Τα συναισθήματα διαδραματίζουν καθημερινά μεγάλο ρόλο στη ζωή μας, καθώς από αυτά εξαρτάται η ενέργεια και η διάθεσή μας τη δεδομένη στιγμή. Ακόμα κι οι πράξεις μας μπορούν να επηρεαστούν από τον ψυχικό μας κόσμο και να δράσουμε τελικά απερίσκεπτα και τελείως διαφορετικά από αυτό που είμαστε πραγματικά. Μία μικρή δόση αρνητικών ή θετικών συναισθημάτων είναι απολύτως ικανή να επηρεάσει τον τρόπο που σκεφτόμαστε κι αντιμετωπίζουμε τις καταστάσεις και τις διαπροσωπικές μας επαφές τη στιγμή που η απαισιοδοξία μας μπορεί να χτυπήσει κόκκινο. Δεν είναι λίγες οι φορές που λόγω μίας κακής ημέρας είχαμε τόσα νεύρα σε σημείο να ξεσπάσουμε σε κάποιον άλλον άνθρωπο, ο οποίος ενδεχομένως να μη μας έφταιγε και πουθενά. Αν το σκεφτείς, μπορούμε να επηρεαστούμε από οποιαδήποτε κατάσταση, ασήμαντη και μη και μέσω αυτής να βιώσουμε άπειρα συναισθήματα ταυτοχρόνως. Ποιο ρόλο όμως έχει η όλη ποικιλία συναισθημάτων που νιώθουμε στην ψυχική μας υγεία;
Σίγουρα δεν είναι μόνο τα θετικά συναισθήματα ευνοϊκά για τον εαυτό μας. Απλώς τα αντίθετα, δυσκολευόμαστε να τα διαχειριστούμε με αποτέλεσμα τις περισσότερες φορές να πράττουμε λανθασμένα υπό την επήρειά τους. Το καθένα από αυτά έχει και τον δικό του προσωπικό θησαυρό που βοηθάει και εξελίσσει την καταπακτή του εσωτερικού ψυχικού μας κόσμου. Ωστόσο, η σωματική και η ψυχική μας υγεία είναι άρρηκτα συνδεδεμένες. Δεν είναι τυχαίο που σε περιόδους άγχους και πίεσης το σώμα μας βρίσκει ένα μικρό καταφύγιο και καταφέρνει να ξεσπά με σπυράκια, ζαλάδες ακόμη και βουλιμίες.
Όλοι έχουμε εμφανίσει κάποια στιγμή στη ζωή μας ένα ψυχοσωματικό νόσημα, το οποίο μας δίδαξε ότι πρέπει να προσέχουμε τον εαυτό μας και να τον προφυλάσσουμε από δυσμενείς καταστάσεις. Τις περισσότερες φορές που θα βιώσουμε ένα αρνητικό συναίσθημα, όπως είναι ο θυμός, θα παρατηρήσουμε μεγάλες αλλαγές στο σώμα μας, οι οποίες δε θα συνέβαιναν εάν νιώθαμε διαφορετικά. Πολλές φορές λόγω αυτών θα αισθανθούμε το σώμα μας να καταρρέει και την ανάγκη για χαλάρωση να δυναμώνει. H πίεση του αίματος θα αυξηθεί προς κάποιο σημείο του σώματός μας αναλόγως το συναίσθημα που βιώνουμε. Καθρεφτίζονται όλα στο σώμα μας και στο πρόσωπό μας, γι’ αυτό και οι περισσότεροι από εμάς δυσκολευόμαστε να κρύψουμε το πώς αισθανόμαστε.
Έχουν πραγματοποιηθεί πολλές έρευνες σχετικά με την ψυχική μας υγεία και τη σημασία που έχουν τα συναισθήματα σε αυτήν. Σε αρκετές μελέτες φαίνεται ότι οι άνθρωποι που βιώνουν κατά βάση περισσότερα θετικά συναισθήματα όπως αισιοδοξία, ηρεμία και ελπίδα μειώνουν τις πιθανότητες φλεγμονών και νοσημάτων. Επιπλέον, τα χαρούμενα και ευδιάθετα συναισθήματα είναι ικανά να μειώσουν τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και του διαβήτη. Μέσω αυτών, ένας άνθρωπος βελτιώνει την ποιότητα του ύπνου του και τη σχέση του με το φαγητό, καθώς απαλλάσσεται από πονοκεφάλους και πόνους στο στομάχι. Είναι σημαντικά στην καθημερινότητα μας, λοιπόν, γιατί κακά τα ψέματα ποιος θέλει να μην έχει όρεξη για φαγητό και ύπνο;
Στην πραγματικότητα, μελέτες που πραγματοποιήθηκαν με στόχο την εξέταση των αρνητικών συναισθημάτων και την εμπλοκή τους στην υγεία έδειξαν πως είναι αρκετά επιβλαβή. Ο θυμός, ένα από τα πιο βασικά και συχνά αρνητικά συναισθήματα φαίνεται να έχει άμεση εμπλοκή με την στεφανιαία νόσο και με παθήσεις που σχετίζονται με την καρδιά. Η θλίψη, εάν δεν υπάρχει προσοχή, μπορεί εύκολα να μετατραπεί σε κατάθλιψη. Τα θετικά συναισθήματα δεν εμπλέκονται συνήθως με ψυχιατρικές νόσους, αντιθέτως μέσω αυτών πολλές φορές καταπολεμούνται. Οι περισσότερες ψυχικές διαταραχές συνδέονται με καταστάσεις υψηλού άγχους και πίεσης και με περιόδους όπου το άτομο δεν μπορεί να ελέγξει τον θυμό και τα νεύρα του.
Εάν δεν είμαστε εμείς καλά, τότε τι άλλο μπορεί να έχει πραγματικά σημασία; Γι’ αυτό λοιπόν πρέπει να μάθουμε να ελέγχουμε τα όλα όσα νιώθουμε όσο δύσκολο και αν φαίνεται και να τα εκφράζουμε στους δικούς μας ανθρώπους. Μπορείς ακόμη να συζητάς γι’ αυτά, καθώς με αυτόν τον τρόπο θα μάθεις να τα αναγνωρίζεις και θα μπορείς να τα καταπολεμήσεις ευκολότερα. Σημαντική είναι η αισιοδοξία, που όσοι δεν την έχουμε, ζηλεύουμε λιγουλάκι τους υπόλοιπους, η οποία μας βοηθάει να αντιμετωπίζουμε με μια πιο όμορφη νότα τις καταστάσεις και να νιώθουμε περισσότερο δυνατοί. Το χιούμορ επίσης είναι ένας τρόπος να ξεφύγουμε λίγο από δύσκολες καταστάσεις και να μπορέσουμε να δούμε διαφορετικά την τόσο δύσκολη ζωή μας.
Είναι πραγματικά ευεργετικό να κρατάμε τον εαυτό μας σε μία ισορροπία και να βρίσκουμε τρόπους να ξεσπάμε όταν νιώθουμε φορτωμένοι. Άλλοι το ρίχνουν στις δουλείες του σπιτιού κι άλλοι στις τέχνες. Έτσι, με κάποιον τρόπο που θα βρεις να σε χαλαρώνει και να σε ηρεμεί θα καταλάβεις ότι μπορείς να ελέγξεις και να βοηθήσεις πραγματικά τον εαυτό σου. Άλλωστε, πρέπει πάντα να έχουμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας ότι εμείς είμαστε το πολυτιμότερο κομμάτι μας. Έτσι δεν είναι;
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου