Τι σημαίνει να είσαι πολίτης του κόσμου;

Είναι βράδυ και με την παρέα καθίσαμε να παίξουμε το γνωστό επιτραπέζιο παιχνίδι κατά το οποίο σου δίνεται μια λέξη και πρέπει να την εξηγήσεις χωρίς να χρειαστεί να χρησιμοποιήσεις τις υπόλοιπες απαγορευτικές που καταγράφονται πιο κάτω. Παίρνω που λέτε την κάρτα και βλέπω να γράφει «πολίτης του κόσμου» και για κάποια δευτερόλεπτα το μυαλό μου έσβησε όπως το κινητό που σβήνει μόλις τελειώσει από μπαταρία. Είπα πάσο εννοείται και πήγα στην επόμενη λέξη, καταλαβαίνετε, με πίεζε κι ο χρόνος κι άφησα την κάρτα στο πλάι γιατί δε θα μπορούσα να μην ψάξω και να ενημερωθώ για το τι να σημαίνει άραγε το να είναι κάποιος citizen of the world.

Citizen of the world ή ελληνιστί πολίτης του κόσμου λοιπόν, είναι ο άνθρωπος που ανήκει πρώτα στην ανθρώπινη φυλή κι ύστερα στο οποιοδήποτε κράτος, χώρα κι έθνος. Κατά τον Hugh Evans, ιδρυτή του κινήματος «Global Citizen», ο πολίτης του κόσμου επιθυμεί, θέλει κι απαιτεί τα ίδια αν όχι ίσα δικαιώματα για όλους τους ανθρώπους ανεξάρτητα από το κράτος, τη φυλή, το χρώμα, το φύλο και το έθνος τους. Ανησυχεί για τις διαφορές που χωρίζουν τους λαούς, αλλά και για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κάθε άνθρωπος ξεχωριστά και στο σύνολό του.

Οι πολίτες του κόσμου δεν αναγνωρίζουν μόνο τις δυσκολίες της δικής τους χώρας, μα κοιτάζουν εκτός συνόρων για τα εκατομμύρια θέματα που έχουν να αντιμετωπίσουν πολίτες άλλων λαών. Χωρίς εννοείται να απαρνείται τις ρίζες και τον τόπο του ένας άνθρωπος με την ιδεολογία αυτή, γίνεται πιο ευσυνείδητος για τις λίγες, αν όχι καθόλου διαφορές που χωρίζουν τους ανθρώπους κι αποδέχεται το διαφορετικό λες και είναι πολίτης από κάθε χώρα, ήπειρο και σημείο του πλανήτη. Δρα για το κοινό καλό, είτε αυτό έχει να κάνει με την έλλειψη εκπαίδευσης, είτε με την έλλειψη ιατρικής περίθαλψης σε διάφορες γωνίες του πλανήτη. Ενημερώνεται και ψάχνει τρόπους να βοηθήσει κάθε άνθρωπο ξεχωριστά. Κρατώντας επομένως τον τίτλο αυτό, ο πολίτης του κόσμου έχει ως χώρα του ολόκληρο τον κόσμο και διεκδικεί από τους ηγέτες των χωρών να επιφέρουν αλλαγές για τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής της δικής του και των άλλων.

«Δεν είμαι Αθηναίος ή Έλληνας, είμαι πολίτης του κόσμου» είπε κάμποσα χρόνια πριν ο σπουδαιότερος Έλληνας φιλόσοφος Σωκράτης και κράτησε αυτή την επιπρόσθετη ταυτότητα για όσο ζούσε. Γιατί στην τελική, το να είσαι πολίτης του κόσμου δεν κρατάει μόνο για λίγες ώρες ή μέρες μα γίνεται ένας ακόμη τίτλος στο όνομά σου που σου δίνει το πλεονέκτημα να παίρνεις ακόμα μία ταυτότητα που υπερέχει το τοπικό επίπεδο. Υπερβαίνοντας τα γεωγραφικά σύνορα, υπερβαίνεις και τον εγωισμό σου και προσφέρεις έτσι, όχι μόνο στη χώρα σου, αλλά και σε μια γειτονική χώρα ή ακόμα και σε μια χώρα μίλια μακριά- γιατί πάνω απ’ όλα ενδιαφέρεσαι κι έχεις ενεργή συμμετοχή στα παγκόσμια προβλήματα. Μέσα από αυτό αναπτύσσεσαι εσύ ως άνθρωπος, ως προσωπικότητα, αλλάζεις τρόπο σκέψης και κυρίως εκτιμάς λίγο περισσότερο αυτά που έχεις. Από το πιο απλό, μέχρι το πιο σύνθετο.

Η παγκόσμια αυτή υπηκοότητα ανοίγει τους ορίζοντές σου, σε φέρνει αντιμέτωπο με τα θέματά σου κι αυξάνει τα επίπεδα ενσυναίσθησής σου. Κι ίσως να σκεφτείς κάπως εγωιστικά λέγοντας πως δεν μπορείς εσύ να σώσεις τον κόσμο και να επιφέρεις την αλλαγή, μα σε διαβεβαιώ ότι είναι πολύ πιο εύκολο απ’ όσο νομίζεις. Δε χρειάζονται πολλά, ούτε τρελά και παλαβά κόλπα για να κατανοήσεις βαθιά ότι με το που γίνεσαι πολίτης του κόσμου, γίνεσαι αυτομάτως και καλύτερος πολίτης στον τόπο σου.

Πάρε λοιπόν μια ανάσα, κοίταξε λίγο γύρω σου και αν δε βλέπεις κάποιο πρόβλημα στο οποίο μπορείς να συνεισφέρεις τότε αναθεώρησε πού πραγματικά κοιτάζεις. Και θα ξανά χρησιμοποιήσω τον Έλληνα φιλόσοφο, ο οποίος για ακόμη μια φορά πολύ σοφά είπε ότι «υπάρχει μόνο ένα καλό, η γνώση κι ένα κακό, η άγνοια.» Ίσως λοιπόν να επέλεξες να ζεις στην άγνοιά σου, ίσως πρέπει να βγεις από τον κύκλο της άνεσής σου, ίσως να έχεις επιλέξει να αφήσεις την ενέργεια της πράξης στους άλλους καθησυχάζοντας τον εαυτό σου ότι κάποιος άλλος θα βοηθήσει, κάποιος άλλος θα απαιτήσει έναν καλύτερο κόσμο για όλους. Ποιος όμως;