Στη σημερινή εποχή μπορούμε εύκολα πλέον ν’ αναγνωρίσουμε κι είτε να προλάβουμε, είτε να καταπολεμήσουμε τόσο ασθένειες του σώματος αλλά κι ασθένειες του μυαλού. Αν και δεν υπάρχει πάντα θεραπεία,τουλάχιστον υπάρχει πρόληψη και παρεχόμενη βοήθεια. Η διάσπαση προσοχής ή όπως κανονικά είναι το όνομά της Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής κι υπερκινητικότητα, είναι μια διαταραχή που μπορεί να συναντήσει κανείς σε ανθρώπους όλων των ηλικιών, αντίθετα με τη γενική άποψη πως μόνο τα παιδιά πάσχουν απ’ αυτήν. Το γιατί εμφανίζεται σε κάποιους ανθρώπους δεν είναι σαφώς καθορισμένο,παρ’ όλα αυτά έχει παρατηρηθεί σε άτομα της ίδιας οικογένειας, που σημαίνει ότι ίσως συντρέχουν γενετικοί παράγοντες.
Επίσης, μεγάλο ρόλο παίζει το περιβάλλον κι οι ψυχολογικές μεταπτώσεις ενός ανθρώπου. Υπάρχουν συμπτώματα που κι εμείς ως ενήλικες θα μπορούσαμε ν’ αναγνωρίσουμε και ν’ απευθυνθούμε σε ειδικό για επαγγελματική βοήθεια, παρά να προσπαθούμε να τα καλύψουμε ή να τα κρύψουμε, καθώς αγνοώντας τα ίσως γίνουν ισχυρότερα έως ανυπέρβλητα. Κάποια από αυτά αναφέρονται παρακάτω.
1. Αδυναμία στη συγκέντρωση
Το πιο κοινότυπο σύμπτωμα. Είτε πρόκειται για μια δραστηριότητα, είτε για κάτι πολύ πιο απλό, ο άνθρωπος αδυνατεί να συγκεντρωθεί και το μυαλό του μεταπηδά από σκέψη σε σκέψη ή πράξη.
2. Αδυναμία στην αποπεράτωση εργασιών
Δεν μπορεί ν’ ακολουθήσει κανόνες και να παραμείνει συγκεντρωμένος στην εργασία που του έχει ανατεθεί, με αποτέλεσμα να μην τη φέρνει εις πέρας ή να καθυστερεί χαρακτηριστικά.
3. Αδυναμία στην οργάνωση
Είτε απαιτείται οργάνωση στη δουλειά, στο σπίτι, στη ζωή, ο άνθρωπος αυτός δεν καταφέρνει να διαχειριστεί σωστά τον χρόνο και τα εφόδια που έχει. Καταλήγει διαρκώς να χάνει προθεσμίες, να αργεί, να παρουσιάζεται σαν να έχει σύγχυση ή κι ευθυνοφοβία.
4. Υπερκινητικότητα
Ένα ακόμα σύνηθες γνώρισμα της ΔΕΠΥ, είναι η αδυναμία του ατόμου να μείνει ακίνητο για πολλή ώρα. Κάτι που μπορεί να σημαίνει το κούνημα του ποδιού την ώρα που κάθεται, μέχρι και το να κινείται συνέχεια στον χώρο, κάνοντας διπλές και τριπλές διαδρομές θέλοντας να πάρει κάτι ή έχοντας διάφορα τικ.
5. Δεν έχει υπομονή
Δεν μπορεί να μεθοδεύσει τις πράξεις και τις σκέψεις του ώστε να περιμένει να έρθει η σειρά του για να μιλήσει ή η κατάλληλη στιγμή για να τελειώσει μια εργασία. Έχει συχνά αδυναμία κατανόησης της έννοιας του χρόνου και διακατέχεται από άγχος γι’ αυτόν.
6. Ξεχνάει
Το άτομο αφαιρείται και ξεχνάει αυτό που πρέπει να πει ή να κάνει. Ανάμεσα στις πολλές σκέψεις που κατακλύζουν το μυαλό του, κάποιες χάνονται κι αδυνατεί να τις επαναφέρει στη μνήμη του, εκτός κι αν καταφέρει να εστιάσει σε ένα πράγμα.
7. Απώλεια πραγμάτων
Λόγω έλλειψης οργάνωσης συχνά χάνει πράγματα τα οποία είναι σημαντικά στην αποπεράτωση μια εργασίας, π.χ. το στυλό που χρειάζεται για να κρατήσει σημειώσεις, τα κλειδιά του για να μπει στο σπίτι, το κινητό του και πάει λέγοντας.
8. Οι απλές εργασίες φαίνονται περίπλοκες
Στο άτομο με διάσπαση προσοχής, απλές δραστηριότητες, όπως το μαγείρεμα, φαίνονται ακατόρθωτες. Δραστηριότητες που απαιτούν συγκέντρωση και προσοχή του παίρνουν διπλό και τριπλό χρόνο κι ενέργεια από τον μέσο όρο. Το ίδιο φυσικά ισχύει και για το διάβασμα.
9. Διακόπτει κι εισβάλει στις δραστηριότητες των άλλων
Είτε κάποιος άλλος μιλάει, εργάζεται ή παίζει, το άτομο αυτό θα εισβάλει στη δραστηριότητά του θεωρώντας πως έχει κάθε δικαίωμα. Δεν έχει σαφώς κακή πρόθεση ή ανάγκη επιβολής. Κατά πάσα πιθανότητα θέλει απλώς να αισθανθεί πως τον συμπεριλαμβάνουν.
10. Δεν έχει αίσθηση του κινδύνου
Είτε οφείλεται στην παρόρμηση, είτε στο γεγονός ότι δε μεθοδεύει τις κινήσεις του, δεν αισθάνεται τόσο έντονα τον κίνδυνο σε μια συνθήκη που θα απαιτούσε πιο τεντωμένη την προσοχή του.
Οι πρώτοι που αναγνωρίζουν συμπτώματα είναι οι γονείς κι έπειτα οι εκπαιδευτικοί. Αν έχει ξεφύγει το άτομο από το περιβάλλον αυτό κι έχει περάσει στην ενήλικη ζωή, οι φίλοι κι ο περίγυρος μπορούν να αναγνωρίσουν και να ωθήσουν το άτομο να ζητήσει επαγγελματική βοήθεια, κάνοντας τη ζωή του καλύτερη και βάζοντας τέλος στην ταλαιπωρία του.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου