Η εμπιστοσύνη δε φέρει εγγυήσεις

Πόσες φορές είπαμε πως θα προσέχουμε περισσότερο ποιους εμπιστευόμαστε, όμως εξακολουθούμε να κάνουμε το ίδιο λάθος ξανά και ξανά;

Ίσως να προσπαθήσαμε να κρατήσουμε μια πιο υποψιασμένη κι αμυντική στάση, μα είναι δύσκολο (κι υπερβολικά απαισιόδοξο) να αποδεχτούμε πως δεν μπορούμε να εμπιστευόμαστε ποτέ και κανένα. Εκ φύσεως οι άνθρωποι θέλουμε ανθρώπους γύρω μας. Ειδικά οι πιο εξωστρεφείς, έχουμε την ανάγκη (ή τουλάχιστον έτσι μεταφράζουμε την ανασφάλεια) να μοιραζόμαστε όλα αυτά που τριγυρίζουν στο μυαλό μας. Απ’ το πιο ασήμαντο ως το πιο σημαντικό. Μοιάζει, άλλωστε, αδύνατο να τα κρατάμε όλα μέσα μας.

Μας λένε να προσέχουμε τι λέμε και σε ποιον, αλλά, και πάλι, βαθιά μέσα μας, έχουμε την τάση να σκεφτόμαστε πως ο δικός μας κύκλος διαφέρει, πως οι φίλοι μας κι οι σύντροφοί μας είναι αλλιώς. Ορκιζόμαστε πως τους ξέρουμε καλά και πιστεύουμε πως δε θα έκαναν ποτέ κάτι που θα μας πλήγωνε ή θα μας αδικούσε. Διαβεβαιώνουμε τους εαυτούς μας πως δε θα μας προδώσουν. Μέχρι που αργά ή γρήγορα, συνήθως αναπάντεχα, συμβαίνει.

Ευτυχώς ή δυστυχώς, η εμπιστοσύνη είναι όντως σαν γυαλί. Όταν σπάει δεν ξανακολλάει. Αφήνει μια μόνιμη ρωγμή και σκορπά σαν θρύψαλα τα συναισθήματα. Απογοήτευση, αγανάκτηση, απορία πετάγονται παντού. Θυμώνουμε με το άτομο που μας πρόδωσε, θυμώνουμε περισσότερο με τον εαυτό μας που εμπιστεύτηκε και την πάτησε ξανά.

Κι όταν περάσει η οργή, σειρά έχει το θρήνος για τον χαμό του ατόμου αυτού απ’ τη ζωή μας, ένα πρόσωπο που αγαπήσαμε και μας διέψευσε. Δεν έχουμε πια άλλη επιλογή απ’ το «αντίο», αφού μια σχέση χωρίς εμπιστοσύνη είναι σαν δέντρο χωρίς κορμό. Δεν αναμέναμε ποτέ πως ένα τέτοιο φινάλε κι αυτό το σοκ κάνει ακόμα πιο πικρή τη γεύση.

Αποφασίζουμε, λοιπόν, πως δεν πρόκειται να ξαναεμπιστευτούμε, κι όμως, με τον καιρό, το πιο πιθανόν είναι πως το συγκεκριμένο συμβάν θα ξεθωριάσει στο μυαλό μας, θα γνωριστούμε και θα δεθούμε με νέα άτομα και, πριν το καταλάβουμε, θα ξανακάνουμε το ίδιο λάθος.

Τουλάχιστον, μέχρι να μάθουμε να μιλάμε λιγότερο και να ακούμε περισσότερο. Άλλωστε, γι’ αυτό έχουμε ένα στόμα και δύο αφτιά. Μέχρι να μάθουμε να ‘μαστε πιο καχύποπτοι και να κρίνουμε πολύ αυστηρά σε ποιον θα δώσουμε το προνόμιο της εμπιστοσύνης. Αν και στη θεωρία λέμε πως δεν μπορούμε να εμπιστευόμαστε κανένα, στην πράξη είναι σχεδόν ακατόρθωτο. Ρεαλιστικά, θα αποκαλύψουμε τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας σε κάποιους, καλό όμως θα ήταν ο αριθμός αυτός να μην ξεπερνά τα δάχτυλα του ενός χεριού μας.

Αυτό που μένει να συνειδητοποιήσουμε για να καταφέρουμε να αποσυνδεθούμε μία και καλή από αυτή τη ρηχή ανθρώπινη συμπεριφορά είναι πως δεν έχουμε πραγματικά την ανάγκη να μοιραζόμαστε ό,τι σκεφτόμαστε. Μπορούμε εύκολα να επιβιώσουμε και χωρίς αυτό. Απλά χρειάζεται υπομονή κι επιμονή.

Πλέον, κάθε φορά που αισθανόμαστε την ανάγκη να μιλήσουμε για κάτι προσωπικό, αν δεν έχουμε ανθρώπους που μας έχουν αποδείξει πως αξίζουν την εμπιστοσύνη μας, ας προσπαθήσουμε να το κρατήσουμε για τον εαυτό μας. Ας το γράψουμε σ’ ένα χαρτί, ύστερα ας το σκίσουμε κι ας το πετάξουμε. Ας το πούμε στον καθρέφτη μας, στον τοίχο, στο κατοικίδιό μας. Κι έτσι θα ‘χουμε το κεφάλι μας ήσυχο.

Σίγουρα, όμως, δεν είναι τόσο απλό, όταν αισθανόμαστε την ανάγκη να συζητήσουμε αυτό που μας προβληματίζει, όταν θέλουμε να ακούσουμε μια γνώμη και μια συμβουλή κι όχι απλώς να το βγάλουμε από μέσα μας. Εδώ είναι που χρειαζόμαστε εκείνα τα ένα-δύο άτομα. Και συνήθως αυτά ανήκουν στην οικογένειά μας. Κάποια θέματα, όμως, δε μας είναι εύκολο να τα μοιραστούμε με τους δικούς μας, εκεί θέλουμε ένα φίλο. Κι εδώ είναι που δυσκολεύει η κατάσταση. Πώς ξέρουμε ποιον να εμπιστευτούμε;

Με τον καιρό και με την εμπειρία που προκύπτει μέσα από λάθη κι άστοχες επιλογές, μαθαίνουμε να αναγνωρίζουμε μοτίβα. Άτομα τα οποία προδίδουν άλλους και μιλάνε πολύ, άσχετα με τη σοβαρότητα του θέματος, προφανώς δεν είναι άξια εμπιστοσύνης και δε θα αργήσουν να κάνουν το ίδιο και σε ‘μας.

Μα το σημαντικότερο απ’ όλα είναι πως δεν έχουμε κανένα δικαίωμα να γκρινιάζουμε, όταν μας προδώσει ο οποιοσδήποτε, αν εμείς οι ίδιοι δε σεβόμαστε την εμπιστοσύνη που δείχνουν άλλοι σε ‘μας. Ένας κύκλος κι η εμπιστοσύνη.