Tι διαφορετικό κάνει τέλος πάντων η Φινλανδία;

Η εκπαίδευση και ειδικότερα η εκπαιδευτική διαδικασία, αποτελούν πρωτεύοντα και υψίστης σημασίας ζητήματα για την πολιτική αρχή της εκάστοτε χώρας. Κάθε πολιτικός αρχηγός, ονειρεύεται να εντοπίσει τα προβλήματα που ταλανίζουν τον εκπαιδευτικό τομέα της χώρας του και έπειτα να δημιουργήσει ένα εκπαιδευτικό σύστημα, ικανό να τον οδηγήσει ώστε να χαράξει με χρυσά γράμματα το όνομά του στην ιστορία της χώρας και παράλληλα να συνδέσει με το γεγονός αυτό, την πολιτική του πορεία ως επιτυχημένη.

Αρχικά, ως εκπαιδευτικό σύστημα, ορίζουμε μια σειρά από δράσεις, αποφάσεις και ενέργειες που λαμβάνονται από τους αρμόδιους και ειδικά καταρτισμένους φορείς και στοχεύουν στη σωστή κι εύκολη προσβασιμότητα της γνώσης προς τη μαθητική κοινότητα. Όπως είναι ευρέως γνωστό, το σύστημα της εκπαίδευσης που υιοθετεί κάθε χώρα διαφοροποιείται, στηριζόμενο σε ποικίλους τομείς. Πρωταρχικός και πολυσήμαντος παράγοντας που αναμφίβολα κατέχει δεσπόζουσα θέση στην ανάπτυξη του εκπαιδευτικού συστήματος, είναι η οικονομική κατάσταση της χώρας. Οι περισσότερο οικονομικά ανεπτυγμένες χώρες, μπορούν να διαθέσουν ένα ευκαταφρόνητο ποσό ώστε να προσφέρουν στους εκκολαπτόμενους ενήλικές τους, τις υποδομές, τα εργαστήρια , τα εργαλεία και οτιδήποτε άλλο είναι απαραίτητο για την κατάλληλη μάθηση και εκπαίδευση των μαθητών τους.

Ένα από τα καλύτερα και γνωστότερα εκπαιδευτικά συστήματα, στον εκπαιδευτικό και παιδαγωγικό κόσμο, είναι αυτό της Φινλανδίας. Ένα σύστημα που θέτει τις βάσεις του αποκλειστικά στον μαθητή ως οντότητα και θέτει πάνω του, τα αποτελεσματικότερα θεμέλια, ώστε να δημιουργήσει τα κίνητρα και τα ψήγματα στον μαθητή, ν’ αναπτύξει μια προσωπικότητα που θα διακρίνεται όχι μόνο από το γνωστικό της επίπεδο, αλλά και από τα χαρακτηριστικά της ενάρετης συμπεριφοράς της. Οι Σκανδιναβοί, εκμεταλλευόμενοι και την εξαιρετική οικονομική τους κατάσταση, αποφάσισαν να προσφέρουν στους νέους τα καλύτερα εφόδια, που θα τους οδηγήσουν σε μελλοντικές ακαδημαϊκές, και όχι μόνο, επιτυχίες.

Κύριο μέλημά τους, είναι να θέσουν τις σωστές βάσεις, προκειμένου να δημιουργηθεί η αντίληψη στα παιδιά πως ο σχολικός χώρος προσφέρεται ως κέντρο διασκέδασης και ψυχαγωγίας και όχι ως «καταναγκαστικά έργα». Στη νηπιακή κυρίως εκπαίδευση, επιδιώκεται σε τεράστιο βαθμό η μάθηση μέσω του παιχνιδιού καθώς, η γνωστική, συναισθηματική και ολιστική ανάπτυξη των νεαρών παιδιών, λογίζεται ως απαραίτητη βάση για τη μετάβασή τους στις μετέπειτα βαθμίδες εξέλιξης. Τα νήπια, μαθαίνουν αποκλειστικά μέσω του παιχνιδιού κατά τη διάρκεια του οποίου, απελευθερώνουν τα συναισθήματά τους και προσπαθούν να τα ονομάσουν και επίσης στηρίζουν τη μάθησή τους στην κατανόηση των βασικών γνώσεων που αφορούν στη μητρική τους γλώσσα. Η αλληλεπίδραση με τους συνομήλικους και η καλλιέργεια της φαντασίας δε λείπουν από την καθημερινή σχολική ενασχόληση των παιδιών. Αξίζει να σημειωθεί πως η φινλανδική κυβέρνηση, προέβη στην ίδρυση 5 διαφορετικών τύπων νηπιαγωγείου όπου το καθένα προσφέρει τον δικό του σκοπό.

Όσον αφορά στην επόμενη βαθμίδα, αυτή της δημοτικής εκπαίδευσης, οι μαθητές χωρίζονται σε 15 άτομα ανά τμήμα και αυτό που διαφέρει από τις υπόλοιπες χώρες είναι πως στον χώρο παρευρίσκονται εκτός τη δασκάλα, μια ειδική παιδαγωγός και μια ψυχολόγος ειδικευόμενη στην εκπαιδευτική ψυχολογία. Ακόμα, είναι απαραίτητη η ύπαρξη μιας μικρής νοσοκομειακής μονάδας εντός του σχολικού κτιρίου, η οποία θα πληροί όλες τις προϋποθέσεις για την περίθαλψη των μαθητών. Οι σχέσεις μαθητών και καθηγητών χαρακτηρίζονται από απόλυτο σεβασμό, αλληλοκατανόηση και συνεργασία, ευτύχημα που οδηγεί την εκπαιδευτική διαδικασία και συνάμα τα αποτελέσματά της σε υψηλά νούμερα επίδοσης. Φυσικά δε θα μπορούσε να λείπει και ο τελευταίας τεχνολογίας εξοπλισμός, όπως εργαστήρια, κολυμβητήρια, αίθουσες μουσικής και υφαντουργίας, προβάλλοντας τη σημαντικότητα εκπαίδευσης όχι μόνο του μυαλού, αλλά και του πνεύματος.

Η δευτεροβάθμια εκπαίδευση που έπεται, κρατά τους μαθητές από 13-15 ετών και εντοπίζονται ορισμένες διαφοροποιήσεις στα μαθήματα που διδάσκονται, καθώς προστίθεται η σουηδική ως δεύτερη μητρική γλώσσα, η περιβαλλοντική εκπαίδευση, η κοινωνική και πολιτική αγωγή και η μαγειρική. Στο λύκειο οι μαθητές καλούνται να επιλέξουν αν θα ακολουθήσουν το γενικό ή το τεχνικό λύκειο. Το γενικό λύκειο έχει τα ίδια χαρακτηριστικά με αυτό της Ελλάδας, αλλά τρομερή εντύπωση προκαλεί η επίδραση της τεχνολογικής εκπαίδευσης. Οι μαθητές που επιλέγουν να ακολουθήσουν αυτόν τον τομέα, εξειδικεύονται σε κατευθύνσεις οι οποίες θα τους βοηθήσουν να έχουν άμεση επαγγελματική αποκατάσταση και υψηλά αμειβόμενη. Στη Φινλανδία, η τεχνολογική εκπαίδευση τυγχάνει τεράστιας αποδοχής από τη μαθητική κοινότητα και δε διαχωρίζεται μαθησιακά από τη γενική εκπαίδευση.

Η Φινλανδία, μετά από σωρεία δοκιμών, αποτυχιών και λανθασμένων επιλογών, κατόρθωσε να δημιουργήσει ένα αξιοζήλευτο εκπαιδευτικό σύστημα, ένα εκπαιδευτικό σύστημα πρότυπο για τις υπόλοιπες χώρες. Οι διαμάχες μεταξύ των μαθητών αποτελούν πλέον παρελθόν και ο υγιής ανταγωνισμός δεσπόζει στις μαθητικές συνοικίες ολόκληρης της χώρας. Οι μαθησιακές ευκαιρίες που προσφέρονται ισάριθμα σε όλες τους μαθητές. Καταρρίπτοντας έτσι όλες τις προ υπάρχουσες ρατσιστικές και στερεοτυπικές αντιλήψεις. Αν και πολλές προσπάθησαν να υιοθετήσουν τις βάσεις και τις αρχές του Peraskoulu, δυστυχώς δεν τα κατάφεραν.

*Peraskoulu: Η ονομασία που χρησιμοποιείται συνήθως στα φινλανδικά για τα 9ετή γενικά σχολεία της Φινλανδίας που ξεκινούν από την ηλικία των 7.