Oι λέξεις ανά τους αιώνες έχουν μια αδιαμφισβήτητη δυναμική, γι’ αυτό κι η αξία τους παραμένει διαχρονική κι αναλλοίωτη. Υπάρχουν φορές που τσακίζουν ανθρώπους κι άλλες που τους γαληνεύουν. Υπάρχουν περιπτώσεις που κάποιες λέξεις επαναλαμβάνονται όχι τόσο με σκοπό τη μάθηση, αλλά περισσότερο με την ιδιότητα κάποιου τικ. Κάνουμε λόγο, λοιπόν, για χούι, για κόλλημα, για φράσεις ή λέξεις που έχουν μπει στο καθημερινό μας λεξιλόγιο κι εμφανίζονται διαρκώς. Εσείς, έχετε λέξεις που επαναλαμβάνετε ξανά και ξανά; Πόσες φορές θα χτυπούσε το κοντέρ αν τις μετρούσατε;
1. «Ας πούμε»
«Ας πούμε». Υποθετικά μιλώντας, τι θα γινόταν «αν»; Είναι σαν να επικαλούμαστε τις γνώσεις μας στα μαθηματικά και να εφαρμόζουμε την τεχνική του εις άτοπον επαγωγή. Αραδιάζουμε σκέψεις και μελλοντικά σενάρια κι αναρωτιόμαστε τη ρεαλιστική τους υπόσταση. Αν πραγματωνόταν το τάδε, αν «ας πούμε» ήταν εφικτό, τότε τι; Συχνά μας απασχολεί η έκβαση των αποριών μας και προσπαθούμε να προβλέψουμε το μέλλον. «Ας πούμε» ότι αν συμμετείχαμε σε κάποιον θεατρικό θίασο, θα υποδυόμασταν την περίφημη Πυθία και θα λαχταρούσαμε το ξακουστό χάρισμα της.
2. «Λέω εγώ τώρα»
Το «λέω εγώ τώρα» θα μπορούσαμε να το χαρακτηρίσουμε ως ένα πιο υπεύθυνο «ας πούμε», καθώς στο υποκείμενο της πρότασης φιγουράρει η αφεντιά μας. Έχει πάλι έναν υποθετικό αέρα και χρησιμοποιείται σε συζητήσεις περί ανέμων και υδάτων. Ακόμα κι αν δε γνωρίζουμε στα πόσα πόδια βρίσκεται η συζήτησή μας, έχουμε επίγνωση για το ποιος πιλοτάρει. Εμείς. «Λέω εγώ τώρα», δεν κρυβόμαστε πίσω από την ουρά μας και φανερώνουμε ποιος έχει τη σκέψη αυτή και την τάση του σεναριογράφου, γιατί όσο να πεις έχει μια καλλιτεχνική φλέβα το να προβλέπεις το μέλλον. Έχει κι άλλη χρήση, βέβαια, η φράση αυτή, αφού σ’ έναν βαθμό φανερώνει κι άποψη, έτσι για να πέσει στο τραπέζι πιο χαλαρά και μια άλλη οπτική, βρε αδερφέ, που φυσικά δεν υποχρεούσαι να ακολουθήσεις.
3. «Έτσι! / Έτσι; / Έτσι είναι!»
«Έτσι», λοιπόν, κάπως περίεργα μια τόσο μικρή λέξη αποκτά προκλητική εξουσία ανάλογα με τη χρήση της και το τι τη συνοδεύει. Το «έτσι είναι!» θα πρότεινα σχεδόν να το απαγορεύσουμε κι έπειτα αυτής της αποφάσεως να αποκρύψουμε την ύπαρξή του. Μιλάμε για τον βασιλιά της απολυτότητας, στην οποία είμαι αλλεργική. Είναι εκεί που δε χωρά περιθώριο αμφιβολίας και καταλαβαίνεις πως χάνεις το παιχνίδι της συνομιλίας, καθώς ο διπλανός σου επικοινωνεί άψογα μόνο με το κεφάλι του. Το «έτσι!» με θαυμαστικό είναι σαν ένα ελαφρύ χειροκρότημα και μπορεί να ερμηνευτεί κι ως «έτσι μπράβο!», εύγε βρε. Ενώ το «έτσι;» με ερωτηματικό ζητά επιβεβαίωση.
4. «ΟΚ/ Κομπλέ/ Μια χαρά/ Καλώς»
Φίνα, όλα άψογα, μη μου αγχώνεσαι για τίποτα, το ‘χω! Έχουμε δώσει τα χέρια στον βωμό των συμφωνιών και πάνε όλα περίφημα. Πρίμα, λοιπόν, για όποιον επιλέγει τις παραπάνω λέξεις. Από το μάγκικο και νεανικό «κομπλέ» μέχρι το all time classic «οκ» κι όλα βαίνουν «καλώς». Οι λέξεις αυτές είναι συναινετικές και κρύβουν στα βάθη τους και μια θετικότητα της φάσης του «όλα καλά». Ίσως να εμπεριέχουν μια ψυχραιμία, λες κι έχουν κάνει ψυχοθεραπεία κι έχουν γίνει λίγο ζεν.
5. «Εντωμεταξύ»
«Εντωμεταξύ» συνέβη κι αυτό που δεν πρόλαβα να σoυ πω. Κι αυτή η λέξη έχει πολλαπλή χρήση και ταιριάζει παντού σαν πασπαρτού. Συνδέει σκέψεις, προσθέτει δρώμενα, διακόπτει ευγενικά και πληροφορεί. Ταυτόχρονα, βέβαια, δικαιολογεί κιόλας την ξεχασιά μας. Στο χρονικό διάστημα που μεσολαβεί ανάμεσα στη συζήτησή μας, επίτρεψέ μου να αναφέρω και κάτι επιπλέον που «εντωμεταξύ» λίγο νωρίτερα ξέχασα.
Πιστεύω πως το top 5 των λέξεων «τικ» μόλις διαμορφώθηκε. Οι λέξεις αυτές είναι χούι, συνήθεια, λατρεία, αρρώστια και κόλλημα. Εσείς «πάσχετε» από λέξεις που σας στοιχειώνουν ξεπροβάλλοντας μανιακά στην καθημερινότητά σας, δίχως να μπορείτε να τους ασκήσετε έλεγχο;
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.