμε και δε θα μιλήσουν αν πρώτα εμείς δεν τελειώσουμε τα όσα έχουμε να πούμε. Αυτούς τους ανθρώπους σίγουρα τους αγαπούμε λιγάκι παραπάνω. Όμως δεν ακούνε όλοι οι άνθρωποι με τον ίδιο τρόπο κι αυτό είναι κάτι φυσιολογικό, καθώς υπάρχουν επτά συνολικά στυλ ακρόασης του συνομιλητή μας. Αναλόγως τη σχέση που έχουμε, του περιβάλλοντος όπου βρισκόμαστε, τη γενικότερη στάση των άλλων απέναντί μας σε καταστάσεις που βιώνουμε και συζητήσεις. Πάμε, λοιπόν, να τα αναλύσουμε.

1. Ενεργητική ακρόαση

Ίσως η πιο γνωστή μορφή ακρόασης. Η ενεργητική ακρόαση, ή αλλιώς αισθητηριακή – καθώς είναι αυτή όπου χρησιμοποιούμε όλες τις αισθήσεις μας, ορίζεται ως μια δεξιότητα επικοινωνίας. Είμαστε αφοσιωμένοι στα όσα λέγονται από τον συνομιλητή μας, παρατηρούμε τη γλώσσα του σώματος του και διατηρούμε μια στάση αποδοχής και σεβασμού απέναντί του. Θέλουμε την πλήρη κι ολοκληρωμένη εικόνα των όσων μας εκφράζει κι αυτό για να επιτευχθεί θα πρέπει να είμαστε αρκετά προσεκτικοί ως προς την στάση του σώματος που διατηρεί, τις εκφράσεις του προσώπου, τις κινήσεις των χεριών. Δεν ξεχνάμε να δείχνουμε πως είμαστε παρόν, πως ακούμε προσεκτικά όσα λέγονται δίχως καμία πρόθεση κριτικής.

2. Στοχαστική ακρόαση

Η στοχαστική ακρόαση πρόκειται για μια πιο ουσιαστική μορφή ενεργητικής ακρόασης. Παραμένουμε συγκεντρωμένοι σε όσα μας λέει το άτομο που έχουμε απέναντί μας. Στη προσπάθειά μας να καταλάβουμε το ζήτημα που το απασχολεί πιάνουμε τον εαυτό μας να επαναλαμβάνει τα όσα έχουν ειπωθεί. Πρέπει να δεχτούμε το γεγονός πως για να καταφέρουμε να δώσουμε μια συμβουλή σε ένα άτομο θα πρέπει πρώτα να ακούσουμε και να κατανοήσουμε αυτό που ο εκείνο προσπαθεί να μας πει. Κι αυτό δεν είναι πάντοτε τόσο εύκολο για όλους. Επαναλαμβάνουμε λοιπόν, κατανοούμε, συμφωνούμε ή και διαφωνούμε, προσθέτουμε την σκέψη μας και συμβουλεύουμε αναλόγως.

3. Ενημερωτική ή κριτική ακρόαση

Ίσως αυτή η μορφή ακρόασης να αφορά σε μεγάλο μέρος της τον τρόπο που ακούμε τους ανθρώπους με τους οποίους βρισκόμαστε στον ίδιο εργασιακό χώρο. Διαφορετική βάση δίνουμε στα λεγόμενα ενός συναδέλφου, μέσα από τις παρατηρήσεις και την καθοδήγηση που καθημερινώς λαμβάνουμε. Ακούμε την κριτική όπου μας ασκείται, που στη προκειμένη περίπτωση είναι βοηθητική για εμάς. Δεν είναι μια κριτική που ασκείται με κακή πρόθεση. Είναι ενημερωτική, μας πληροφορεί. Εμείς οφείλουμε να την αξιολογήσουμε και να αντλήσουμε από αυτήν ό,τι χρειάζεται για να πάρουμε τις κατάλληλες αποφάσεις, ώστε να μπορέσουμε να εξελιχθούμε περαιτέρω.

4. Μεροληπτική ακρόαση

Υπάρχουν κι εκείνες οι περιπτώσεις όπου επιλέγουμε τι θέλουμε να ακούσουμε. Φοράμε τις παρωπίδες μας και πορευόμαστε με τις δικές μας γνώσεις, απόψεις κι αξίες. Ακόμη κι αν μπούμε στον κόπο να ακούσουμε αυτό που ο άλλος επικοινωνεί, εμείς θα υψώσουμε ανάστημα και θα φροντίσουμε οι λέξεις μας να επιβληθούν των δικών του. Αυτό συμβαίνει είτε γιατί τα πιστεύω μας συγκρούονται με αυτά του συνομιλητή μας, είτε γιατί κυριεύει το αίσθημα αντιπάθειας προς το πρόσωπο που έχουμε απέναντί μας. Πρέπει να δίνουμε την ευκαιρία στους άλλους να μας εκφράζουν τις απόψεις τους και να τις σεβαστούμε, ακόμη κι αν εμείς είμαστε αντίθετοι. Ίσως σε όλα όσα μεταξύ μας ειπωθούν κάτι πολύτιμο βρεθεί να πάρουμε.

5. Κλειστή ακρόαση

Πάμε ένα βήμα μετά τη μεροληπτική ακρόαση. Πάμε, λοιπόν από το «ακούω αυτό που θέλω να ακούσω» στο «όταν σταματήσεις να μιλάς θα ακούσεις αυτά που εγώ έχω να σου πω, γιατί τα λέω καλύτερα». Το πιάσατε το νόημα; Μιλάμε για εκείνη τη περίπτωση όπου δε δίνουμε καμία απολύτως σημασία σε όσα ο άλλος έχεις να μας πει, απλά περιμένουμε τη στιγμή όπου θα σταματήσει να μιλάει για να πούμε αυτά που εμείς έχουμε προαποφασίσει. Γνωρίζουμε πως δε μας ενδιαφέρει η γνώμη το συνομιλητή, τον αφήνουμε όμως να εκφέρει αυτό που πιστεύει. Δεν μπαίνουμε στον κόπο να ακούσουμε λέξη. Επιμένουμε στην άποψή μας. Έχουμε δίκιο κι αυτό δεν αλλάζει.

6. Αφηρημένη ακρόαση

Ο νους συνεχώς τρέχει κι εύκολα αφαιρείται. Σε όλους μας έχει συμβεί. Από την άλλη μπορεί απλώς το θέμα συζήτησης να μας είναι αδιάφορο. Κι αυτό μας έχει συμβεί, ουκ ολίγες φορές. Μπορεί να απαντάμε σε ένα μήνυμα, να χαζεύουμε την τηλεόραση, κοινώς να μας μιλούν κι εμείς να μην ακούμε όσα μας λένε. Αυτό είναι κάτι που μπορεί να προσβάλει το άτομο που μας μιλάει και να δημιουργηθούν παρεξηγήσεις. Μπορεί να μη συμβαίνει συνέχεια, σίγουρα όμως θα συμβεί κάποια στιγμή. Αν δεν έχουμε τη διάθεση να ακούσουμε και να ασχοληθούμε με έναν άνθρωπο καλύτερα να του το πούμε, προτού εκείνος προλάβει να μας ανοιχτεί για όσα τον απασχολούν. Θα είναι μαχaιριά από πλευράς μας, αν τελικά τον αγνοήσουμε τη στιγμή που εκείνος θα έχει ανάγκη την βοήθειά μας.

7. Ακρόαση με ενσυναίσθηση

Σου έχει τύχει κι εσένα να ακούς το πρόβλημα ενός ανθρώπου και να παρασύρεσαι από το συναίσθημα σου τόσο ώστε να νιώθεις ακριβώς τον παλμό της καρδιάς του; Αυτός είναι κατά βάση ο τρόπος που ακούμε τους ανθρώπους που νιώθουμε κοντά μας. Ακούμε όσα έχουν να μας πουν, το κατανοούμε και, κατά έναν παράξενο τρόπο, το συμμεριζόμαστε. Σε σημείο που αν εκείνοι κλάψουν, θα κλάψουμε κι εμείς. Έχοντας αυτήν τη στάση απέναντι στους ανθρώπους, βρίσκουν κι εκείνοι το θάρρος να ανοιχτούν και να μοιραστούν κομμάτια τους, δίχως να φοβούνται πως θα κριθούν. Νιώθουν την ασφάλεια, τον σεβασμό, το ενδιαφέρον και την αγάπη μας. Δεν υπάρχει κάτι άλλο για να ζητήσει κανείς.