Η δύναμη που ασκείται στις αποφάσεις κάποιου κι απαίτηση αυτού που την ασκεί για υπακοή, για συμμόρφωση στους κανόνες που θέτει ο άλλος είναι κάτι που βιώνουμε σε όλες τις εκφάνσεις στην πορεία της ζωής μας. Ίσως όμως εκείνη που ίσως ξενίζει περισσότερο είναι η εξουσία στις σχέσεις μας. Και ειδικά στις συναισθηματικές μας σχέσεις. Και δεν εννοούμε τις ερωτικές, γιατί σ’ αυτές η εξουσία μπορεί να λειτουργήσει και ως μορφή παιχνιδιού με την απόλυτη σύμφωνη γνώμη και των δύο και γιατί όχι να είναι ένας τρόπος εξερεύνησης της ερωτικής μας ζωής.
Η εξουσία στις συναισθηματικές σχέσεις είναι το δύσκολο. Όλα εκείνα που δημιουργούνται και καταστρέφουν τη σχέση, αφού πρώτα εξοντώνουν τους συντρόφους τους. Ξέρουμε πως οι ανθρώπινες σχέσεις δεν είναι και το πιο εύκολο πράγμα στον κόσμο. Χρειάζεται προσπάθεια και υποχωρήσεις, κατανόηση και αμοιβαία «θέλω» για να πετύχει. Ειλικρίνεια, σεβασμό και την ανάγκη και των δύο να αγκαλιάζονται ως προσωπικότητες που τις δεχόμαστε και πορευόμαστε μαζί τους. Γιατί μια υγιής σχέση πρωτίστως προϋποθέτει ελευθερία στο χαρακτήρα του συντρόφου μας. Γιατί μια σχέση δε μας πνίγει, μας αφήνει ελεύθερους, μας δίνει το δικαίωμα να ανακαλύψουμε όλα αυτά που πηγάζουν από το μαζί και να ισορροπήσουμε με ασφάλεια, προστασία και ανεξαρτησία. Εκφράζουμε φόβους, επιθυμίες και εξελισσόμαστε ως ζευγάρι. Έτσι ανοίγεσαι και ξεδιπλώνεσαι στην αγάπη. Και κείνη σε ανταμείβει με απανωτές ευτυχισμένες στιγμές.
Υπάρχουν και κείνες οι περιπτώσεις που ενώ ξεκινάς με τις καλύτερες προϋποθέσεις, διαπιστώνεις ευτυχώς όχι πολύ αργά, πως ο άνθρωπος που ζεις μαζί του, εξελίσσεται διαφορετικά. Αρχίζει και δείχνει την ανάγκη του για έλεγχο, εγκλωβίζει το σύντροφό του, περιορίζει την ύπαρξή του, αδιαφορεί για τα θέλω του. Ασκεί ολοκληρωτικά το δικαίωμα της εξουσίας στη σχέση του.
Και ίσως στην αρχή να μας μπερδεύει όλο αυτό γιατί νομίζουμε πως είναι ενδιαφέρον. Γιατί μας αρέσει να νιώθουμε λίγο αδύναμοι και να έρχεται ο σύντροφος μας να ορίζει επιθυμίες, να αποφασίζει χωρίς να ρωτήσει. Να νομίζουμε πως μας φροντίζει προλαβαίνοντας τις σκέψεις μας. Αλλά στην πορεία νιώθουμε ότι τελματώνουμε καθώς έχουμε χάσει την προσωπικότητά μας και έχουμε παραδοθεί σε ένα σύντροφο.
Οι σύντροφοι που ασκούν εξουσία σε μια σχέση επιβεβαιώνουν το «εγώ» τους μέσα από αυτή. Αισθάνονται ισχυροί και κατακτητές του μυαλού του άλλου. Ζουν για να προστάζουν. Είναι απαιτητικοί και απόλυτοι. Αποφασίζουν οι ίδιοι από τα πιο απλά, όπως είναι η επιλογή μιας ταινίας, μέχρι με ποιους ανθρώπους θα συναναστραφεί το ταίρι τους, έχοντας πάντα βέβαια μια πρόχειρη και άμεση αιτιολογία. Αποθαρρύνουν στις αποφάσεις του και φροντίζουν να μειώνουν ενίοτε την συναισθηματική του νοημοσύνη. Βέβαια τους αναγνωρίζεις πως καταφέρνουν να δημιουργούν σχέση εξάρτησης, με το να είναι προστατευτικοί. Να φέρνουν τη σχέση σε σύντομο διάστημα, σε σημείο που ο σύντροφός τους να θεωρεί πως δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς αυτούς.
Ζηλεύουν γιατί θέλουν μια μόνιμη προσοχή. Προσπαθούν να αποδείξουν με κάθε τρόπο, ακόμα και λέγοντας ψέματα, το δίκιο τους. Το αποτέλεσμα όλων αυτών είναι να δημιουργούν τέτοιες ενοχές που αμφισβητείς τον ίδιο σου τον εαυτό, καταντώντας μέσα στην απόλυτη εξιδανίκευση να θεωρείς πως είναι τιμή να είσαι σύντροφός του. Μέχρι που η αλήθεια βγαίνει στο φως. Ξυπνάς από το λήθαργο και αναρωτιέσαι πώς έχεις αφεθεί σε μια τέτοια σχέση.
Πως το επιτρέψαμε να συμβεί. Και ίσως εκεί κάπου να κρύβεται η δική μας συναισθηματική ανασφάλεια. Η δική μας ανάγκη που χρειάζεται να μάθουμε και να γνωρίσουμε πρώτα εμείς τον εαυτό μας και να επιτρέψουμε μετά να μας μάθουν οι άλλοι, αλλά πια ως αυτόνομες και ολοκληρωμένες προσωπικότητες. Ως κυρίαρχοι του εαυτού μας.
Μα εν τέλει πάντα σώζουμε ό, τι θέλουμε και οι δύο να σωθεί. Μιλάμε με τον σύντροφό μας, φέρνουμε τον εαυτό μας στη θέση του, τους αφήνουμε να μας ανοιχτεί, δεν τους επικρίνουμε και δείχνουμε την έννοια μας και την αξία που θέλουμε να αποκτήσει η σχέση μας.
Στις σχέσεις παίρνουμε φροντίδα και αγάπη που προκύπτουν από αυτό που είμαστε και γι’ αυτό που ο άλλος βλέπει κι έρχεται κοντά μας. Ο άνθρωπος που αγαπάει δεν έχει τη θέληση να στερεί το οξυγόνο, δίνει χώρο και χρόνο και εκδηλώνει την αγάπη του σκεπτόμενος πρώτα τις ανάγκες της σχέσης και ύστερα το ατομικό καλό. Έτσι καταφέρνει και γίνεται απαραίτητος χωρίς να το επιδιώξει. Και ίσως αυτή τελικά να είναι και η μεγαλύτερη και πιο γλυκιά απόδειξη της αγάπης.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου