«Χειρότερο από το να μιλούν για σένα, είναι το να μη μιλούν για σένα», είπε κάποτε ο Oscar Wilde κι ίσως γνώριζε πως αυτό του το ρητό θα παρέμενε ζωντανό και διαχρονικό στους αιώνες. Ο Ιρλανδός ποιητής και θεατρογράφος γνώριζε μέσα από προσωπικές εμπειρίες πώς ήταν το να μιλάνε όλοι για σένα χάρη στο εξαιρετικό του έργο αλλά και με αφορμή την προσωπική του ζωή. Μια ζωή που δεν μπορούσε να γίνει αποδεκτή στην εποχή του κι έτσι υπέστη την κατακραυγή του κόσμου. Παρ’ όλ’ αυτά, αυτό ήταν κάτι που τον κινητοποίησε ακόμα περισσότερο, εφόσον αντιλήφθηκε πως ο κόσμος ασχολείται μόνο με όσα αξίζει ν’ ασχοληθεί.
Έτσι λοιπόν, ένας άνθρωπος που έζησε σε μια εποχή πολύ διαφορετική από τη δική μας, από κάθε σκοπιά κι άποψη, μας διδάσκει μέχρι σήμερα πως η ζωή μερικές φορές, είναι ένα μεγάλο παιχνίδι σχολιασμού κι ανταλλαγής απόψεων που μπορούν να προσβάλουν, να πληγώσουν. Ποτέ μα ποτέ όμως δε γίνονται τυχαία, αφού οι άνθρωποι εκ φύσεως όταν θα δουν κάτι που τους κάνει εντύπωση για κάποιο λόγο, θα τρέξουν να μιλήσουν γι’αυτό, άσχετα αν τα σχόλιά τους θα είναι θετικά ή αρνητικά.
Κάποιος θα περίμενε πως στις μέρες μας, κάτι τέτοιο θα είχε κάπως σιγοσβήσει, σε μια εποχή διευρυμένων οριζόντων κι ανοιχτών μυαλών. Η φύση όμως είναι φύση και συνεχίζει να αναθρέφει ανθρώπους, μαθαίνοντάς τους πως σε κάποια σημεία θα σταματάνε και θ’ ασχολούνται με ό,τι κάνει ο διπλανός τους. Η φράση αυτή λοιπόν θα μπορούσε να μπει πλάι στη νεότερη “bad publicity is still publicity”, αφού στην πορεία προς την επιτυχία πολλοί θα δοξάσουν, αλλά μπορεί ακόμη περισσότεροι να κατακρίνουν. Όλοι αυτοί είναι που φέρνουν όμως την επιτυχία, γιατί όταν ασχολούνται μαζί σου, δε σημαίνει τίποτα άλλο, παρά ότι κάτι σίγουρα κάνεις σωστά.
Ας πάρουμε για παράδειγμα ανθρώπους που είναι ευρέως γνωστοί για τα οποιασδήποτε μορφής επιτεύγματά τους. Αυτοί οι άνθρωποι έχουν πιστούς θαυμαστές, αλλά και αιώνιους κριτές. Όσα έκαναν όμως είναι αρκετά σημαντικά, για να κάνουν τους άλλους να γυρίσουν να τους κοιτάξουν και να μιλήσουν γι’ αυτούς. Εξάλλου, όταν κάποιος επιδίδεται σε προσπάθειες για να πετύχει στόχους και να πραγματοποιήσει τα όνειρά του, θα πρέπει να είναι προετοιμασμένος για οτιδήποτε μπορεί ν’ ακολουθήσει. Έτσι δε λένε; Δεν το λένε τυχαία λοιπόν, καθώς προσπαθώντας και φέρνοντας όλα τα μέσα μπροστά για να πετύχουν το σκοπό τους, κάνουν βλέμματα να γυρνάνε πάνω τους και στόματα ν’ανοίγουν. Στόματα που είναι ελεύθερα να πουν ό,τι θέλουν.
Χωρίς όμως να πηγαίνουμε πολύ μακριά, αυτό είναι κάτι που συμβαίνει στον καθένα κι όχι απαραιτήτως στους πολύ γνωστούς και καταξιωμένους στα μάτια του κόσμου, ανθρώπους. Σίγουρα θα έτυχε πολλές φορές στη ζωή του καθενός να μάθει πως κάποιος σχολίασε μια κίνηση ή μια επιλογή του. Αυτό ίσως ενοχλήσει τον άμεσα ενδιαφερόμενο κι ίσως απορήσει με ποιο δικαίωμα ασχολούνται οι άλλοι με τη δική του ζωή. Σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα θα τον πληγώσει, όταν τα σχόλια αυτά είναι κακεντρεχή. Αυτό που ξεχνάμε όλοι μας όμως, είναι πως τέτοιου τύπου αναφορές, συνήθως πηγάζουν ως απόρροια ζήλιας ή κάποιου συμπλέγματος κατωτερότητας. Γιατί, ας είμαστε ειλικρινείς, ένας άνθρωπος θα μιλήσει για κάποιον άλλο και τις κινήσεις του αρνητικά, όταν ίσως βαθιά μέσα του, θα ήθελε να είναι εκείνος στη θέση του. Κάτι τέτοιο βέβαια ισχύει όταν πρόκειται για κινήσεις που αφορούν το αντικείμενο συζήτησης αποκλειστικά και όταν δεν εμπλέκει άλλους και συγκεκριμένα αυτούς που μιλάνε, στο θέμα. Τότε η κατάσταση είναι διαφορετική κι η προσέγγιση παίρνει άλλη πορεία.
Πίσω στο θέμα μας λοιπόν και στο πώς ο κάθε ένας από μας θα ήταν καλό να λαμβάνει την οποιαδήποτε κριτική, εφόσον γύρω μας υπάρχουν άτομα και προσωπικότητες με πολύ διαφορετικές απόψεις και γούστα μεταξύ τους. Με διαφορετικά πιστεύω και πεποιθήσεις, ακόμα και διαφορετικές συνήθειες. Γιατί ο άνθρωπος όταν συνηθίσει σε κάτι, σε κάποια κουτάκια τα οποία έμαθε στη ζωή του να γεμίζει, τότε είναι πολύ δύσκολο ν’αποδεκτεί το γεγονός πως ίσως να υπάρχουν κι άλλα κουτάκια. Ακόμα κι άλλα σχήματα. Έτσι, μία άλλη αιτία που τείνει κάποιος να μιλάει για τους άλλους, είναι επειδή αυτοί οι άλλοι βγαίνουν έξω απ’τα κουτάκια του και σχηματίζουν αστέρια και καρδιές.
Γι’αυτό, βγαίνοντας στον έξω κόσμο και περπατώντας όχι πολύ μακριά, αλλά στο παρακάτω στενό, θα πρέπει να θυμόμαστε πως θα βρούμε ανθρώπους που δε θα τους αρέσει ο βηματισμός μας, όπως κι άλλους που θα εξτασιαστούν με το πόσο συμμετρικά βαδίζουμε. Όλοι όμως θα είναι αποδεκτοί στο ταξίδι μας, γιατί αλλιώς θα ήμασταν απομονωμένοι μέσα στο δικό μας κουτάκι κι εκτός της κοινωνίας η οποία πάντα θα έχει την τάση να γυρνάει να κοιτάξει τι κάνει ο διπλανός. Όταν το αφομοιώσουμε και το αποδεχτούμε –πράγμα που δε λέω πως είναι και το ευκολότερο για κάποιους ανθρώπους– τότε μόνο θα ζήσουμε χωρίς τους περιορισμούς που θέτουμε μόνοι μας και κατηγορούμε ένα γείτονα, μια ομάδα ανθρώπων, μια κοινωνία, γι’ αυτό.
Ας τους αφήσουμε λοιπόν όλους να μιλάνε και να λένε ό,τι θέλουν, γιατί αυτό τροφοδοτεί ως ένα βαθμό το μυαλό τους. Κι ας μην ξεχνάμε κυρίως πως με τον ίδιο τρόπο μιλάμε κι εμείς. Κι αν το σκεφτούμε απ’την ανάποδη, θα μιλάμε πάντοτε για πράγματα και άτομα που μας κινούν το ενδιαφέρον και την προσοχή. Όταν λοιπόν το κάνουμε αυτό, ας αναλογιστούμε παράλληλα πόσο ανεβάζουμε εκείνα τα άτομα μόνο και μόνο που δημιουργούμε ντόρο γύρω απ’ το όνομά τους. Οι αφορμές κι οι αιτίες, είναι άσχετες σ’ αυτή την εξίσωση.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου