Θα το γράψουμε «grudge-dumping», αλλά θα το αναλύσουμε όπως όλοι μας ξέρουμε τον όρο στα ελληνικά, μνησικακία. Αυτή η κατά τ’ άλλα υπέροχα εύηχη λέξη, δε σημαίνει τίποτα άλλο παρά το συναίσθημα που νιώθουμε όταν θυμόμαστε το κακό που μας έκαναν. Την άρνηση που έχουμε να συγχωρήσουμε ή σε ακραίες περιπτώσεις την εκδίκηση που θέλουμε να πάρουμε. Σύμφωνα με μια έρευνα που δημοσιεύτηκε, ο μέσος ενήλικας κρατά μέσα του έξι κακίες αυτή τη στιγμή. Όταν μία από αυτές οδηγεί σε συναισθηματικό ξέσπασμα, τότε είναι μνησικακία. Ο όρος επινοήθηκε από τον Sean Grove, ψυχοθεραπευτή και συγγραφέα κι ήρθε για να δώσει απαντήσεις στο «μα τι μου συμβαίνει και δεν μπορώ να το ξεπεράσω;».
Σ’ αυτόν τον δημοφιλή κατά τα άλλα όρο στο εξωτερικό, Grudge-dumping, απευθυνόμαστε όταν πλέον έχουμε «μαζέψει» μέσα μας όλα εκείνα που μας ενοχλούν στη σχέση μας. Όταν το ποτήρι έχει ξεχειλίσει κι η υπομονή μας έχει εξαντληθεί. Δεν είμαστε όλοι συναισθηματικά ώριμοι, τόσο, ώστε να αντιλαμβανόμαστε ανά πάσα ώρα και στιγμή τη φταίει. Ούτε όταν βλέπουμε κάτι να μας ενοχλεί αναζητούμε αμέσως την πηγή του κακού. Λάθος βέβαια, αλλά δυστυχώς συχνό. Έτσι λοιπόν, είτε γιατί βολευτήκαμε στο να τα «πνίγουμε», είτε γιατί έτσι μας δίδαξαν από το οικογενειακό μας περιβάλλον, είτε γιατί επιλέγουμε ως άνθρωποι να δίνουμε κάποιες ευκαιρίες, μέχρι ένα σημείο, δικαιολογούμε. Κι όταν πια τελειώσουν οι δικαιολογίες, έρχεται ο πόλεμος: με τη μορφή των εκρήξεων θυμού, με λέξεις κι επιχειρήματα που τσακίζουν και φυσικά με όποιο κόστος έχει στη σχέση. Είναι η στιγμή που η παραδοχή των προβλημάτων δημιουργεί τη μεγάλη απόσταση κι εν τέλει τη ρήξη.
Πολλές φορές αναρωτιόμαστε αν η απογοήτευση σε μια σχέση είναι και μνησικακία. Όχι, καθώς η απογοήτευση μπορεί να προκαλέσει απέχθεια κι είναι συνήθως μια κατάσταση στην οποία δεν μπορούμε να ξεφύγουμε από, ή να αντιμετωπίσουμε, πράγματα που συμβαίνουν. Η μνησικακία ξεκινάει από την κορύφωση της απογοήτευσης μέχρι το σημείο που δεν αντέχουμε άλλο, κάνοντας την επανάστασή μας, συνήθως όχι με τον καλύτερο τρόπο. Επίσης, η απογοήτευση σε μια σχέση είναι ένα συχνό φαινόμενο το οποίο όμως, αν υπάρχει σωστή επικοινωνία και διάθεση, παύει να υπάρχει.
Έχουμε ακούσει αρκετές φορές τη φράση «την ηρεμία του άλλου να φοβάσαι». Κάπως έτσι λειτουργούν οι άνθρωποι με μνησικακία. Έχουν μια ηρεμία, ίσως κι ένα χαμόγελο παγωμένο μονίμως στα χείλη, με μια σιωπή ανησυχητική. Μια κατάσταση που παραπέμπει περισσότερο σε ικανοποίηση παρά σε θυμό. Γι’ αυτές τις περιπτώσεις ο Sean Grove έχει πει πως «πίσω από αυτό το τεταμένο χαμόγελο κρύβεται ένα γεμάτο όπλο. Κάθε σφαίρα είναι και μια τεταμένη μνησικακία που στοχεύει απευθείας στον στόχο».
Αυτός ο θυμός που δε λύνεται και δεν ηρεμεί δε βοηθάει κανέναν από τους δυο σε μια σχέση. Άλλωστε, πόσο υγιές είναι ακόμη κι αυτούς που νιώθουν μνησικακία να κρύβουν έτσι τον θυμό, την πίκρα και την αγανάκτηση; Και πόσο μπορεί να κρατήσει όλο αυτό; Όσο αυξάνεται η πίεση σε μια σχέση, αλλάζει όλη η μορφή της κι ακόμη κι οι πιο απλές διαφωνίες και κόντρες –τις όποιες όλοι έχουμε στις σχέσεις μας– μπορούν να φτάσουν στο τέλος να προκαλέσουν έντονες εκρήξεις. Όταν ανάμεσα στις συζητήσεις κυριαρχεί η λέξη «πάλι» δίνοντας έμφαση στα προβλήματα όπως π.χ. «μου είπες ψέματα, πάλι», «άργησες, πάλι» ή «έδειξες αδιαφορία, πάλι», η μνησικακία ανθίζει κι οι μνησίκακοι αισθάνονται πως έχουν κάθε δικαιολογία να προκαλέσουν την έκρηξη. Η οποία μπορεί μεν να επιφέρει ανακούφιση στους ίδιους, αλλά το κακό θα έχει γίνει. Στην ουσία βέβαια, σπάνια λύνουν το πρόβλημα κι ακόμη πιο σπάνια νιώθουν καλύτερα με τη συμπεριφορά τους.
Όλες μα όλες οι σχέσεις έχουν τα πάνω και τα κάτω τους. Και τα λάθη είναι μέσα στο παιχνίδι. Κανείς από μας δεν έχει την τέλεια σχέση που ονειρεύεται κι όλοι προσπαθούμε για να φτάσουμε όσο το δυνατόν πιο κοντά σε μια πληρότητα συναισθηματική. Το να μπορούμε να επεξεργαστούμε όσα άσχημα μας συμβαίνουν, να τ’ αντιμετωπίζουμε άμεσα μόλις εμφανίζονται ενισχύοντας την οικειότητα και το συναίσθημα μεταξύ μας, να κατανοούμε, ν’ αποδεχόμαστε τις ευθύνες συζητώντας τις και ζητώντας συγνώμη, είναι μια πρώτη καλή αρχή. Κι η αρχή είναι το ήμισυ του παντός.
Συντάκτης: Ταρασία Γεωργιάδου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
