Αλκοόλ. Μια λέξη, χιλιάδες δικαιολογίες. Πίνουμε όταν είμαστε χαρούμενοι, λυπημένοι, όταν θέλουμε να χαλαρώσουμε με παρέα ή χωρίς, για να πάρουμε κουράγιο και να καμφθούν οι αναστολές, για να δείξουμε ποσό δυνατοί ή αδύναμοι είμαστε. Πόσα ψέματα θα λέμε στον εαυτό μας μέχρι να καταλάβουμε τι κάνει πραγματικά το ποτό στο μυαλό και στο σώμα μας; Καλό θα ήταν να κατανοήσουμε πριν πούμε οτιδήποτε ότι είμαστε μια αλληλουχία χημικών αντιδράσεων, μια συστάδα χιλιάδων νευρώνων και νευρικών απολήξεων, μια βάση δεδομένων που απαρτίζεται από πληροφορίες, συναισθήματα, εικόνες και μνήμες. Μια μηχανή που μαθαίνει να λειτουργεί με συγκεκριμένο τρόπο σε συγκεκριμένες συνθήκες. Τι γίνεται όμως όταν οι συνθήκες αυτές αλλάξουν; Πάμε να το δούμε λίγο πιο σφαιρικά.
Επιστημονικά προσεγγίζοντας το θέμα, αρχικά πρέπει να καταλάβουμε πώς επενεργεί το αλκοόλ στον εγκέφαλο. Όταν πίνουμε, ο οργανισμός αντιλαμβάνεται το αλκοόλ σαν κάτι ξένο και βλαβερό για αυτόν. Στην προσπάθειά του να μας προστατεύσει, παράγει μια ουσία, την αλκοολική αφυδρογονάση, η οποία προσπαθεί να εξουδετερώσει το αλκοόλ πριν προλάβει να μας βλάψει, διαλύοντάς το σε απλούστερες μορφές, με πιο σημαντική την αιθυλική αλκοόλη. Διαφορετικοί οργανισμοί, διαφορετική παραγωγή της ουσίας, κάτι που σημαίνει ότι δε μεθάμε όλοι το ίδιο γρήγορα ή με την ίδια ποσότητα. Σε αυτή τη φάση όμως, επιβραδύνεται η λειτουργία των νευροδιαβιβαστών και με τη σειρά της η παραγωγή γλουταμίνης, με αποτέλεσμα να καθυστερεί η εντολή από τον εγκέφαλο στο σώμα. Μπαίνουμε κατά κάποιο τρόπο σε slow motion. Οι κινήσεις μας είναι πιο απλές, οι αντιδράσεις πιο αργές και οι σκέψεις μας μπλεγμένες.
Κάπου εδώ έρχεται η παγίδα. Αυτή η αλληλουχία χημικών αντιδράσεων προκαλεί την έκκριση της ντοπαμίνης, μιας ουσίας γνωστής ως η ορμόνη της χαράς. Η ίδια ορμόνη εκκρίνεται όταν είμαστε με φίλους, διακοπές, ερωτευμένοι ή ακόμα και αν έχουμε πάρει πιο απαγορευμένες ουσίες. Το πρώτο κέντρο του εγκεφάλου που επηρεάζεται είναι ο εγκεφαλικός φλοιός, εκεί που επεξεργαζόμαστε τις σκέψεις και το δεύτερο ο υποθάλαμος που ελέγχει αυτοματοποιημένες λειτουργίες του οργανισμού. Αυτό σημαίνει ότι η επεξεργασία της πληροφορίας που δέχεται ο εγκέφαλος γίνεται με διαφορετικό, πιο αργό και απλουστευμένο τρόπο, καθυστερώντας σημαντικά την αποστολή των κατάλληλων εντολών για την εκτέλεση λειτουργιών. Ένα απλό παράδειγμα είναι πως όταν πίνουμε έχουμε μεγαλύτερη διάθεση για να κάνουμε έρωτα αλλά οι ικανότητες μας σε αυτόν τον τομέα κάμπτονται σημαντικά.
Πάμε τώρα να το δούμε ακόμη πιο απλά. Το αλκοόλ στην ουσία μπαίνει στο μυαλό μας και μας ξεγελάει. Δε μας προκαλεί χαρά, δε φέρνει κουράγιο, απλώς μας κάνει να βλέπουμε αλλιώς την πραγματικότητα, ενώ στην ουσία η κατάσταση δεν έχει αλλάξει. Τα μηνύματα στον εγκέφαλό μας φτάνουν με καθυστέρηση, με αποτέλεσμα να μην αντιδρούμε τον ίδιο γρήγορα όπως όταν είμαστε νηφάλιοι. Το αλκοόλ μάς δίνει την ψευδαίσθηση της δύναμης. Δεν έχουμε αναστολές, γιατί προλαβαίνουμε να τις σκεφτούμε ή τις σκεφτόμαστε πολύ αργά. Κινούμαστε ενστικτωδώς, χωρίς ιδιαίτερη σκέψη, γιατί πολύ απλά η ντοπαμίνη μάς κάνει να νιώθουμε αλώβητοι. Δε βλέπουμε εμπόδια, νιώθουμε πως ο δρόμος είναι στρωμένος με ροδοπέταλα. Αιθεροβατούμε. Το αλκοόλ μας δημιουργεί διάθεση να κάνουμε πολλά, αλλά στο τέλος χάνουμε τον έλεγχο των κινήσεών μας.
Δε σκεφτόμαστε, δε φοβόμαστε τις συνέπειες, δεν τις υπολογίζουμε. Βγαίνει από μέσα μας ο εαυτός που θέλουμε να καταπιέσουμε και να κρύψουμε. Όλα αυτά που θέλουμε να πούμε ή να κάνουμε χωρίς να σκεφτούμε αν θα ας κρίνει κάποιος. Έτσι, χρησιμοποιούμε το αλκοόλ σαν συγχωροχάρτι για τις αμαρτίες που πρόκειται να κάνουμε, κάτι που πιθανότατα θα μετανιώσουμε το επόμενο πρωί. Παρ’ όλα αυτά, η ψυχική κατάστασή μας είναι αυτή που κάνει τη διαφορά. Όταν είμαστε στεναχωρημένοι, το αλκοόλ θα μας ρίξει περισσότερο στα πατώματα, αν όμως είμαστε χαρούμενοι, το πολύ-πολύ να ξυπνήσουμε με πονοκέφαλο το επόμενο πρωί και ευχαριστημένοι από τις επιλογές μας.
Σε αυτή την κατάσταση, τα ηνία παίρνει το ασυνείδητο κομμάτι μας. Όμως τελικά τι θέλουμε πραγματικά να είμαστε; Οι δυο εαυτοί μας, ο νηφάλιος και ο πιωμένος, είναι πολύ διαφορετικοί. Ίσως τελικά δε θα έπρεπε να περιμένουμε το ποτό να μας δώσει το κουράγιο, ίσως θα έπρεπε από μόνοι μας να παίρνουμε ρίσκα, να κυνηγάμε, να διεκδικούμε και αποδεχόμαστε τη ζωή ως έχει. Ίσως το να αφήσουμε το αλκοόλ να κάνει τη δουλειά που θα θέλαμε να κάνουμε, αλλά δεν έχουμε τα κότσια, να είναι μια καλή ιδέα. Όμως ας αναρωτηθούμε την επόμενη φορά ποσό καλά θα αισθανόμασταν αν ξέραμε ότι κάποιος άλλος έχει τον έλεγχο στη ζωή μας κι όχι εμείς οι ίδιοι. Ξέρω, είναι λυτρωτικό να κρυβόμαστε πίσω από μια δικαιολογία του τύπου «δεν ήξερα τι έλεγα/έκανα, μιλούσε το ποτό» αλλά μήπως αν ήξερες τι έκανες θα μπορούσες να διεκδικήσεις και τα εύσημα των πράξεών σου; Να κάνεις δικές σου τις στιγμές και να τις ζήσεις στο έπακρο, να τις θυμάσαι είτε είσαι περήφανος για αυτές είτε όχι. Γιατί άλλωστε οι άνθρωποι είμαστε το σύνολο των επιλογών μας, όλοι αυτοί που αγαπήσαμε και μας αγάπησαν, οι ανταγωνιστές μας και οι φίλοι μας.
Θέλουμε και τη δική σου άποψη!
Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!
Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!
Συντάκτης: Αμάντα Δουλγεράκη
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.
