Πόσα ψέματα είπες σήμερα;

Εσύ πόσα ψέματα είπες σήμερα; Μη βιαστείς να απαντήσεις. Σκέψου το. Θυμήσου. Θυμήσου πόσο πρόθυμα και χαμογελαστά είπες «Ναι, βέβαια. Ευχαρίστως!» στον προϊστάμενό σου, όταν σου φόρτωσε επιπλέον δουλειά, που δεν ήταν καν δουλειά σου. Πόσο έβραζες μέσα σου όταν έπαιρνες τηλέφωνο να ενημερώσεις ότι κι απόψε θα αργήσεις. Και πόσο ειλικρινές ήταν το χαμόγελό σου, όταν οι άλλοι έφευγαν απ’ το γραφείο κι εσύ το έπαιζες φουλ κουλ που θα έμενες εκεί.

Κι αν δε θυμάσαι αυτό, τότε θυμήσου τον ταξιτζή. Ποιον ταξιτζή; Εκείνον που δεν είπες τίποτα. Γιατί βαριόσουν, γιατί βιαζόσουν, γιατί είχες άλλα στο κεφάλι σου. Γιατί, στην τελική, δεν υπήρχε κανένα νόημα να πεις τι πραγματικά πιστεύεις, πάνω στο θέμα που μονολογούσε, σε κάποιον που δε θα ξαναδείς στη ζωή σου. Κι απλά κουνούσες το κεφάλι σου σιωπηλά. Στα ψέματα συγκαταβατικά. Μα είναι αυτά ψέματα;

Καθετί που δεν είναι η αλήθεια που έχεις μέσα σου, είναι ψέμα. Άλλοι θα τα πουν «ευγένεια», άλλοι αδιαφορία. Κάποιοι θα το βαφτίσουν ακόμα κι εξυπνάδα. Ή δε θα το αναγνωρίσουν καν σαν ψέμα. Γιατί, ποιον έβλαψες; Εσένα έβλαψες. Το πρώτο θύμα του ψέματος είναι ο ψεύτης. Εκτός απ’ τις περιπτώσεις που έχουμε να κάνουμε με παθολογικούς ψεύτες ή επαγγελματίες ψεύτες ή απλά με λαμόγια. Κάθε μικρό, αθώο και τάχα ευγενικό ψέμα σού κοστίζει. Για να μην κοστίσει στον απέναντί σου η αλήθεια σου.

Είναι εύκολο και γι’ αυτό επικίνδυνο. Εύκολα τη γλυτώνεις φτηνά με ένα ψέμα. Μα θα σου κοστίσει ακριβά, τελικά. Γιατί δε θα πάρεις ποτέ αυτό που θέλεις, αν οι άλλοι δεν ξέρουν τι είναι αυτό. Δε θα σε δεχτούν ποτέ γι’ αυτό που είσαι, αν δεν τους αφήνεις να σε δουν. Για να σε βλέπουν καλό. Εργατικό κι ευγενικό. Αλλά είσαι και πολλά άλλα.

Όλα τα ψέματα τα λέμε για εμάς. Για να φανούμε εμείς καλοί. Για να κερδίσουμε εμείς. Αλλά μάντεψε ποιος χάνει. Είτε πρόκειται για ένα ευγενικό ψεματάκι που καταπιέζει αυτό που πραγματικά θα θέλαμε να πούμε, είτε πρόκειται για ένα ψέμα-σωσίβιο που θα μας σώσει από μια δύσκολη θέση.

Το ψέμα είναι επικίνδυνο γιατί εύκολα το συνηθίζεις. Τρέχεις σε αυτό σαν ευθυνόφοβο παιδάκι που τρέχει να κρυφτεί πίσω απ’ τα φουστάνια της μάνας του. Το βαφτίζεις με χίλια δύο ονόματα και τη γλυτώνεις. Απ’ τον εαυτό σου. Γιατί ο εαυτός σου είναι το μέτρο σύγκρισης, ο ορός της αλήθειας. Όχι επειδή ο εαυτός σου θα σε κρίνει, αλλά επειδή εσύ –και μόνο εσύ– ξέρεις την αλήθεια.

Η αλήθεια είναι αυτό που πιστεύουμε, αυτό που νιώθουμε. Δεν υπάρχει μία. Ξέρεις πόσες υπάρχουν; 7,6 δισεκατομμύρια. Θες ένα απλό παράδειγμα; Αυτό που εσύ λες άσπρο, κάποιος άλλος θα το πει «όχι μαύρο» ή λευκό ή off white. Υπάρχουν πολλές λέξεις που προσδιορίζουν με διαφορετικό τρόπο ακόμα και τα πιο απλά πράγματα στον κόσμο. Ακόμα κι αυτά που τόσο απλοϊκά λέμε άσπρο ή μαύρο.

Φαντάσου, λοιπόν, όταν λέμε «σ’ αγαπάω», όταν λέμε «συγγνώμη», όταν εκφράζουμε συναισθήματα. Και τα συναισθήματα είναι μόνο δικά μας. Μόνο δικές μας αλήθειες. Και τις οφείλουμε στον εαυτό μας. Ακόμα κι αν είναι ψέμα για κάποιον άλλον. Ακόμα κι αν δε θα μπορεί να τις καταπιεί και θα προτιμούσε να ζει στη δική του αλήθεια. Αυτή που θα τον βόλευε. Που θα του κάλυπτε τις ανάγκες.

Είναι δύσκολο. Ακόμα κι αν αυτός ο άλλος είναι το «σ’ αγαπώ» μας. Κι ακόμα πιο δύσκολο όταν είναι το «δε σ’ αγαπώ» μας. Πώς να το δεχτεί; Πώς να το δεχτείς; Θα γίνεις ο κακός, ο δολοφόνος. Ο μισητός. Ο εχθρός. Ο ψεύτης, γιατί λες μία αλήθεια που δεν είναι η δική του. Αλλά ειλικρινής στον εαυτό σου. Διάλεξε, λοιπόν, ποιος θες να είσαι. Καλός σε όλους ψεύτης ή κακός για πολλούς αλλά πιστός στον εαυτό σου;

Διάλεξε θάρρος ή αλήθεια. Ή μάλλον, σε αυτήν την περίπτωση, και τα δύο.