Συχνά ακούγεται ο όρος «διαφορετικότητα»· πάνω σε τι όμως διαφορετικότητα; Δεν το σκέφτηκε κανείς ουσιαστικά. Για ποιον λόγο κάποιος να χαρακτηρίζεται «διαφορετικός» και να δέχεται κοινωνικό κι εργασιακό (κι όχι μόνο) αποκλεισμό, μόνο και μόνο από τη σεξουαλικότητά του ή το φύλο του; Από πότε το κοίταγμα από την κλειδαρότρυπα της κρεβατοκάμαρας -διότι μεταξύ μας αυτό είναι- χαρακτηρίζει έναν άνθρωπο; Από πάντα, ενώ θα έπρεπε από ποτέ. Αυτή θα έπρεπε να είναι η απάντηση, δίχως δεύτερες σκέψεις.
Όλοι έχουμε βρεθεί σε παρέες όπου έχουν ακουστεί πολλά «ναι μεν, αλλά…» και σήμερα αυτό ακριβώς το “αλλά” είναι που παλεύουμε να φύγει από πάνω μας, με τη Διεθνή Ημέρα κατά της Ομοφοβίας, Τρανσφοβίας και Αμφιφοβίας (InterΔιεθνή Ημέρα κατά της Ομοφοβίας, Τρανσφοβίας και Αμφιφοβίαςnational Day Against Homophobia, Transphobia and Biphobia). Σε κανονικές συνθήκες δε θα έπρεπε να υπάρχει η εν λόγω η μέρα, αλλά έρχονται διάφορα περιστατικά, όπως εκείνου του συνανθρώπου μας που χτυπήθηκε βάναυσα στο Πανεπιστήμιο Πατρών στις αρχές Απριλίου και μας θυμίζουν πως όσο άνθρωποι έρχονται αντιμέτωποι με τη βία και τον ρατσισμό, θα υπάρχει πάντα λόγος να παλεύουμε. Επίθεση υπήρξε, επίσης, σε τρανς θηλυκότητα στη Θεσσαλονίκη τον Απρίλιο του 2022 από 20 νεαρούς. Αν τα βάλουμε κάτω, θα βρούμε πόσα άλλα περιστατικά βίας, με θύματα τρανς άτομα, που δεν έχουν καταγγελθεί και καταγραφεί πουθενά.
Όλα τα θύματα έχουν ένα κοινό: Είναι μέλη της τρανς κοινότητας. Kάπου εδώ ένα κοινός νους θα ρωτούσε: Και; Τι σημαίνει αυτό; Γιατί μια καθαρά προσωπική επιλογή δίνει σε τρίτους το δικαίωμα σε βιοπραγία και κάθε είδους επίθεση; Δεν υπάρχει απάντηση, διότι η λογική τέτοιων ανθρώπων είναι περίπου σαν την ατάκα σατυρικής εκπομπής «γιατί έχει Αθηναϊκές πινακίδες».
Έχουν γίνει κινήσεις προς μια πιο δίκαιη μεταχείριση; Ας πούμε πως ναι. Το έτος 2017 η χώρα μας με τον Νόμο 4419 θέσπισε νομικά την αναγνώριση ταυτότητας φύλου. Σύμφωνα με τον νόμο, το πρόσωπο έχει δικαίωμα στην αναγνώριση της ταυτότητας φύλου του ως στοιχείου της προσωπικότητάς του και δικαίωμα στο σεβασμό της προσωπικότητάς του με βάση τα χαρακτηριστικά φύλου του (άρθρο 1). Θεωρητικά, είναι μια αναγνώριση της διεμφυλικής κοινότητας, ωστόσο αυτή η διαδικασία είναι αργή και με πολλά γραφειοκρατικά εμπόδια, όπως για παράδειγμα το γεγονός πως απαιτεί μια μακρόχρονη δικαστική διαδικασία, που εδώ που τα λέμε θα μπορούσανε να την είχανε αποφύγει. Συνεπώς, θα έπρεπε ν’ ακολουθείται μια γρήγορη και σαφώς πιο απλουστευμένη διαδικασία.
Επίσης, θα πρέπει να γίνει άμεσα τροποποίηση του ν. 3896/2010, ώστε να επεκταθούν τα δικαιώματα ισότητας στην εργασία αλλά και σε άλλους τομείς, προκειμένου να έχουν όλα τα τρανς άτομα μια ίση μεταχείριση. Το μεγάλο στοίχημα ενός κοινωνικού κράτους πρόνοιας είναι, επίσης, η δημιουργία υγειονομικών δομών κι ενός ουσιαστικού συστήματος υγείας, όπου θ’ απαρτίζεται από ειδικό εξειδικευμένο προσωπικό ως προς τις φυλομεταβάσεις, με κάλυψη στις απαραίτητες εξετάσεις, προκειμένου το ενδιαφερόμενο διεμφυλικό άτομο να μπορεί να οδηγείται με ασφάλεια στη διόρθωση φύλου.
Σαφώς, η κοινότητα έχει πολλές ανάγκες ακόμα, με άνοιγμα από την κοινωνία σε πολλές και διαφορετικές θέσεις εργασίας, πράγμα που στη χώρα μας δε συμβαίνει. Και το ίδιο το κράτος θα πρέπει να στηρίξει τη διεμφυλική κοινότητα. Σίγουρα, δεν ξυπνάς ένα πρωί κι αποφασίζεις πως είσαι τρανς, ούτε γίνεται με επιπόλαιες και φανφάρικες στηρίξεις η απόφαση της διόρθωσης φύλου, ούτε είναι κι απαραίτητο να συμβεί, αφού αφορά μια ψυχοσωματική εμπειρία και δεν είναι απαράβατος κανόνας η επιθυμία διόρθωσης. Πέραν του ότι, είτε υπάρχει η ανάγκη αυτή είτε όχι, δε δίνει σε κανέναν το δικαίωμα ν’ αποκλείει τη συμπερίληψη στο κοινωνικό σύνολο, καθώς και την ορατότητα που δικαιούνται σε όλους τους τομείς.
Θα ήθελα πάρα πολύ σε μια μελλοντική κοινωνία το προσωπικό στα σχολεία ν’ απαρτίζεται και από άτομα της διεμφυλικής κοινότητας, καθώς έχουν πολλά να διδάξουν. Θα ήθελα να μη συζητάμε για το αν θα εργάζονται στην υγεία, στην πολιτική, στον τουρισμό ή την τέχνη, γιατί θα είναι απλώς κανονικότητα το να συμβαίνει αυτό. Θα ήθελα να φτάσουμε στο σημείο να μας νοιάζουν οι πράξεις των άλλων ουσιαστικά, να πάψει η κοινωνία να ασχολείται με τις κλειδαρότρυπες. Η διεμφυλική κοινότητα είναι μια βαθιά πολύπαθη και πονεμένη κοινότητα και τα δικαιώματά της μας αφορούν, καθώς ζητούν το αυτονόητο: αξιοπρέπεια, εργασία, υγεία, γονεϊκότητα, αποδοχή. Ποιος λογικός ανθρώπινος νους μπορεί να στερήσει όλα τα παραπάνω;
Σε μια κοινωνία ανθρώπων δε χωρά ο διαχωρισμός (για οποιονδήποτε λόγο), ο ρατσισμός κι η ομοφοβία. Στην κοινωνία, πάλι, που ο σκοταδισμός τείνει να γίνει συνήθεια και το τέρας κοντεύει να γίνει ένα με το δέρμα της, απαντάμε με τη φωτεινότητα των χρωμάτων του ροζ του μπλε και του λευκού και προτιμούμε να βάφουμε τα χέρια μας με γκλίτερ παρά με αίμα. Προτιμούμε να γεμίζουμε την ψυχή μας με φως, αγάπη και συντροφικότητα, παρά με σκοτάδι και μίσος. Ας γίνουμε εμείς οι διαφορετικοί, στο κάτω κάτω. Είμαστε με τον άνθρωπο, όπως αυτός κι αν προσδιορίζεται.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου