Συγχώρεσε κι ας μην αλλάξουν

Θέλεις να το κάνεις και να βλέπεις τα πράγματα γύρω ν’ αλλάζουν, τις καταστάσεις να διαμορφώνονται στα μέτρα σου, να βαίνουν υπέρ σου, να δουλεύουν μόνο για σένα. Ακόμη θες όλος ο χρόνος που σου πήρε για να το πετύχεις, όλη η ενέργεια που σπατάλησες να φτάσεις σ’ αυτό το επίπεδο ανωτερότητας, όλος ο κόπος να ζήσεις με τα περασμένα ν’ ανταμειφθούν μονομιάς. Με το που θα πεις τη λέξη. Με το που θα καταλάβει ότι την εννοείς.

Να σου πω κάτι; Κι εγώ αυτό θέλω. Κι ο απέναντι. Κι αυτός που είδες στο δρόμο και έμοιαζε τόσο ανέμελος που τον ζήλεψες. Κι εκείνος που ζηλεύει εσένα. Μέχρι και εκείνος στο εξώφυλλο του περιοδικού ή εκείνος που σκέφτηκες ότι δεν έχει καμία ανάγκη για όλα αυτά. Όλοι το ίδιο θέλουμε. Διακαώς μη σου πω ζητάμε με το που θα συγχωρέσουμε το έτερόν μας ήμισυ να θέσει αμέσως σε εφαρμογή την εκτίμηση και να κυλήσουν όλα σαν αμερικάνικη σαπουνόπερα από ‘κει και πέρα.

Με δακρύβρεχτες αγκαλιές και συνεχείς εξομολογήσεις ατελείωτου έρωτα και επανόρθωσης. Με καυτό σεξ εξιλέωσης, λυτρωτικό, να σε ανταμείβει για την όλη κατανόηση. Με βόλτες χέρι-χέρι ν’ αντικρίζετε την καινούρια μέρα με αέρα ανανέωσης κι ο κόσμος ν’ αντικρίζει εσάς και να θέλει κι ο ίδιος κάτι τέτοιο. Να θέλει να γίνει και αυτός σαν αυτούς που τα κατάφεραν.

Πάντα όμως ο ένας απ’ τους δυο έχει καταφέρει λίγα παραπάνω. Κάποιοι λένε ότι, ούτως ή άλλως, αυτό γίνεται στις σχέσεις πάντα. Κάποιος αγαπάει λίγο παραπάνω, κάποιος θέλει λίγο παραπάνω, κάποιος είναι παρών λίγο παραπάνω. Και πάντα ακόμα και στις ιδανικότερες των σχέσεων θέλουμε να πιστεύουμε ότι εμείς κάνουμε αυτό το λίγο παραπάνω. Ότι εμείς είμαστε αυτοί πίσω απ’ αυτή την γενναιόδωρη προσφορά. Το ίδιο όμως πιστεύει και το έτερον ήμισυ.

Τα πράγματα όμως είναι πάντα μοιρασμένα ισόποσα και τίμια. Ακόμη κι εμείς να μην κάναμε τη μοιρασιά, έγινε από μόνη της, όπως και πολλά άλλα πράγματα μέσα στις σχέσεις που είναι αποτέλεσμα των δικών μας ενεργειών. Κάποιες φορές φαίνονται αμέσως, κάποιες άλλες μετά από τη ζύμωση και των δυο μέσα σ’ αυτά. Πάντως θα φανούν σίγουρα, είτε θέλουμε είτε όχι. Λογικά τότε θα γίνει και εμφανές ότι όσο βάρος προσφέρθηκε να σηκώσει αυτός που συγχώρεσε, άλλο τόσο προσφέρθηκε να σηκώσει κι ο συγχωρεμένος.

Είναι που πάντα έχουμε μάθει να το παίζουμε αυτό στο μυαλό μας με όρους θύτη και θύματος και παθαίνει βραχυκύκλωμα ο εγκέφαλος στην ιδέα αυτή. Μπλοκάρει όταν πρέπει να επεξεργαστεί λογικά κι απαλλαγμένος από κάθε είδους μελόδραμα ότι το θύμα –αυτός που και έχει πληγωθεί και καλείται και να συγχωρέσει– έχει κάνει την ίδια δουλειά με το θύτη –αυτόν τον τιποτένιο που μας πλήγωσε.

Το πραγματικό μπλακάουτ στο μυαλό μας συμβαίνει όταν εμπεδώσουμε εντελώς στο πετσί μας ότι ο θύτης σηκώνει το ίδιο βάρος με το θύμα, αλλά αυτό δε σημαίνει απαραίτητα ότι πρέπει και ν’ αλλάξει ή ότι μπορεί κιόλας.

Το βάρος του θύτη είναι να συνειδητοποιήσει τι έχει κάνει. Κι αυτή η συνειδητοποίηση είναι σαν τις Ερινύες. Θα έρθει όπου κι αν βρίσκεται, ό,τι και να κάνει όποιος κι αν είναι, και θα τον ακολουθεί. Άπαξ και συμβεί αυτό, τότε το θύμα οφείλει για τη διατήρηση της καλής ψυχικής του υγείας να συνειδητοποιήσει και το ίδιο αυτό που δεν έπιασε ήδη απ’ την αρχή.

Η συγχώρεση είναι καθαρά προσωπική υπόθεση. Την κάνεις για σένα. Για να συμφιλιωθείς με τους δαίμονες κάτω απ’ το κρεβάτι που σε θέλουν αδύναμο και μόνιμα γελάνε μαζί σου όταν τους λες τι σημαίνει έρωτας. Για να πας παρακάτω, είτε με τον ίδιο άνθρωπο είτε μόνος, αλλά κυρίως έχοντας πει την αλήθεια στον άνθρωπο που βλέπεις στον καθρέφτη. Για ν’ απαλλαχθείς επιτέλους απ’ αυτή τη μοιρολατρική αντίληψη θρησκείας, κοινωνίας και ρομαντικών ταινιών ότι η σωστή συγχώρεση έρχεται μετά απ’ την τέλεια αλλαγή του θύτη σε ιδανική ύπαρξη, που ζει μόνο για να σε βλέπει να είσαι καλά.

Αν ήταν ν’ αλλάξει αυτή η ύπαρξη, γιατί να θέλει συγχώρεση; Αν από μόνη της αποζητούσε τη βελτίωσή της από πριν, γιατί δεν το ονομάσαμε ωρίμανση να γλυτώσουμε και τα πολλά λόγια; Αν πρέπει κάποιος ν’ αλλάξει μόλις συμβεί κάτι που θα φέρει αναταραχή ή τελεσίγραφα δεν είναι βελτίωση, είναι αναγκαστική προσγείωση. Σε μια πραγματικότητα που του βάζει τα δυο πόδια σ’ ένα παπούτσι για να συμμορφωθεί, αλλιώς δε θα επιβιώσει σε ό,τι ήξερε μέχρι πρότινος.

Κακά τα ψέμματα, όλοι θεωρούμε τη συγχώρεση σημαντική, ειδικά όταν είναι οι άλλοι να σε συγχωρήσουν. Όταν πρέπει να το κάνουμε εμείς, ξεχνάμε –ίσως επίτηδες– πως δε μας αναγκάζει και κανείς. Το κάνουμε αν θέλουμε και χωρίς να χρειάζεται ο άλλος να κάνει τίποτα απολύτως. Χωρίς καμία διάθεση μεγαλοψυχίας, αλλά με διάθεση ειλικρίνειας απέναντι στον εαυτό μας για την τάξη πραγμάτων που ίσως το συναίσθημα μας ξερνάει όπου βρει.

Για την απόδοση δικαιοσύνης στον εαυτό μας στην τελική, που πωρωθήκαμε τόσο με το αν και τι αξίζει ο άλλος, και ξεχάσαμε τη γαλήνη που αξίζουμε εμείς. Ασυγχώρητη παράλειψη ε;