Συγχωρούμε πιο εύκολα αυτούς που συμπαθούμε

Πολλές φορές κάποιος θα μας πληγώσει, θα μας θυμώσει, θα μας βγάλει εκτός εαυτού. Ανάλογα με το χαρακτήρα του ατόμου αυτού και με τα συναισθήματα που τρέφει για μας, ίσως προσπαθήσει να επανορθώσει έμπρακτα, ίσως ζητήσει ένα απλό σκέτο συγγνώμη ή άλλες φορές μπορεί να μην μπει καν στον κόπο να ασχοληθεί. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων -και σίγουρα ανάλογα με τη σοβαρότητα της περίστασης- μια προσπάθεια κι από τις δύο πλευρές με ήρεμο τρόπο και μια συζήτηση με εποικοδομητικό και ουσιώδη διάλογο, μαζί με το απαραίτητο χρονικό διάστημα που έχετε ανάγκη να μεσολαβήσει αρκούν για να συγχωρήσεις κάποιον ή έστω για να αποδεχτείς, ίσως και για να ξεπεράσεις, ό,τι έγινε. Η αλήθεια όμως είναι ότι παίζουν ρόλο κι άλλοι παράγοντες στο πώς θα εξελιχθεί μια ανθρώπινη σχέση, με κυριότερο τα συναισθήματά μας για το άτομο αυτό. Ένα είναι σίγουρο: συγχωρούμε πιο εύκολα αυτούς που συμπαθούμε.

Η συμπάθεια είναι βασικός παράγοντας για το πώς κρίνουμε τα λάθη των άλλων. Πιο εύκολα θα δικαιολογήσουμε αυτόν που εκτιμάμε, που αγαπάμε, γιατί πολύ απλά τα συναισθήματά μας κάνουν την άποψή μας υποκειμενική. Ενώ αν τρέφουμε αρνητικά συναισθήματα για κάποιο άτομο, πολύ εύκολα θα βρούμε τρόπους να ενισχύσουμε και να δικαιολογήσουμε την αντιπάθειά μας. Μάλιστα πολλές φορές μπορεί εμείς οι ίδιοι να είμαστε υπερβολικοί και να θυμώνουμε με το παραμικρό που κάνει κάποιος που δεν συμπαθούμε κι έτσι να εκνευριζόμαστε με την κάθε τους κίνηση. Είμαστε προκατειλημμένοι απέναντι σε όσους αντιπαθούμε και τους κρίνουμε πιο αυστηρά.

Όλα αυτά ακούγονται λογικά, όμως αν το καλοσκεφτούμε δεν είναι κάπως οξύμωρο; Δε θα έπρεπε να έχουμε μεγαλύτερες προσδοκίες και περισσότερες απαιτήσεις από τα άτομα που εκτιμούμε; Δε θα ήταν αναμενόμενο να πέσουμε από τα σύννεφα όταν ένα άτομο που έχουμε τόσο ψηλά στην υπόληψή μας, μας απογοητεύσει; Ίσως αυτό να δείχνει πως φοβόμαστε να δούμε τα πράγματα ως έχουν, πως αρνούμαστε να αποδεχτούμε την αλήθεια και προσπαθούμε με νύχια και με δόντια πολλές φορές να δικαιολογήσουμε όσους εκτιμάμε για να μη χαλάσει η εικόνα που έχουμε γι’ αυτούς. Ίσως πάλι η συμπεριφορά μας να καθορίζεται από το γεγονός ότι το άτομο αυτό είναι αναντικατάστατο για μας. Δεν μπορούμε να φανταστούμε τη ζωή μας χωρίς την παρουσία του και η αγάπη και η εκτίμηση που τρέφουμε για το πρόσωπό του, μας κάνουν να παραβλέπουμε πράγματα που σε έναν άγνωστο σίγουρα θα είχαμε παρατηρήσει και θα μας είχαν πειράξει.

Προτιμούμε να συμβιβαστούμε με μια ψευδαίσθηση παρά να χάσουμε ανθρώπους που συμπαθούμε ή αγαπάμε. Επιλέγουμε να το προσπεράσουμε, να το παραβλέψουμε, να μη δώσουμε τόση σημασία, να ξεχάσουμε. Ίσως όμως αυτό να συμβαίνει γιατί αντιμετωπίζουμε το θέμα μαθηματικά. Τα θετικά στοιχεία κι οι ευχάριστες αναμνήσεις που προσθέτουν στη ζωή μας κάποια άτομα υπερνικούν πολλά αρνητικά συμβάντα, λάθη ή τσακωμούς, με αποτέλεσμα να τα κάνουν πιο ασήμαντα απ’ ότι είναι στην πραγματικότητα. Σε αντίθεση με άτομα που δεν εκτιμάμε και ψάχνουμε έναν ακόμη λόγο να επιβεβαιώσει τη στάση μας.

Σε αυτούς που συμπαθούμε μπορούμε να συγχωρέσουμε πολλά που θα αφήναμε ασυγχώρητα σε άλλες περιπτώσεις. Φτάνει κι η άλλη πλευρά να μην εκμεταλλεύεται το γεγονός αυτό, ούτε να το θεωρεί δεδομένο, γιατί όλα κάποτε, αργά ή γρήγορα, μπορούν να φτάσουν στο τέλος και, φυσικά, ουδείς αναντικατάστατος.

Σ´ένα ουτοπικό σενάριο θα ήταν καλό να προσπαθούμε να αντιμετωπίζουμε τέτοιες περιπτώσεις όσο πιο αντικειμενικά γίνεται. Δύσκολο να το πετύχουμε σε ώρες ηρεμίας, ακόμη δυσκολότερο σε ώρες συναισθηματικής φόρτισης. Τουλάχιστον, όμως, θα ήταν καλό αυτή η διάκριση να είναι συνειδητή και να ξέρουμε πως εν γνώση μας συγχωρούμε ευκολότερα όσους συμπαθούμε.