Γιάννης Ρίτσος· ένας σπουδαίος ποιητής της γενιάς του ’30 που έγραψε ποιήματα θησαυρούς, προτάθηκε για Νόμπελ Λογοτεχνίας και μας έκανε να τον εξυμνούμε ακόμη και σήμερα. Ένας ποιητής που έμεινε πιστός σε όσα υποστήριζε, που διώχθηκε γι’ αυτά κι όμως, δε σταμάτησε ποτέ να γράφει, έστω και στο πίσω μέρος ενός πολυχρησιμοποιημένου χαρτιού χαρίζοντάς μας λέξεις που έμειναν στην αιωνιότητα. Πάμε λοιπόν να διαβάσουμε μαζί δέκα από τους πιο σπουδαίους στίχους του.
1. «Άξιζε να υπάρχουμε για να συναντηθούμε.»
Η πεμπτουσία του πληγωμένου έρωτα, ο οποίος όταν τελειώνει δε λυπάται, μονάχα εξυμνεί κάθε μια όμορφη στιγμή κάνοντας το αντίο να μοιάζει λιγότερο δυσβάσταχτο ή οδυνηρό. Μια φράση-απολογισμός που στέκεται στη διαδρομή κι όχι στον τερματισμό.
2. «Μια κίνηση του τρυφερού χεριού σου έσβησε μεμιάς όλο το μαύρο.»
Αυτό συμβαίνει στην αληθινή αγάπη είτε είναι ερωτική, είτε πατρική, μητρική ή φιλική. Ένα άγγιγμα αρκεί για να επισκιάσει κάθε δυσκολία. Μια χειρονομία που δηλώνει πόσο ανακουφιστικό είναι να έχεις κάποιον να μοιράζεσαι ακόμη και τον πολύ αδύναμο εαυτό σου, κάποιον στα μάτια του οποίου τολμάς να εκτίθεσαι χωρίς να γίνεσαι ευάλωτος.
3. «Αυτό που κρύβουμε είναι αυτό που πιότερο μας φανερώνει.»
Είναι ίσως όλα όσα μπορεί να θεωρεί κανείς για τον εαυτό του τρωτά σημεία, ή όλα όσα τον καθιστούν ευάλωτο. Όλα εκείνα που προσπαθεί κανείς να κρύψει, οδηγούν σε μια σειρά συμπεριφορών που φτιάχνουν τον χαρακτήρα του. Κι όσο περισσότερο προσπαθεί να τα κρατήσει εκτός των φώτων, τόσο εκείνα θα συνθέτουν το πορτραίτο του.
4. «Μάθε ν’ αγαπάς αυτούς που δεν πληγώνουν την αγάπη.»
Στίχος ωδή στους πληγωμένους κι ίσως τους ίδιους που δεν είχαν το κατάλληλο κριτήριο αξιολόγησης των ανθρώπων που βρέθηκαν στη ζωή τους. Οι ίδιοι που αφέθηκαν να πληγωθούν γιατί δεν υπολόγισαν σωστά τις διαστάσεις που έπαιρνε η σχέση που δημιουργούσαν. Κι ίσως το «κάθε σχέση είναι κι ένα μάθημα» στον στίχο αυτό να βρίσκει την απόλυτη εφαρμογή του.
5. «Είναι καλό το φεγγάρι δε θα φαίνεται που ασπρίσαν τα μαλλιά μου. Το φεγγάρι θα κάνει ξανά χρυσά τα μαλλιά μου. Δε θα καταλάβεις.»
Φθορά και χρόνος, ή καλύτερα απουσία χρόνου από τη μία. Έρωτας κι αναγέννηση από την άλλη. Ο χρόνος λοιπόν, φέρνει μια φυσική φθορά στο σώμα κι ο έρωτας μας χαρίζει πίσω αυτή τη ζωντάνια της νεανικότητας. Κάθε άνθρωπος έχει ανάγκη από τον έρωτα και την ψευδαίσθηση, ίσως, της δύναμής του για να αισθάνεται ζωντανός, νέος και πλήρης. Συγκλονιστική διαπίστωση.
6. «Για να φτάσεις να πεις την αλήθεια θα πρέπει -λέει- να μην περιμένεις τίποτα.»
Είναι σκληρή η αλήθεια και τολμηρός όποιος αποφασίζει να την πει. Η αλήθεια χρειάζεται να είναι αυτοσκοπός και ποτέ να μην αποσκοπεί σε τίποτα. Λέγεται και λάμπει, καθαρίζει κάθε ομίχλη και τα κάνει όλα πιθανά. Είναι απρόβλεπτη η αλήθεια, δεν έχει νόημα λοιπόν εσύ να περιμένεις κάτι, το οτιδήποτε από εκείνη.
7. «Το ξέρω πως καθένας μοναχός πορεύεται στον έρωτα μοναχός στη δόξα και στον θάνατο. Το ξέρω, το δοκίμασα δεν ωφελεί. Άφησέ με να έρθω μαζί σου.»
Μια ώριμη παράκληση αγάπης που έρχεται αφού ερωτεύεσαι, πληγώνεσαι και διαπιστώνεις πως ο έρωτας είναι αποκλειστικά προσωπική υπόθεση, που έρχεται αφού προχωράς μόνος σου και χαίρεσαι λάθη. Αποτελεί την προσωπική σου επιτυχία, που έρχεται πριν το τελευταίο όλοδικό σου ταξίδι. Έρχεται ακριβώς επειδή συνειδητοποιείς πως τίποτα δεν έχεις μοιραστείς και ποθείς απεγνωσμένα μια συνδιαλλαγή συναισθημάτων. Θέλεις να μοιραστείς, να νιώσεις, να δώσεις, έστω μια φορά.
8. «Τα μαλλιά μου δε θέλω να τα κόψω. Εδώ πάνω συχνά σεργιάνιζε το χέρι σου.»
Είναι εκείνα τα πράγματα που κρατάς σφιχτά μετά το τέλος της σχέσης, μιας σχέσης που μπορεί να έχει λήξει, όμως έχεις την ανάγκη να κρατήσεις ζωντανά ίσως γιατί ποτέ δεν αποδέχτηκες ότι θα τελειώσει, ίσως γιατί δεν είσαι έτοιμος να δεχτείς τη νέα πραγματικότητα χωρίς τον άλλοτε άνθρωπό σου, ίσως γιατί είναι ένας φόρος τιμής για όλα όσα συνέβησαν μεταξύ σας.
9. «Εμείς που δεν έχουμε τίποτα να φυλάξουμε. Εμείς θα φυλάξουμε την αγάπη μας.»
Ίσως και μια έμμεση αναφορά στα χρόνια που έζησε, που η αφθονία ήταν μια έννοια που δε γνώρισε, που δεν υπήρχε στην καθημερινότητά του. Κι όμως, ο έρωτας, η έμπνευση που πήρε μέσα από αυτόν, αλλά και το ίδιο το αίσθημα της αγάπης, υπήρξαν αρκετά για να θεσπίσει τις προτεραιότητές του κι ύστερα, με έναν και μόνο στίχο -πιθανόν αφιερωμένο- να μας θυμίσει κι εμάς πως αν έχουμε αγάπη, δε γίνεται να μην έχουμε τίποτα. Μάλλον θα έχουμε τα πάντα.
10. «Αν δεν μπορέσω να το δεις κι εσύ μοιάζει σαν να μην το ‘χω.»
Η απουσία είναι συντριπτική όταν την παίρνεις χαμπάρι, σαν μια γκρίζα ρουτίνα την οποία τίποτα δεν μπορεί να ανατρέψει, ούτε καν εσύ. Διότι οι άνθρωποί μας είναι κομμάτια μας, ολοκληρώνουν το παζλ του εαυτού μας. Χάνεται ένα και χάνεται κάτι από ‘μας- κι αυτό είναι εξαιρετικά αφιερωμένο.
Συντάκτης: Κωνσταντίνα Ραυτοπούλου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
