Η πόλη βουλιάζει στο σκατό, για άλλη μια φορά οι οδηγοί απορριμματοφόρων αποφάσισαν να «ταλαιπωρήσουν» τους Αθηναίους την πρώτη μέρα με καύσωνα. Στη Στουρνάρη πήραν την κατάσταση στα χέρια τους και καίνε κάτι κάδους, κάπνα κι ασφυξία. Περπατάω την Κάνιγγος, ξημερώματα, δυο γραφικοί μισοκοιμισμένοι ταξιτζήδες διχάζονται αν θέλουν να τους ξυπνήσεις απ’ τον ελαφρύ για μια κούρσα λιγότερη των πέντε ευρώ. Στα μπαράκια οι κουβέντες περιστρέφονται γύρω απ’ τα επίκαιρα. Προορισμοί, συναυλίες, τα φουξ χρώματα είναι η φετινή τάση στο μάνι-πέντι, θυμάται κανείς τους αγανακτισμένους;
Ένας μεσήλικας βγαίνει απ’ τη στοά με πιτζάμες και παντόφλες «Τι στο καλό καίνε πάλι;»,«μην τα συζητάς» του λέω κι επταγχύνω. Πιάνει το κεφάλι του, «γυναίκα κλείσε τα παράθυρα μην πνιγούμε!» Λίγο πριν ανοίξει την εξώπορτα της πολυκατοικίας μου φωνάζει «κοπέλα μου κοίτα μην κάνετε τα ίδια λάθη με εμάς, βάλτε μας τα γυαλιά!» και στην παρότρυνσή του η προηγούμενη γραφικότητα των ταξιτζήδων μοιάζει με πρωτοτυπία.
Εκπαιδευμένοι άμοιροι ευθυνών από την εφηβεία μας -και μάλιστα μ’ επιχείρημα-, μιας κι άλλοι αναλαμβάνουν να βγάλουν τα κάστανα απ’ τη φωτιά καθώς εμείς ανενόχλητοι οραματιζόμαστε το μέλλον μας. Αλλά ακόμη κι όταν η εφηβεία θυμίζει φιλμ νουάρ που ένας άλλος έχει ζήσει, η μεταβίβαση κάθε ευθύνης παραμένει πολύ πιο δημοφιλής απ’ την αυτοκριτική ή την αναθεώρηση. Κάπως έτσι στα μπαράκια τα ξημερώματα οι άνθρωποι συζητάμε για ανοησίες, τις οποίες και ζούμε όλες τις υπόλοιπες ώρες.
Η συλλογιστική είναι απλή και περιορισμένη ακριβώς όπως κι οι αισθήσεις μας. Μας απασχολούν μόνο όσα βρίσκονται εντός του οπτικού κι αντιληπτικού μας πεδίου, όλα όσα διαδραματίζονται στο μικρόκοσμό μας και συνήθως όσα σχετίζονται με τα βασικά μας ένστικτα: τροφή, αναπαραγωγή, επιβίωση. Ως είδος, γενικότερα, παραμένουμε ακόμη σε πολύ πρώιμα στάδια, παρά το τι θέλουμε να πιστεύουμε. Τουτέστιν τι θα φάμε, τι θα πιούμε, τι θ’ αρπάξει ο κώλος μας. Σαφώς και δε θα δείξουμε ασυγκίνητοι στο δράμα του διπλανού (λαού ή γείτονα το ίδιο κάνει) αλλά είναι κυριότερο μέλημα να φτιάξουμε το θερμοσίφωνο και να κλείσουμε τραπέζι στο Nalu. Αντίστοιχα δε θα πούμε όχι, μία στο τόσο, σε μια συζήτηση πιο ενδοσκοπικού χαρακτήρα αλλά στα σίγουρα μια βραδιά με ιστορίες πενταήμερης κι ανέκδοτα είναι πιο διασκεδαστική. Κάπως έτσι χωρίς να το καταλάβουμε πέφτουμε θύματα μιας πνευματικής αρτηριοσκλήρωσης που άλλοι αποδίδουν σε θεωρίες συνομωσίας κι αεροψεκασμούς κι άλλοι στο χαρακτηριστικό ωχαδελφισμό μας, που ορισμένοι ρομαντικοί περιγράφουν ως και ταμπεραμέντο. Η αλήθεια είναι ότι είμαστε πολύ καλοί στο να βρίσκουμε τα συνώνυμα που μας συμφέρουν, τις ωραίες λέξεις. Δεν είμαστε αδιάφοροι, είμαστε ρεαλιστές. Δεν είμαστε εγωκεντρικοί, είμαστε ταλαιπωρημένοι. Δεν είμαστε αδρανείς, είμαστε θύματα των συγκυριών. Κι η ιστορία συνεχίζεται.
«Αν υποθέσουμε ότι οι κυβερνώντες μας τηρούσαν κατά γράμμα κάθε νόμο, αν ξαφνικά κόβονταν οι μίζες και τα ρουσφέτια, αν ερχόταν κάποιος εδώ που κάθεσαι αμέριμνη και σου άρπαζε το τσιγάρο μέσα στο μπαρ και σου ‘χωνε και πρόστιμο, αν λειτουργούσαν όλα αυστηρά σ’ ένα κράτος δικαίου, νομίζεις ότι θα ήμασταν ευχαριστημένοι;» με ρωτά ο Ηλίας και πριν προλάβω ν’ απαντήσω συνεχίζει πως όχι μόνο δε θα ‘μασταν αλλά θα νιώθαμε κι εντελώς εκτός τόπου και χρόνου. Κι έχει απόλυτο δίκιο. Γιατί ξαφνικά θα χάναμε το κυριότερο επιχείρημά μας. Την εναντίωσή μας απέναντι σε κάποιον άλλον, σε κάποιο τόσο γενικό κι αόριστο όπως η εκάστοτε εξουσία, σε κάποιον που μας είναι πολύ πιο εύκολο να κατηγορήσουμε απ’ ό,τι εμάς. Και το κυριότερο; Αν ο «κόσμος» γινόταν σωστός, η όποια δυσωδία του μικρόκοσμού μας θα μας τάραζε συθέμελα αφού θ’ αναγκαζόμασταν να κάνουμε φασίνα.
Στην πραγματικότητα είμαστε κατά κύριο λόγο μακάριοι, όπως όλοι οι απροβλημάτιστοι. Θα ξεσπάσουμε σε facebook status και τηλεπαράθυρα, θα έχουμε άποψη επί παντός επιστητού – μια άποψη που κατά πάσα πιθανότητα στην πράξη θ’ αναιρούμε και αισθανόμενοι πως κάναμε το όποιο «ηθικό» χρέος μας θα συνεχίσουμε να παραδινόμαστε σε ακατάπαυστες μπουρδολογίες και υποθέσεις του πώς θα πράτταμε εμείς αν οι άλλοι ήταν αλλιώς.
Ο Χώκινγκ δήλωσε πριν λίγες μέρες ότι η μετοίκηση σ’ άλλους πλανήτες είναι αναγκαιότητα ως το 2025. Σαφώς και μια τέτοια πραγματικότητα δεν είναι ικανή να μας ταράξει για πάνω από λίγα λεπτά ή να μας προβληματίσει περισσότερο από λίγες ώρες, περισσότερο το παρακολουθήσαμε σαν σενάριο επιστημονικής φαντασίας, σαν άλλη μία ταινία που πρόκειται να βγει στις αίθουσες. Είναι πολύ έξω -και μάλιστα στην κυριολεξία- απ’ τους στοχασμούς και τα όριά μας. Μα αυτό είναι τελικά και το πιο δύσκολο. Να στρέψουμε το ενδιαφέρον μας σε κάτι πολύ έξω από εμάς ή το αντίστροφο, σε κάτι πολύ μέσα. Το πλατσούρισμα παρέχει την ψευδαίσθηση της ασφάλειας, θα παραμένει όμως πάντα εξίσου συναρπαστικό με μια κουβέντα για προορισμούς, συναυλίες και αποχρώσεις. Για όσους πάντως ενδιαφέρονται η Αστυπάλαια εξακολουθεί να είναι η ιδανική επιλογή για ζευγάρια, στη Σκιάθο φέτος προμηνύεται πανικός λόγω Ντάνου, στην Κίμωλο κυκλοφορούν τα πιο μποέμ αγόρια, το Nalu έχει waiting list τριών ημερών κι ο συνδυασμός φουξ-λαχανί θα φορεθεί πολύ.
Καλό κι απροβλημάτιστο καλοκαίρι!