Η ειρωνεία, λένε πολλοί, είναι μία προσβολή μεταμφιεσμένη σε κομπλιμέντο. Και θα συμφωνήσω, κατά ένα μέρος. Διότι, κομπλιμέντο θα κάνεις σε κάποιον μόνο αν κάτι πάνω του σε εντυπωσίασε, το θαύμασες και κατ’ επέκταση θες να τον επαινέσεις για τον τρόπο του ή τις απόψεις του. Ωστόσο, εάν υπάρχει κάτι το οποίο σε δυσαρεστεί και υπερτερεί των άλλων αγαθών του ατόμου που έχεις απέναντι σου, ε, εκεί θα ειρωνευτείς. Και με τα δίκια σου εδώ που τα λέμε. Άνθρωπος είσαι, άποψη έχεις, θα την εκφράσεις έτσι ωμά στα μούτρα του άλλου όταν φτάσεις σε σημείο αγανάκτησης.
Και θα φτάσεις σίγουρα, γιατί στην εποχή που ζούμε πολλά είναι τα άτομα τα οποία σε κοιτούν αφ’ υψηλού και υπεροπτικά, χωρίς να αντιλαμβάνονται πως ο κόσμος δεν έχει φτιαχτεί γι’ αυτούς, αλλά και γι’ αυτούς. Η χρήση της ειρωνείας λοιπόν, πέρα από αγανάκτηση, υποδηλώνει και έναν τρόπο εξευγενισμένης έκφρασης της αρνητικής αυτής κατάστασης. Όσο εξευγενισμένος μπορείς να είσαι τη στιγμή εκείνη.
Ας μην ξεχνάμε και τον Σωκράτη, ο οποίος προσποιούταν άγνοια και μέσα από τη χρήση της ειρωνείας στις ερωτήσεις του βοηθούσε το συνομιλητή του να ανακαλύψει την αντιφατικότητα μέσα στα ίδια του τα λόγια. Είναι λοιπόν και ένα είδος εξυπνάδας η ειρωνεία. Εξυπνάδα που ανήκει σε λίγους. Γιατί λίγοι είναι αυτοί που μπορούν να σταθούν στις απόψεις τους με τέτοιο τρόπο.
Και δε φταίει η ειρωνεία σαν ειρωνεία. Αυτή μια χαρά λέξη είναι και πολύ όμορφα εκφράζεται, άξια θαυμασμού. Φταίνε οι άνθρωποι σαν άνθρωποι, γιατί αυτοί είναι που θα σου βγάλουν σε μεγάλο βαθμό ηλιθιότητα για να τους ειρωνευτείς. Είναι απόλυτοι και ακράδαντα πεπεισμένοι άνθρωποι πως έχουν δίκιο. Οι οποίοι και να μην έχουν, είναι η στάση τους τέτοια που από αντίδραση και μόνο αρνείσαι πεισματικά να συμφωνήσεις μαζί τους. Γιατί είναι άλλο να έχεις την ειρωνεία στη φάτσα σου και άλλο να την έχεις στα λόγια σου.
Δεν ανήκουμε λοιπόν στην κατηγορία των ανθρώπων που μένουν σιωπηλοί απέναντι σε τέτοιου είδους άτομα. Ούτε από τους άλλους που σέβονται κάθε λογής πικραμένο που τους κάνει υποδείξεις. Ανήκουμε σε άλλη κατηγορία, σε αυτή που έχουμε φωνή, έχουμε μυαλό και θα τα χρησιμοποιήσουμε όταν πρέπει και εκεί που πρέπει. Σε αυτούς που πρέπει. Και όπως εμείς σεβόμαστε να ακούμε τις χαζομάρες κάποιων, έτσι αυτοί οι κάποιοι οφείλουν να ακούσουν τη δική μας ειρωνεία. Είναι απλή ροή συζήτησης, παιδιά, τίποτα περίπλοκο. Ούτε καν μαθηματικά για να προβληματιστείτε.
Είμαστε είρωνες λοιπόν και γουστάρουμε! Γιατί όσο δικαίωμα έχεις εσύ στην ηλιθιότητα, άλλο τόσο έχουμε και εμείς στην ειρωνεία. Μόνο που το δικό μας απαιτεί και μυαλό για να το διαχειριστούμε. Απλά δεχτείτε το. Δεν είναι αρνητικό, είναι μία πραγματικότητα ωμή, χωρίς πεταλουδίτσες και φεγγαράκια όπως την επιθυμείτε. Είστε εσείς χωρίς το στιγματισμό του τέλειου. Άλλωστε κανείς δεν είναι και το έχετε ακούσει μάλιστα πολλές φορές. Ακούστε το λοιπόν άλλη μία φορά από εμένα. Και αυτή τη φορά κρατήστε το. Ή μήπως η τελειότητά σας δεν το χωράει;
Άλλωστε, είναι ξεκάθαρο πως ειρωνευόμαστε μόνο όσους είναι επιρρεπής στην ειρωνεία. Γιατί υπάρχουν και άλλοι, ξέρετε, από αυτούς τους έξυπνους οι οποίοι στο δηλώνουν έμμεσα από τη πρώτη στιγμή πως δεν ανήκουν στην ίδια κατηγορία με τους ηλίθιους που προαναφέρεις. Κωμικοτραγικός θα ήταν ο κόσμος αν ήταν φτιαγμένος μόνο από είρωνες και ηλίθιους άλλωστε, σωστά; Εσείς θα ψάχνετε λέξη να κρατηθείτε και εμείς θα τις έχουμε πετάξει όλες μπροστά στα μούτρα σας για να μη σας βλέπουμε από τη πληθώρα τους.
Επιμέλεια κειμένου: Κατερίνα Καλή