Ένα πολύ μεγάλο κεφάλαιο των ανθρώπινων σχέσεων που δεν μπορούμε να ερμηνεύσουμε είναι οι αποφάσεις που συμπεριλαμβάνονται μέσα σε μια σχέση. Ανέκαθεν οι διαπροσωπικές σχέσεις ήταν ένα δύσκολο κομμάτι και στο πώς επικοινωνούν αλλά και στην ευρύτερη συμβίωσή τους.
Κάποιες απ’ αυτές χαρακτηρίζονται ως απόλυτες, κι αυτές που το ζευγάρι επικοινωνεί με τα μάτια, χωρίς να χρειαστεί καν ν’ ανταλλάξουν δύο κουβέντες για να συνεννοηθούν. Άλλες πάλι, είναι πιο σύνθετες, πιο δύσκολες, αφήνουν πληγές και θυμίζουν περισσότερο πεδίο μάχης, παρά ειρηνική συμβίωση. Υπάρχουν όμως κι εκείνες που δε συγκαταλέγονται στα δύο απ’ τα παραπάνω άκρα κι υπάρχουν απλά για να υπάρχουν. Είτε από συνήθεια είτε από ανάγκη. Όλα τα παραπάνω προφίλ σχέσεων έχουν ένα κύριο κοινό σημείο κι αυτό δεν είναι άλλο απ’ την επικοινωνία. Άλλες σε καλύτερο επίπεδο κι άλλες σε πιο αδύναμο, ίσως, όμως δεν παύει να υπάρχει. Κάθε σχέση για να λειτουργήσει και να περπατήσει χρειάζεται την επικοινωνία, κι όχι τη φαινομενική αλλά την ουσιαστική.
Στην περίπτωση που η επικοινωνία του ζευγαριού δεν είναι στα καλύτερα της, παρατηρείται στις περισσότερες των περιπτώσεων, ότι υπάρχουν δεύτερες και τρίτες σκέψεις, των δύο ανθρώπων, τις οποίες ποτέ δεν αποκαλύπτει ο ένας στον άλλο. Κι όλο αυτό γιατί απλά υπάρχει ο φόβος του πως μπορεί να ερμηνευτεί απ’ το άλλο άτομο αυτό που θέλουμε να τού εκφράσουμε. Ενδόμυχα μέσα από κάποιες φράσεις μας, μπορεί να θέλουμε να γλιτώσουμε πολλές αντιδράσεις του συντρόφου μας για πολλούς διαφορετικούς λόγους. Και σίγουρα όλο αυτό δεν αποτελεί μια υγιή κατάσταση, πόσω μάλλον σχέση.
Η χιλιοειπωμένη φράση «δε θέλω να μαλώνουμε» που ίσως οι περισσότεροι έχουμε πει, κρύβει πολλά περισσότερα απ’ αυτά που με μια πρώτη σκέψη μπορούμε να συλλάβουμε. Ίσως, από ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων χρησιμοποιείται απλά επειδή βαριέται να μπλέξει σε διαπληκτισμό με το ταίρι τους. Όμως πάντα υπάρχουν οι δύο όψεις ενός νομίσματος κι έτσι υπάρχει και μια άλλη μερίδα ανθρώπων που απλά χρησιμοποιεί αυτή την έκφραση ως ασπίδα, ώστε ν’ αποφύγει ρήξεις με τον άνθρωπο του, που μπορεί να έχουν σημαντικό υπόβαθρο πίσω απ’ όλο αυτό. Στο κείμενο αυτό θα εξετάσουμε 5 λόγους που η φράση «δε θέλω να μαλώνουμε» κρύβεται κάτω απ’ το χαλί σε μια σχέση:
Φόβ0ς της εγκατάλειψης
Πολλοί είναι οι άνθρωποι που για να νιώθουν ασφάλεια και σιγουριά στη ζωή, έχουν την ψευδαίσθηση ό,τι χρειάζονται έναν άλλον άνθρωπο δίπλα τους ώστε να μπορούν να ανταπεξέλθουν σε ό,τι προκύψει. Αυτό σίγουρα αποτελεί μια λανθασμένη αντίληψη που ως αποτέλεσμα έχει μόνο το να καταστρέφει την αυτοεκτίμηση του ίδιου τ’ ατόμου που το έχει ως πεποίθηση. Έτσι, λοιπόν, έχοντας αυτόν τον εσωτερικό φόβ0 καθιστά αδύνατο έως κι ακατόρθωτο να υψώσει το ανάστημα, του οποιοδήποτε, απέναντι στον ίδιο του το σύντροφο και να αντιμετωπίσει τα μελανά σημεία της σχέσης, αντικειμενικά και όπως ακριβός είναι. Αντ’ αυτού, λοιπόν, από φόβο μην εγκαταλείψει ο σύντροφός μας, τη σχέση μας, επιλέγεται η εύκολη λύση του να μείνουν όλα τα προβλήματα κάτω απ’ το χαλί γιατί, «δε θέλω να μαλώνουμε».
Η ενδοοικογενειακή βί@
Ένα μελανό κεφάλαιο αποτελεί ο λόγος αυτός γιατί σ’ αυτή την περίπτωση τα πράγματα είναι πιο σύνθετα και πιο περίπλοκα. Μπορεί να προϋπήρχε ή να υπάρχει ακόμα βί@ μέσα στη σχέση, γεγονός που αναγκάζει τ’ άλλο άτομο να φιλτράρει όλες τις κινήσεις και τα λόγια του. Πολύ μεγάλη πιθανότητα είναι να μην υπάρχουν βίαιες συμπεριφορές μέσα στην τωρινή σχέση αλλά από κάποια άλλη παρελθοντική βί@ιη κατάσταση να κουβαλάμε μέσα μας κατάλοιπα κι ενδόμυχους φόβους ότι θα συναντήσουμε ξανά τέτοιες συμπεριφορές. Σε όποια απ’ τις δύο περιπτώσεις κι αν βρίσκεται κάποιος καλό και σημαντικό είναι να κάνει ένα βήμα πίσω απ’ όλη την κατάσταση, να τη δει σφαιρικά και να πράξει το καλύτερο για τον εαυτό του. Λύσεις απέναντι στα προβλήματά μας δεν αποτελεί η φυγή αλλά η αντιμετώπιση του φόβ0υ, πρόσωπο με πρόσωπο. Όλες οι σημαντικές ελευθερίες ήρθαν μετά από σημαντικές επαναστάσεις.
Δεν έχουμε το σθένος να υποστηρίξουμε τα λεγόμενα μας
Αυτή η κατάσταση συνδέεται αρκετά με την αυτοεκτίμηση που έχει το ίδιο το άτομο για τον εαυτό του. Αν ο άνθρωπος από τη φύση του έχει πηγαία αυτοεκτίμηση μπορεί να υποστηρίξει ολόκληρη την υπόσταση του. Μέσα σ’ όλα αυτά και τα λεγόμενα, τις ιδέες και τις αντιλήψεις του, ακόμα και αν όλα αυτά συγκρούονται με τις απόψεις που έχει το ταίρι μας. Ίσως, λοιπόν, πολλές φορές η φυγή της συζήτηση όλων των παραπάνω να φαντάζει κουραστική όμως τελικά είναι σωτήρια για τη σχέση. Είναι ένα σημαντικό προσωπικό κομμάτι του κάθε ανθρώπου ξεχωριστά και δυστυχώς είναι, ίσως, λίγοι εκείνοι που όλο αυτό που περιγράφω, το υποστηρίζουν πέρα ως πέρα.
Silent Treatment
Με τον όρο “silent treatment” αναφερόμαστε στην κατάσταση της βουβής τιμωρίας. Είναι μια κατάσταση που χρησιμοποιεί ένα άτομο τ’ οποίο εκείνη την περίοδο μπορεί να βιώνει στο μέγιστο συναισθήματα όπως ο θυμός, η απογοήτευση ή η εγκατάλειψη. Όμως, αντί να το μοιραστεί με τον άνθρωπο του και να τού εκφράσει τι ακριβώς είναι εκείνο που τον προβληματίζει, επιλέγει συνειδητά να χρησιμοποιήσει προς εκείνο τη βουβή τιμωρία. Να μη μιλάει και ν’ αγνοεί παντελώς τον άνθρωπο που έχει δίπλα του. Είναι μία ύπουλη στρατηγική γιατί δεν αποτελεί μία αυθόρμητη έκφραση συναισθημάτων αλλά σκοπό έχει ν’ αποδυναμώσει το άλλο άτομο. Στην περίπτωση μάλιστα που ο δέκτης αυτού χαρακτηρίζεται ως υπερευαίσθητος χαρακτήρας μπορεί μια τέτοια συμπεριφορά να του δημιουργήσει σοβαρό τραύμα. Γι’ αυτό, πιθανόν, αποτελεί ένα απ’ τους σημαντικότερους λόγους που ένα άτομο θα καταφύγει στο να καταπιεί τα συναισθήματα του και να μην τα εκφράσει ποτέ στο ταίρι του.
H εμπιστοσύνη είναι εύθραυστη
Για ακόμα μια φορά φτάνουμε στο κομμάτι της σχέσης που έχουμε εμείς οι ίδιοι με τους εαυτούς μας και αυτή αποτελεί τη σπουδαιότερη σχέση. Αυτό συνδέεται ακόμα και με τα πιο μικρά πράγματα. Όπως για παράδειγμα να υπάρχει το αίσθημα ότι σε έναν καυγά ή σε μία απλή συζήτηση δε θα μπορούσαμε να τα βγάλουμε πέρα. Ότι δε θα έχουμε αρκετά επιχειρήματα ή ότι το ταίρι μας θα μάς περάσει τις δικές του πεποιθήσεις χωρίς να το καταλάβουμε κι ότι δε θα παραμείνουμε σταθεροί στα δικά μας θέλω. Ένας απ’ τους κύριους -και πιο χαζούς ίσως-λόγους για να υποταχτούμε στον άλλο αλλά στην πραγματικότητα και στον ίδιο μας τον εαυτό. Είναι πολλά όλα αυτά κι άξιζε να τα προσπεράσουμε απλά για να μη χαλάσουμε την ηρεμία κάποιου; Φυσικά, κι όχι.
Επιμέλεια κειμένου: Ανδρέας Πετρόπουλος