Η σημασία μιας καλής και βαθιάς αναπνοής

Πρόσφατα, στη φυσιοθεραπεία, μου ζητήθηκε να παίρνω βαθιές ανάσες για να βοηθήσω την επούλωση και να μην πονάω. Αναρωτήθηκα πώς αυτό μπορεί να επηρεάζει τόσο τη διαδικασία και στην αρχή ήμουν λίγο δύσπιστη ως προς την αποτελεσματικότητά του. Μάλιστα μου φάνηκε λίγο κλισέ το «πάρε βαθιές ανάσες». Ύστερα θυμήθηκα πως την ώρα της πολεμικής τέχνης πρέπει να εκπνέεις δυνατά όταν δέχεσαι χτύπημα και κατά τον διαλογισμό επικεντρώνεσαι στην αναπνοή σου για να συγκεντρωθείς και να χαλαρώσεις. Πώς συνδέονται λοιπόν όλα αυτά;

Η αναπνοή είναι μια πράξη που δεν κάνουμε ηθελημένα. Αντιθέτως, είναι κάτι που σπάνια σκεφτόμαστε πώς το κάνουμε. Η μορφή της σύγχρονης ζωής, γεμάτης πολυπλοκότητας και υπερ-δραστηριοποίησης δε μας δίνει καν χώρο να αναπνεύσουμε. Μεταφορικά και κυριολεκτικά. Το σώμα μας, αν το παρατηρήσουμε, εκτελεί αυτή την πιο σημαντική λειτουργία της ζωής, με τελείως λάθος τρόπο. Αναπνέουμε γρήγορα, κοφτά, σε ακανόνιστα χρονικά διαστήματα, για μερικά δευτερόλεπτα ίσως και καθόλου! Τι συνέπειες έχει αυτό στη ζωή μας και κατά πόσο αυτές περιορίζονται μόνο στο οργανικό κομμάτι;

Αρχικά και επιστημονικά αποδεδειγμένα, η αναπνοή είναι ο τρόπος μετάδοσης ενέργειας στα κύτταρά μας. Με την εκπνοή αποβάλλεται το διοξείδιο του άνθρακα, το υπόλειμμα αυτής της διαδικασίας και είναι σημαντικό να αδειάζουμε τελείως από αυτό για να εισχωρήσει και πάλι φρέσκο οξυγόνο στους πνεύμονες. Γίνεται ακούσια και προφανώς είναι απαραίτητη για την ένδειξη ζωής. Ας δούμε όμως τι διαφορά έχουν οι απλές ανάσες από μια βαθιά και ήρεμη αναπνοή. Στην πρώτη περίπτωση, ο εγκέφαλός μας, δεχόμενος το σήμα της κοφτής ανάσας, εκλαμβάνει κίνδυνο. Είναι ο αρχέγονος τρόπος επικοινωνίας του νευρικού συστήματος σε στρεσογόνες καταστάσεις. Άμεσα παράγεται κορτιζόλη κι αδρεναλίνη που διαχέεται στο αίμα μας ανεβάζοντας το εσωτερικό στροφόμετρο -σαν να θέλει το σώμα να κάνει προσπέραση και η μηχανή ζορίζεται για να ανταπεξέλθει- με αποτέλεσμα να ταράζεται η καρδιά και να ανεβαίνει η αρτηριακή πίεση. Οι μύες σφίγγουν για να είναι σε ετοιμότητα και υπάρχει μια γενική αναστάτωση σε όλα τα συστήματα. Ξαφνικά μυαλό, σώμα και πνεύμα συνεργάζονται με δυσμενή αποτελέσματα λόγω αυτής της τόσο φαινομενικά απλής διαδικασίας. Το σώμα αγχώνει το μυαλό και το μυαλό το σώμα.

Τι γίνεται όμως στην περίπτωση που φροντίσουμε να αναπνεύσουμε ρυθμικά και βαθιά; Παρέχοντας στον οργανισμό σταθερά κι αργά οξυγόνο οι μύες χαλαρώνουν, η ροή του αίματος ομαλοποιείται, απελευθερώνονται οι τοξίνες που είναι τα φυσικά απόβλητα του οργανισμού, καίγονται πιο εύκολα τα λιπώδη κύτταρα και ρυθμίζονται το πεπτικό αλλά και το νευρικό σύστημα. Κοινώς απορροφώνται σωστά τα θρεπτικά συστατικά, δε βιώνουμε αϋπνίες, ξεμπλοκάρεται ο μεταβολισμός, μειώνεται ο πόνος τραυματισμών και το δέρμα μας είναι πιο λαμπερό. Συν τις άλλοις, γεμίζοντας πλήρως τους πνεύμονές μας με αέρα, διεγείρεται η σπονδυλική στήλη ώστε να τοποθετήσει σε μία πιο αρμονική και ισορροπημένη στάση κυρίως τον άξονα αυχένα-πλάτης.

Δε σας έφτασε αυτό; Επιπρόσθετα λοιπόν, παράγονται στο σώμα ενδορφίνες, οι γνωστές και ως ορμόνες της ευτυχίας, που μας κάνουν να αγαλλιάζουμε ψυχικά. Η ψυχολογία ανεβαίνει, το σώμα υγειαίνει και το πνεύμα ακολουθεί. Δεν είναι τυχαίες οι τακτικές αναπνοής σε καταστάσεις τοκετού, κρίσης πανικού και διαλογισμού.

Η ανάσα μας είναι ένα εργαλείο κρίσιμο και πανεύκολο να χρησιμοποιηθεί προς όφελός μας, ευεργετώντας μας πολύπλευρα. Έχει υπολογιστεί πως ιδανικά πρέπει να εκτελούμε 6-7 αναπνοές το λεπτό. Το σύνολο εισπνοής και εκπνοής δηλαδή να διαρκεί περίπου 10″. Έτσι, πέραν της οργανικής υγείας, με ασκήσεις αναπνοής καταφέρνουμε τελικά να έχουμε τον έλεγχο της νοητικής μας κατάστασης με αποτέλεσμα να καθοδηγούμε την ψυχολογία μας. Είναι τόσο τεράστιο το έπαθλο, δεν αξίζει μια προσπάθεια λέτε;