7 πηγές που γεννούν την αγένεια μέσα μας

Στη ζωή μας τις περισσότερες φορές παλεύουμε σε κόντρες με τα συναισθήματά μας. Και τις περισσότερες φορές οι μάχες κερδίζονται στα σημεία. Κι ίσως αυτές οι μάχες των αντίθετων συναισθημάτων να είναι κι από τις πιο δύσκολες που έχουμε κληθεί να αντιμετωπίσουμε καθώς μας χαρακτηρίζουν ως προσωπικότητες κι ως μονάδες στους γύρω μας.

Ευγενής κι αγενής. Η κόντρα του αιώνα. Από τις πιο δύσκολες, έντονες και ψυχοφθόρες. Κι αν η ευγένεια είναι χάρισμα, η αγένεια με την οποία θα ασχοληθούμε είναι η προσβλητική συμπεριφορά, η έλλειψη διακριτικότητας κι αποχή από τους κανόνες καλής συμπεριφοράς. Και δυστυχώς, ό,τι και να κάνουμε δεν μπορούμε να την αποφύγουμε. Οι αγενείς άνθρωποι υπάρχουν δίπλα μας, εμφανίζονται μέσα μας, είναι παντού και πάντα. Άλλωστε σε ένα κόσμο με πολύ θυμό πάντα θα είναι περισσότεροι.

Δεν έχει φύλο και ηλικία η αγένεια, αλλά επίσης δεν την αγγίζει κανένα πνευματικό ή κοινωνικό επίπεδο. Στη μελέτη αυτής της συμπεριφοράς ψυχολόγοι έχουν αποφανθεί πως τα αγενή άτομα συνήθως είναι ανασφαλή, παρορμητικά και λίγο νάρκισσοι ως προσωπικότητες. Πιθανώς να μεγαλώνουν ομοίως σε οικογένειες που μπορεί να είναι κι οι ίδιοι έτσι και να εκδηλώνουν στοιχεία περιφρόνησης κι έλλειψης ευγένειας. Στην προσπάθεια καταγραφής έχουν αναφερθεί ως αιτίες αγενούς συμπεριφοράς:

1. «Η κακή ψυχολογία ως αποτέλεσμα των προσωπικών προβλημάτων»

Είναι γεγονός πως το άγχος κι οι άσχημες στιγμές, είτε σε προσωπικό, είτε σε επαγγελματικό επίπεδο, μας κάνουν προξενητές αγενούς συμπεριφοράς. Ξεσπάμε απότομα χρησιμοποιώντας συνήθως λεκτική βία. Γινόμαστε επιθετικοί και πολλές φορές ίσως να μην το αντιλαμβανόμαστε ακόμη και ‘μεις οι ίδιοι.

2. «Είμαστε αγενείς χωρίς να το θέλουμε»

Μια τραυματική εμπειρία, μια κακή παιδική ηλικία, ένα συμβάν που μας σημάδεψε στη ζωή μας. Η χαμηλή μας αυτοεκτίμηση μάς οδηγεί σε ανασφάλεια. Αυτή η ανασφάλεια αποτελεί και τη μάσκα με τη μορφή αγένειας προς τον έξω κόσμο.

3. «Γινόμαστε ένα μ’ αυτό που συναναστρεφόμαστε»

Αν μέρος της ζωής μας είναι δίπλα και γύρω από αγενείς ανθρώπους συνήθως «κολλάμε» μέρος της συμπεριφοράς τους. Έτσι οι πιθανότητες να γίνουμε και ‘μεις αγενείς είναι υπέρ μας.

4. «Ο εγωισμός σκοτώνει την ευγένεια»

Η αίσθηση πως δεν έχουμε ανάγκη κανέναν, η απόλυτη υπεροχή του «εγώ», μας οδηγεί σε αγενείς συμπεριφορές. Η ναρκισσιστική συμπεριφορά ως δείγμα εγωισμού δεν προκαλεί αισθήματα μετάνοιας.

5. «Αγένεια λόγω ανωνυμίας»

Πολλές φορές όταν γνωρίζουμε ανθρώπους για πρώτη φορά, η άμυνά μας, τείνει να είναι ένας αυτοσαρκασμός συνδυασμένος με μια αγενή συμπεριφορά. Ταυτόχρονα, μια περσόνα που μπορεί να έχει κανείς πίσω από μια οθόνη κι από την ασφάλεια του καναπέ του, που γνωρίζει πως δε θα προδώσει το στίγμα του και θα τον κρατήσει στην αφάνεια, μπορεί να γίνει περισσότερο αγενής, έως κι επιθετικός χάριν της ανωνυμίας του αυτής.

6. «Η ανεξαρτησία ως πηγή της αγένειας»

Συνήθως η αίσθηση ανεξαρτησίας που αποκτούμε, μας δίνει εκείνη την ελευθερία λόγω της οποίας δε σκεφτόμαστε τους τρόπους μας απέναντι στους άλλους. Ξέρετε, εκείνο το «δε σας έχω ανάγκη» που είτε λέγεται ευθέως, είτε εκδηλώνεται με πράξεις αγενούς συμπεριφοράς. Αυτό είναι δείγμα ανθρώπων, τους οποίους ο πλούτος ή η ξαφνική κοινωνική άνοδος, έχει αλλάξει τη ζωή τους.

7. «Η άγνοια της ευγένειας ως αφορμή αγένειας»

Κάποιοι είναι απλώς αγενείς, γιατί κανείς δεν τους δίδαξε ήθος και τρόπους καλής συμπεριφοράς. Μεγάλωσαν πιστεύοντας πως οι συμπεριφορές αγένειας είναι αποδεκτές.

Η αγένεια δεν είναι στοιχείο ευφυίας. Ευφυΐα είναι ο τρόπος να διαχειρίζεσαι τους αγενείς ανθρώπους. Αφού κατανοούμε τις αιτίες, θα πρέπει να ξέρουμε να διαχειριστούμε και τη διαφορετικότητα των αγενών ανθρώπων. Κι ίσως η κατανόηση, ή η εν μέρει αδιαφορία για να μην αφεθούμε και γίνουμε επίσης αγενείς, η καλοσύνη και η ανοχή, μας οδηγήσουν να τους αγνοούμε ή απλώς να ζούμε μαζί τους.

Ειδικοί υποστηρίζουν πως το να εκτιθόμαστε σε αγενείς συμπεριφορές μπορεί να διαταράξει την πνευματική και ψυχική μας υγεία. Επίσης, αν έχουμε πέσει θύμα αγενούς συμπεριφοράς συνήθως ερμηνεύουμε κι όλες τις άλλες παρόμοιες συμπεριφορές ομοίως. Καταλήγουμε στη διατάραξη της δικής μας ψυχικής ισορροπίας γιατί ανατρέπεται ο έλεγχος των δικών μας συναισθημάτων οργής και θυμού. Να θυμάστε πως «όταν κάποιος είναι αγενής, μη διστάσετε να διατηρήσετε το χαμόγελό σας. Όταν τον αντιμετωπίζετε με αξιοπρέπεια, τον αποδυναμώνετε».