Τι είναι μόδα; Μόδα είναι η τάση, το ρεύμα της εποχής. Ένα χρώμα, ένα ντύσιμο, ένας τρόπος διακόσμησης, ένα συγκεκριμένο κούρεμα στα μαλλιά. Μόδα είναι μια ρευστή και διαρκώς μεταβαλλόμενη κατάσταση κατά την οποία κάτι, το οτιδήποτε, επιλέγεται μαζικά γιατί είναι “in”. Στην κοινωνία όπου η ανάγκη για ενσωμάτωση ισοδυναμεί σε σημασία σχεδόν με την αναπνοή, μόδα για πολλούς είναι ο Θεός τον οποίο λατρεύουν.
Στις μέρες μας, η μόδα έχει εξωθήσει πολλά πρότυπα στα άκρα. Οι υπερβολικά όμορφες φιγούρες που ποζάρουν στα media έχουν εγκαθιδρύσει την αυτοκρατορία του «τέλειου», του αψεγάδιαστου, του λαμπερού και καλλίγραμμου. Σε τέτοιο σημείο τελειότητας που δεν αγγίζεται στην πραγματικότητα παρά μόνο με ειδικές επεξεργασίες μέσω υπολογιστών, πλαστικών, χειρουργικών κι αισθητικών επεμβάσεων.
Η μόδα σήμερα έχει γίνει επικίνδυνη. Επικίνδυνη κυρίως γιατί όσα επιβάλλει δεν είναι ανθρωπίνως εφικτά για τους μέσους αποδέκτες της.
Δεν είναι τυχαίο που η μόδα έχει δανείσει το όνομά της σε μια απ’ τις πλέον διαδεδομένες παθήσεις της εποχής, τη νευρική ανορεξία (anorexia nervosa). Γνωστή κι ως «νόσος του lifestyle», η νευρική ανορεξία είναι η πλέον διαδεδομένη τροφική διαταραχή που συναντάται συχνότερα σε κορίτσια και γυναίκες, ενώ δειλά-δειλά αγγίζει και τον αντρικό πληθυσμό.
Πρόκειται για μια διαταραχή κατά την οποία ο παθών επιδιώκει ακατάπαυστα την αποβολή κιλών, ακόμη κι όταν τα επίπεδα του βάρους του είναι φυσιολογικά, φτάνοντας σε σημείο να υποσιτίζεται. Νιώθει διαρκώς την ανάγκη να χάνει βάρος, γιατί ποτέ δεν είναι κατά τη γνώμη του αρκετά καλλίγραμμος.
Κι έτσι οδηγείται σε νευρωτικές καταστάσεις κατά τις οποίες γυμνάζεται υπερβολικά, αποφεύγει τις εξόδους που εμπεριέχουν τον κίνδυνο να συσχετιστούν με την πρόσληψη θερμίδων ενώ καταμετρά με μανία τον αριθμό θερμίδων που καταναλώνει προσπαθώντας να μειώσει συστηματικά το νούμερο αυτό.
Συνεπώς η νευρική ανορεξία έχει χαρακτηριστεί ως ασθένεια της μόδας ή του lifestyle επειδή κατά τους πολλούς η μόδα είναι αυτή που έχει επιβάλλει τα υπερβολικά αδύνατα σωματικά πρότυπα ως ιδανικά, με αποτέλεσμα να καλλιεργεί εμμέσως την ψυχωτική αυτή συμπεριφορά- βέβαια, η ασθένεια αυτή έχει και νευρολογικά αίτια.
Η ειρωνεία είναι πως αποτελεί πια μια τόσο συχνά εμφανιζόμενη ασθένεια που έχει όντως καταντήσει να είναι της μόδας.
Ούσα μια διαταραχή που απλώνει γερά τις ρίζες της στο σκοτεινό χώρο της ψυχοσύνθεσης του ατόμου, είναι μια πάθηση που δύσκολα εντοπίζεται κι ακόμα δυσκολότερα αντιμετωπίζεται. Η δυσκολία αυτή όμως, δεν αναιρεί το γεγονός πως πράγματι αντιμετωπίζεται και μάλιστα με επιτυχία. Κανένας παθών αυτής της διατροφικής διαταραχής δεν είναι καταδικασμένος.
Για να επιτευχθεί μια σημαντική νίκη απέναντι στη νευρική ανορεξία, σημαντικό είναι –αφού εξακριβωθεί πως περί αυτής της διαταραχής πρόκειται– να αναζητηθούν τα βαθύτερα αίτια και κίνητρα που ωθούν το άτομο στη συμπεριφορά αυτή.
Γιατί πέρα απ’ τα φάρμακα και τις θεραπείες που μπορούν προσωρινά να βελτιώσουν την κατάσταση της υγείας του ατόμου, η πραγματική απαλλαγή απ’ την πάθηση αυτή, όπως και σε κάθε άλλο πρόβλημα, είναι να αφαιρεθεί απ’ τη ρίζα, ώστε να μην καρποφορήσει ξανά.
Πρέπει να γίνει προσπάθεια το άτομο που πάσχει από νευρική ανορεξία να επαναπροσδιορίσει την έννοια της ομορφιάς και της υγιούς εμφάνισης. Να συνειδητοποιήσει την πλάνη στην οποία βρίσκεται όσο καιρό εξαναγκάζει το σώμα του να γίνει πιο λεπτό και πιο ελαφρύ τη στιγμή που αυτό όχι μόνο δε χρειάζεται, αλλά δεν είναι κι υγιές. Πως κανείς δε θεωρεί το ανθυγιεινό αυτό πρότυπο «όμορφο».
Πρέπει το άτομο αυτό να πιστέψει απ’ την αρχή στον εαυτό και τις δυνάμεις του. Όπως σε όλες τις μορφές εθισμού, έτσι και σε αυτή την ιδιάζουσα εκδοχή του, η δύναμη της ψυχής είναι αυτή που μπορεί να νικήσει την πάθηση. Και για να γίνει αυτό χρειάζεται πίστη, εμψύχωση, διαρκή επιβράβευση.
Όλη αυτή η δύναμη, η βοήθεια και ψυχολογική στήριξη μπορεί να δοθεί μόνο από ανθρώπους που αγαπάνε αληθινά το θύμα της ασθένειας αυτής. Μόνο το πραγματικό ενδιαφέρον, η στήριξη, η υπομονή κι η επιμονή ανθρώπων που νοιάζονται, είναι δυνατόν να προσφέρουν ουσιαστική βοήθεια. Χρειάζεται κάποιος δυνατός για να κάνει κάποιον να δυναμώσει ξανά.
Με λίγα λόγια η νευρική ανορεξία μπορεί να καταπολεμηθεί μα με πολύ κόπο και θέληση. Όσο θα υπάρχουν πάντα εκείνοι που αγαπούν και νοιάζονται για τους ανθρώπους της ζωής τους, θα έχουν και τη δύναμη να ενωθούν σε μια γροθιά που θα ρίξει μπουνιά στη νευρική ανορεξία μέχρι αυτή να αφήσει ήσυχο τον άνθρωπό τους και να μη γυρίσει ποτέ ξανά.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη