Μήπως δεν έχει σημασία τι λες αλλά πώς το ακούει ο άλλος;

Η αλήθεια είναι πως το μήνυμα που προσπαθείς να περάσεις, εξαρτάται από τον ακροατή του σε μεγάλο βαθμό κι όχι από εσένα. Είναι κοινή παραδοχή πως μια αντικειμενική θέση, ανάλογα με τον τρόπο που θα εκφραστεί, μπορεί να προκαλέσει αντιδράσεις, όχι γιατί δεν είναι σωστή ως άποψη αλλά γιατί ως τρόπος δεν εκφράζει αυτόν που διαβάζει ή ακούει αυτό που έχεις να του επικοινωνήσεις. Ο άνθρωπος, ανάλογα με την περίοδο στην οποία βρίσκεται, ανάλογα με την ψυχολογική φάση που περνάει, με τις εκάστοτε δηλαδή συνθήκες, μπορεί ενώ συμφωνεί με μια άποψη, ο τρόπος που εκείνη τη στιγμή την εκφράζεις να τον κάνει να μην ταυτιστεί, να θυμώσει, να αναρωτηθεί, να μην κατανοήσει.

Αν μια άποψη παρεξηγηθεί, δεν είναι απαραίτητο πως φταίει το μέσο που τη μεταδίδει, δηλαδή αν η άποψη εκφράζεται από κάποιο ακουστικό μέσο, αν εκφραστεί πάνω σε συζήτηση ή τη δεις κάπου τυπωμένη. Βέβαια κανείς θα έλεγε πως κάτι μπορεί να παρεξηγηθεί περισσότερο στον γραπτό λόγο, καθώς απουσιάζει το συναίσθημα και η οπτική επαφή με αυτόν που την εκφράζει, το χρώμα δηλαδή. Στην πραγματικότητα το ίδιο μπορεί να συμβεί και δια ζώσης, καθώς μπορεί να είναι μια δύσκολη μέρα κι ακόμα και κάποιες εκφράσεις του προσώπου μπορούν να παρεξηγηθούν ενώ υπό άλλες συνθήκες αυτό δε θα συνέβαινε.

Πόσες φορές σού έχει τύχει να ακούσεις κάτι στο ραδιόφωνο και γεμάτος νεύρα να αλλάξεις σταθμό ενώ κατά βάθος έχεις συμφωνήσει με αυτό που έχει ακουστεί; Πόσες φορές σε μια παρέα που ανοίγει μια συζήτηση, ενώ συμφωνείς με το άτομο που εκφράζει μια γνώμη, ξινίζεις τα μούτρα ακριβώς γιατί το άτομο αυτό έχει κάποιο ύφος που θεωρείς εσυ ειρωνικό, αποκρουστικό, εσφαλμένο. Είναι στ’ αλήθεια πολύ περίεργο πώς μπορεί μια άποψη, ίσως και καθολικά αποδεκτή, αν εκφραστεί με λάθος τρόπο, να αλλάξει ακόμα και νόημα. Είναι πολύ σημαντικό σαφώς και γι’ αυτόν που εκφράζεται, να προσέχει πώς το κάνει, αλλά και γι’ αυτόν που λειτουργεί ως δέκτης, να είναι αντικειμενικός.

Για να περάσεις ένα μήνυμα όσο πιο σωστά γίνεται θα ήταν ωφέλιμο να βρεις έναν τρόπο να το επικοινωνήσεις, έναν τρόπο κατά τον οποίο ο ακροατής θα μπορέσει να ταυτιστεί, να του δημιουργηθούν δηλαδή κάποια συναισθήματα, να νιώσει οικεία με την άποψή σου, να νιώσει πως αν και εκείνου του δινόταν το βήμα ακριβώς με αυτόν τον τρόπο θα έλεγε αυτό που εσύ έχεις εκφράσει. Ο ακροατής χρειάζεται να νιώθει κοντά με σένα, να νιώθει ασφάλεια κι όχι η άποψη που εκφράζεις να του δημιουργεί απέχθεια μόνο και μόνο για τον τρόπο που την εκφράζεις. Κι αυτό δεν έχει καμία σχέση με το αν διαφωνεί ή όχι, καθώς αυτό έχει να κάνει με την κρίση του. Έχει να κάνει με το κατά πόσο κατανοεί γιατί εσύ βοηθάς να το κάνει.

Μερικές φορές δεν έχει να κάνει τόσο με το μήνυμα, με αυτό δηλαδή που θες να περάσεις, όσο με τον τρόπο που θα το εκλάβει αυτός που το ακούει εκείνη τη στιγμή. Ο τρόπος σου ωφελεί να είναι προσιτός, να μιλάει στην ψυχή του ανθρώπου που σε ακούει, να ταυτίζεται μαζί σου. Ακόμα και κάποιο λάθος να έχει η άποψή σου, αν εκφραστεί με τρόπο χρήσιμο, δε θα υπάρξουν οι ίδιες αντιδράσεις με αυτές που θα υπήρχαν η άποψη ήταν ολόσωστη αλλά εκφράζονταν με πολύ λάθος τρόπο. Για να κερδίσεις τον ακροατή, το καλύτερο που έχεις να κανείς είναι να μπορείς να τον κανείς να σε αισθάνεται σαν έναν δικό του άνθρωπο.

Συνοψίζοντας, θα μπορούσαμε να πούμε πως ο ακροατής εν τέλει θα κρίνει την άποψή σου κι αν αυτή του κάνει ή όχι. Είναι φορές που όσο και να προσπαθείς να πεις κάτι με τον πιο σωστό τρόπο που υπάρχει, θα υπάρξουν εκείνοι που απλώς δε θα τους αρέσεις. Κι αυτό δεν είναι απαραιτήτως προσωπικό, είναι ανθρώπινο. Άλλωστε, αν συμφωνούσαμε όλοι με όλους, τι νόημα θα είχαν οι συζητήσεις μας;