Το χιούμορ λάμπει μέσα από τη διαφορετικότητα

Όσο περνάνε τα χρόνια, γίνεται ολοένα και πιο γνωστό σ’ όλους μας το stand-up comedy.  Η σκηνή με το ένα μικρόφωνο στημένο στο κέντρο της κι εκείνος ο άνθρωπος που στέκεται μπροστά μας, προσπαθώντας να μας μεταδώσει την αίσθηση του χιούμορ του. Να μας κάνει να γελάσουμε μέσα από έξυπνα αστεία και σαρκασμό. Οι ατάκες συνήθως περιφέρονται γύρω απ’ την ειρωνεία και το μαύρο χιούμορ. Ο καλλιτέχνης θα τονίσει τις αδυναμίες του και θα τις μετατρέψει σε δύναμη μέσα από έναν έξυπνο μονόλογο, μια διαδραστική σχέση με το κοινό. Άλλοι με ξεχωριστά ταλέντα, όπως η εγγαστριμυθία και μια φωνή που έρχεται απ’ το πουθενά. Κάποιοι με χαρακτηριστικά που πολλοί θα ονόμαζαν «ανικανότητα», αποδεικνύουν πόσο πιο ικανοί είναι απ’ τον καθένα να παράξουν γέλιο. Εκμεταλλευόμενοι τα ακούσια τικ του προσώπου, ή επιλέγοντας να μην είναι δέσμιοι ατυχημάτων του παρελθόντος, αλλά φίλοι μ’ αυτά.  Αυτοί οι κάποιοι που ανακάλυψαν αστείρευτες πηγές γέλιου, χωμένες σε σημεία που κανείς δε θα μπορούσε να φανταστεί.

Ξεκινώντας απ’ τη δική μας Κατερίνα Βρανά, η κωμικός είναι κατά κοινή παγκόσμια ομολογία η πιο αστεία γυναίκα στον κόσμο. Όπως έχει δηλώσει η ίδια «Ήθελα να γίνω βασίλισσα και τα κατάφερα». Πώς όμως πέτυχε η Βρανά να είναι εστεμμένη του γέλιου; Μετά από ένα σοβαρό ατύχημα στη Μαλαισία, από ένα σηπτικό σοκ και αφού είχε μείνει σε κώμα, η καλλιτέχνις όχι απλώς δεν το έβαλε κάτω, αλλά επέστρεψε ακόμα πιο δυναμικά. Το γεγονός ότι η Βρανά έπρεπε να μάθει πώς να μιλάει και πώς να κινείται ξανά απ’την αρχή, αλλά και το ότι ο οργανισμός της μπορεί να συγκριθεί με αυτόν ενός οκτάχρονου παιδιού, έγιναν ο κύριος εξοπλισμός για τη δουλειά της. Πολλές φορές θα αφηγηθεί την ιστορία της αλλά και τις τώρα δυσκολίες της με χιούμορ, θα στήσει παραστάσεις γύρω απ’ αυτό και όπως έχει αποδειχθεί θα έχει και την αντίστοιχη ανταπόκριση απ’το κοινό της. Ένας άνθρωπος που το επάγγελμά του εξαρτάται καθαρά απ’ την ομιλία και συγκεκριμένα τις έξυπνες λέξεις, έμαθε να το κάνει αυτό ξανά απ’την αρχή. Και όχι μόνο το έμαθε, αλλά το έσκισε κιόλας!

Είναι κι οι άλλοι οι τυπάδες που είναι σαν να μας κλείνουν το μάτι με υπονοούμενο. Που θα ρωτήσεις «Ρε ‘συ έκανες καμιά μαλακία;» Και θα απαντήσουν «όχι ρε», κλείνοντας το μάτι την ίδια στιγμή. Πώς να τους πιστέψεις; Tourette syndrome (Σύνδρομο Τουρέτ) είναι η απάντηση και ό, τι το συνοδεύει. Θα ‘ναι μια σπαστική κίνηση των μυών του προσώπου, το κεφάλι που θα πεταχτεί στη μία πλευρά απότομα, το συχνό ανοιγοκλείσιμο των ματιών. Αυτοί λοιπόν οι τυπάδες σκέφτηκαν και πέτυχαν, ότι τα τικ που συνοδεύουν το σύνδρομο με το οποίο ζουν, θα μπορούσαν να προκαλέσουν γέλιο. Έτσι προτίμησαν να μην είναι εκείνο το αμήχανο γέλιο που πολλές φορές προκαλείται από ρατσιστικές αντιλήψεις, αλλά το άλλο, το αγνό. Εκείνο που όλοι μαζί γελάμε μ’ όλα τα χαρακτηριστικά που μας κάνουν να διαφέρουμε.

Είναι κάποτε πολύ φτωχή η παράσταση όταν ένα μόνο άτομο ανεβαίνει στη σκηνή και μιλάει. Συχνά ίσως χρειαστεί τη συμμετοχή του κοινού. Ίσως πάλι ν’ ανέβει με παρέα. Πολύ συγκεκριμένη παρέα. Εγγαστριμυθία είναι εκείνη η ικανότητα να μιλάει ένας άνθρωπος χωρίς να κινεί –με εμφανή τρόπο– το στόμα του. Έτσι ανεβαίνει στη σκηνή παρέα με μια κούκλα και κάπως μαγικά ο μονόλογος γίνεται διάλογος. Η κούκλα αποκτάει χαρακτήρα και διάσταση, έχει τη δική της ξεχωριστή προσωπικότητα. Η κούκλα γίνεται κούκλες, η φωνή που έρχεται από άγνωστη πηγή γίνεται πολλές διαφορετικές φωνές. Κι έτσι το solo performance γίνεται παράσταση με πολλούς πρωταγωνιστές. Πολλοί τέτοιοι καλλιτέχνες υπάρχουν κι εμείς πάντα να χαζεύουμε προσπαθώντας αποτυχημένα να διαβάσουμε τα χείλη τους. Ο Jeff Dunham είναι ένας τέτοιος καλλιτέχνης με τεράστιο υλικό στο διαδίκτυο που το διακατέχει ένα πολλές φορές σαρκαστικό χιούμορ. Οι χαρακτήρες που έχει δημιουργήσει έχουν ίσως γίνει πιο γνωστοί κι απ’ τον ίδιο μα δεν πειράζει, εξάλλου αυτός ήταν κι ο σκοπός!

Πολλοί άνθρωποι πάντα φροντίζουν να μας υπενθυμίζουν πως οι αδυναμίες μας είναι αδυναμίες μόνο όταν εμείς οι ίδιοι επιλέγουμε να τους δώσουμε αυτό το όνομα. Μας αποδεικνύουν καθημερινά πως τίποτα δεν είναι αδύνατο. Ένα χαρακτηριστικό που κάποιος θα θεωρήσει ελάττωμα, για κάποιον άλλον ίσως λειτουργήσει ως το μεγαλύτερό του προτέρημα. Θα του δώσει ζωή και θα εμπνεύσει τους γύρω του. Κάποιοι από αυτούς τους ανθρώπους που περιφέρονται ανάμεσά μας μ’ένα αόρατο αστεράκι πάνω απ’το κεφάλι τους είναι και οι κωμικοί. Και μόνο ευχαριστώ μπορούμε να τους πούμε που μας κάνουν να γελάμε, πόσο μάλλον μέσα από γνήσιες, αυθεντικές, προσωπικές τους ιστορίες!