Ξεκινάς μια μέρα για το σουπερμάρκετ αποφασισμένος να πάρεις μόνο τα βασικά. Ένα γαλατάκι, ψωμί, μακαρόνια, άντε και κανένα φρούτο –ειδικά αν το πήρες πάλι απόφαση να τρως υγιεινά. Αντί γι’ αυτά όμως που θα έπιαναν μία σακούλα όλο κι όλο, εσύ γυρνάς σπίτι με 8 σακούλες, έναν τενεκέ με λάδι (ενώ στο ντουλάπι έχεις έναν ακόμα), όλων των ειδών τα μακαρόνια για να υπάρχει ποικιλία και κάθε καρυδιάς καρύδι που μπορεί να μη χρειάζεσαι τη δεδομένη στιγμή αλλά ενδεχομένως να φανεί χρήσιμο κάποια μέρα. Ό,τι πέσει στο μάτι σου θέλεις να το αγοράσεις. Ένα δεν είναι ποτέ αρκετό, γι’ αυτό και τα παίρνεις όλα διπλά. Θέλεις να ανοίγεις τα ντουλάπια και να τα βλέπεις γεμάτα, χαίρεσαι να υπάρχει ποικιλία και αφθονία. Σου θυμίζει κάτι;
Δεν ξέρω αν υπάρχει συγκεκριμένη διαταραχή για το παραπάνω αλλά σίγουρα πρόκειται για μια υπερκαταναλωτική φάση που κάποιους τους πιάνει αραιά και πού κι άλλοι περνούν μόνιμα. Όποιος ταυτίζεται θα καταλάβει. Και δε σε πιάνει μόνο στο σουπερμάρκετ, αν ήταν μόνο εκεί καλά θα ήταν. Το ίδιο ισχύει με κάθε τι που περιλαμβάνεται στη λέξη «ψώνια». Δεν αρκεί μόνο ένα παντελόνι, γι’ αυτό και παίρνεις τρία. Αυτή την άτιμη την ντουλάπα θέλεις να τη βλέπεις φίσκα, να μη χωράει άλλα ρούχα, αλλιώς κάτι σε πιάνει. Άσε που τα μισά και παραπάνω δεν τα φοράς, απλώς θέλεις να ξέρεις ότι υπάρχουν.
Όσοι κυριεύονται απ’ το αίσθημα έλλειψης υλικών αγαθών συχνά δεν καταλαβαίνουν καν ότι έχουν αυτό το χούι. Δεν το συνειδητοποιούν, απλώς νιώθουν συνέχεια ότι κάτι τους λείπει κι όχι απαραίτητα υλικά αγαθά. Το ίδιο συμβαίνει και στις σχέσεις τους. Όσα και να τους δώσεις, όσα και να τους προσφέρεις δύσκολα θα τους κάνεις να νιώσουν πλήρεις. Θέλουν πάντα κάτι παραπάνω για να καλύψουν δικά τους κενά ή ανασφάλειες. Είναι και συναισθηματικά υπερκαταναλωτικοί και δύσκολα ικανοποιούνται. Μια ζωή με υλικές στερήσεις ή απλώς χλιαρά συναισθήματα μπορεί να τους ρίξει στα πατώματα.
Τώρα θα μου πεις πού το κακό να θέλει κάποιος να είναι πλήρως εξοπλισμένος και να ψωνίζει τα πάντα για τα σπίτι. Κάποιες συμπεριφορές απ’ τη στιγμή που επαναλαμβάνονται σε έντονο βαθμό στην καθημερινότητά μας, με το πέρασμα του χρόνου ριζώνουν και γίνονται κομμάτι του χαρακτήρα μας. Πίσω από κάθε τέτοια στάση -ακόμα κι αν είναι φαινομενικά ασήμαντη- συνήθως υπάρχει ψυχολογικό υπόβαθρο και καλό θα ήταν να αναρωτιόμαστε καμιά φορά σε τι μπορεί να οφείλονται κάποια μοτίβα που επαναλαμβάνουμε στη συμπεριφορά μας.
Ένα τέτοιο ψυχολογικό φαινόμενο μπορεί να εμφανιστεί σε οποιονδήποτε και ανά πάσα στιγμή. Σε κάποιον που μεγάλωσε με στερήσεις υλικές, απέκτησε αγοραστική δύναμη και τον έπιασε υπερκαταναλωτική τάση για να αποκτήσει όσα δεν απέκτησε αλλά και σε κάποιον που μεγάλωσε πλουσιοπάροχα με στερήσεις συναισθηματικές και ανέπτυξε υπερκαταναλωτική μανία στην προσπάθειά του να καλύψει μέσω υλικών αγαθών τα κενά της απουσίας των γονιών του που εργάζονταν διαρκώς για να μη του στερήσουν τίποτα.
Ο καθένας έχει τους δικούς του λόγους. Πάντως λίγο-πολύ όλους μας πιάνει μια τέτοια τάση ανά περιόδους. Σε γιορτές, γενέθλια, διακοπές ή σε άκυρες φάσεις. Το θέμα είναι να μην επιτρέψουμε να γίνεται σε μόνιμη βάση αλλά ακόμα κι αν το κάνουμε μπορεί να καταλάβουμε ότι όλα τα αγαθά του κόσμου δεν μπορούν να μας φέρουν την ευτυχία αν δεν είμαστε πρώτα εμείς καλά με τον εαυτό μας.
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.