Εν αρχή είναι το τραγούδι. Διότι κάτι ήξερε ο αγαπημένος σε όλους μας Αλέκος Σακελάριος όταν έγραφε την «Υπομονή». «Κάντε υπομονή κι ο ουρανός θα γίνει πιο γαλανός». Και δώσε την Αλίκη με τον Δημήτρη να μας συνεπαίρνουν στον χορό με τον ρυθμό του μπουζουκιού. Από το να χορέψουμε, όμως, μέχρι να φτάσουμε στο σημείο να μιλάμε και για «ιώβεια» υπομονή είναι πάνω από ένα στριφτό τσιγάρο δρόμος.
Υπομονή είναι η ανεκτικότητα, η αντοχή και η καρτερικότητα. Κατά την ψυχολογία θεωρείται πως συνήθως συνδέεται με το τρίτο στάδιο της ηλικίας μας, καθώς στο πρώτο παιδικό στάδιο έχουμε το πείσμα και στο δεύτερο στάδιο της εφηβικής μας ηλικίας την επιμονή. Λογικό το βρίσκω, καθώς όλες οι μικρές επαναστάσεις της ζωής μας γίνονται στο δεύτερο στάδιο της ηλικίας μας. Κι αν για κάποιους θεωρείται αρετή κι απαραίτητο συστατικό της ιδιοφυΐας των ανθρώπων, για κάποιους άλλους είναι λέξη παρεξηγημένη καθώς παραπέμπει σε ανοησία και μοιρολατρία.
Υπομένω σημαίνει κρατάω το κεφάλι μου ψηλά και προχωρώ κόντρα στις αντιξοότητες. Σημαίνει δε λυγίζω κι είμαι ο ίδιος αντικειμενικός κριτής της ζωής μου. Μιας ζωής που δε βιάζομαι να την τρέξω με χίλια για να φάω τα μούτρα μου, αλλά την περιμένω με μικρά βήματα να με οδηγήσει σε μεγάλους προσωπικούς στόχους. Υπομονή σημαίνει αγωνίζομαι για ό,τι θέτω. Όνειρα κι επιθυμίες. Σημαίνει έχω τον χρόνο να περιμένω σε όλα τα επίπεδα της ζωής μου. Γιατί δεν είναι και λίγες οι φορές που χάνουμε τη δύναμή μας, που σκύβουμε το κεφάλι, που δεν αντέχουμε άλλο τις δυσκολίες που μας εμφανίζονται.
Ξέρετε πόσα αποθέματα κρύβουμε όλοι μέσα μας; Και πολλές φορές λέμε, μακάρι να μη συμβεί τίποτα δυσάρεστο για να χρειαστεί να τα ανακαλύψουμε. Κι ίσως τελικά αυτό να είναι κι ένα στοιχείο της υπομονής- να εμφανίζεται ακριβώς στα δύσκολα της ζωής μας. Είτε είναι από τα πολύ απλά όπως η ατελείωτη ουρά σε ένα σούπερ μάρκετ, είτε ο πόνος από τον χαμό ενός αγαπημένου μας προσώπου.
Επιστημονικά θα παραθέσω τα στοιχεία από έρευνες που έχουν γίνει από ειδικούς, οι οποίοι πέρασαν όλα τους τα χρόνια υπομονετικά να μελετούν την υπομονή. Κι οι ίδιοι λένε, πως η υπομονή είναι ευεργετική για την υγεία μας, πως οι υπομονετικοί άνθρωποι είναι πιο αισιόδοξοι και πιο ικανοποιημένοι από τη ζωή τους, δεν παρουσιάζουν άγχος και κατάθλιψη, δεν πάσχουν από έντονους πονοκεφάλους και τέλος, μάς συμβουλεύουν να αντιμετωπίζουμε τη ζωή μας με υπομονή γιατί εξαφανίζουμε την απροθυμία και γινόμαστε πιο χαρούμενοι αποκτώντας αισιόδοξη στάση γι’ αυτήν.
Είναι πολύ σημαντικό να καταλάβουμε πως δε γεννιόμαστε με το χάρισμα της υπομονής. Η υπομονή κατακτάται συν τον χρόνο και γίνεται στάση ζωής. Ίσως και γι’ αυτό τείνει να είναι πλέον σπάνια. Είναι μια διαδικασία, μια τέχνη στην ψυχοσύνθεσή μας την οποία μαθαίνουμε να την καλλιεργούμε και να την εξασκούμε. Η σοφή γιαγιά μου απαντούσε κάθε φορά που της έλεγα πως βιάζομαι να τα προλάβω όλα πως «έχε υπομονή και ξέρει η ζωή τι θα σου φέρει πρώτο». Δοκιμάστε να σκεφτείτε πόσες φορές που δεν είχατε υπομονή τι επιπτώσεις είχατε στη ζωή σας. Μαλώσατε ή παρεξηγηθήκατε ή ακόμα και χαλάσατε τη διάθεσή σας με οικογένεια, φίλους, επαγγελματικό ή κοινωνικό περίγυρο. Λογικό αν σκεφτούμε πως η ανυπομονησία είναι η κακή συγγενής της.
Βέβαια θα μου πείτε πως κι η υπομονή έχει τα όριά της. Και κάποια στιγμή εξαντλείται. Πόσα ψυχικά αποθέματα να διαθέτουμε και πόσο να κρατήσουμε το θυμό μας και τα νεύρα μας ή την αγανάκτησή μας φυλακισμένα; Πόσες υποχωρήσεις να μετρήσουμε και πόσους συμβιβασμούς να ανεχτούμε; Πόση εξάντληση να υποστούμε κάνοντας υπομονή;
Ας ξεκινήσουμε να δοκιμάσουμε να αλλάξουμε τη συμπεριφορά μας προς βελτίωσή μας λοιπόν. Κι αυτό είναι κάτι που γίνεται στο σπίτι με την οικογένειά μας, στη δουλειά μας με τους συναδέλφους και τους προϊσταμένους μας, στην παρέα με τους φίλους μας, στη σχέση μας με τον σύντροφό μας.
• Μαθαίνουμε να αποδεχόμαστε την πραγματικότητα. Και φυσικά όχι στωικά, αλλά δεν μπορούμε εμείς να αλλάξουμε τα πάντα. Και σίγουρα όχι τη στιγμή που το θέλουμε.
• Δίνουμε χρόνο στο μυαλό μας να επεξεργαστεί τα γεγονότα, μαθαίνοντας να ελέγχουμε τις αναπνοές μας. Ο έλεγχος της αναπνοής μας είναι ένα από τα βασικά στοιχεία ενός καλού οργανισμού. Η μέθοδος του αναστεναγμού και της ανακούφισης. Εισπνέουμε από τη μύτη κι εκπνέουμε από το στόμα δυνατά. Έτσι αποβάλουμε ό,τι μας απασχολεί. Δεν είναι δύσκολο και φυσικά μετά από αρκετές επαναλήψεις θα το κάνουμε τέλεια.
• Επεξεργαζόμαστε τις αναπάντεχες καταστάσεις της ζωής μας προσπαθώντας να συγκρατηθούμε, να επεξεργαστούμε σε δεύτερες ήρεμες σκέψεις κι αποφάσεις ό,τι λαμβάνουμε. Σκοπός μας είναι να κατευνάσουμε κι όχι να οξύνουμε τα πνεύματα.
• Σε προσωπικό επίπεδο η υπομονή χτίζει εμπιστοσύνη. Εμπιστοσύνη σε μας και στα στοιχεία του χαρακτήρα μας που θα βοηθήσουν στην ενσυναίσθησή μας. Μπορούμε να σκεφτόμαστε πως δεν είμαστε σούπερ ήρωες για να αλλάξουμε τα πάντα εν μία νυκτί. Μπορούμε να ξεκινήσουμε να αλλάζουμε το παρόν μας κι όσα από αυτό μάς ενοχλούν. «Δώσε χρόνο στον χρόνο λέω κάποιες φορές» στην κόρη μου.
• Το να είμαστε ανυπόμονοι μας προκαλεί άγχος. Μαθαίνουμε λοιπόν πώς να διαχειριζόμαστε, αρκεί να πιστέψουμε και να έχουμε υπομονή. Κάνουμε άσκηση, κάνουμε διατροφή, κρατάμε τον οργανισμό μας ήρεμο.
Πρέπει να έχουμε πολλή υπομονή λοιπόν για να έχουμε υπομονή. Και δεν ξέρω με βεβαιότητα να σας πω αν ο ουρανός γίνει πιο γαλανός αλλά σίγουρα πιστεύω πως εμείς μπορούμε να γίνουμε πιο ήρεμοι, σίγουροι, θετικοί, κι αισιόδοξοι χρησιμοποιώντας την.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου