Ένας δύσμοιρος άνθρωπος βρίσκεται περιστοιχισμένος από ηλίθιους. Όλοι όσοι βρίσκονται στον επαγγελματικό περίγυρό του είναι ανίκανοι να φέρουν εις πέρας τα πιο απλά καθήκοντα. Οι συνάδελφοί του, οι υπάλληλοί του. Όλοι στο κοινωνικό του περιβάλλον, αδυνατούν να τον καταλάβουν και να συμφωνήσουν μαζί του. Όλοι τους. Όλοι γύρω του ηλίθιοι κι αυτός να προσπαθεί να βγάλει άκρη μ’ αυτούς που έχει μπλέξει. Όχι για πολύ, παρά μόνο μέχρι που να ερωτηθεί, πως εάν υποθέσουμε πως όλοι αυτοί είναι πράγματι ηλίθιοι, ποιος είναι αυτός που τους έχει επιλέξει και τους έχει προσλάβει; Τότε αυτός όχι απλώς δεν αντιμετωπίζει την αλήθεια, αλλά θεωρεί ηλίθιο κι εκείνον που τόλμησε να του κάνει μια τέτοια ερώτηση.
Ο Thomas Erikson, μέσα από το «Ανάμεσα σε ηλίθιους», προσπαθεί ν’ αποδείξει σ’ όλους εμάς που όταν αδυνατούμε να συνεννοηθούμε με κάποιον άνθρωπο, τρέχουμε να προσβάλουμε την αντίληψή του, πως ίσως να μην είναι όλοι οι άλλοι κατώτερου δείκτη νοημοσύνης. Πως ίσως απλώς, ο καθένας από μας να χρειάζεται διαφορετικό χειρισμό, έτσι ώστε να μπορέσει να εκπέμψει στα ίδια μήκη κύματος μ’ άλλους ανθρώπους. Οι τέσσερις τύποι προσωπικότητας λοιπόν, ο Κόκκινος, ο Κίτρινος, ο Πράσινος κι ο Μπλε, έρχονται για να δώσουν εξηγήσεις για το πώς καθεμιά από αυτές τις προσωπικότητες λειτουργεί και πράττει.
Ξεκινώντας από τους Κόκκινους, εδώ μιλάμε για εκρηκτικές προσωπικότητες. Ανθρώπους που αρέσκονται στο να έχουν δίκιο και να διατηρούν το πάνω χέρι σε συζητήσεις κι αποφάσεις. Άνθρωποι σαν αυτόν που περιγράφεται πιο πάνω, ο οποίος θεωρεί πως το επίπεδό του είναι τόσο υψηλό, που δύσκολα κάποιος άλλος είναι ικανός να το φτάσει, αλλά και να τον προφτάσει. Και λέω προφτάσει γιατί ένας Κόκκινος θα προτιμήσει τον γρήγορο δρόμο παρά τον λεπτομερή. Δεν τον ενδιαφέρει πόσο κόπο έκανες για να φέρεις εις πέρας κάτι που σου έχει δοθεί, παρά μόνο εάν τελικά πέτυχες. Συχνά θα δεις Κόκκινους να κατέχουν ηγετικές θέσεις, να ‘ναι αρχηγοί και μ’ αυτόν τον τρόπο να νιώθουν πως πράγματι η δική τους άποψη είναι η σωστή, είτε αυτό ισχύει είτε όχι.
Οι Κόκκινοι είναι αυτοί που θα τους ακούσεις να μιλάνε δυνατά σε μια παρέα, έτσι που οι υπόλοιποι θα τους δίνουν απόλυτη προσοχή. Είναι αυτοί που στα παιχνίδια με φίλους θα κάνουν τα αδύνατα δυνατά για να νικήσουν. Όχι για να υποβιβάσουν τους υπόλοιπους – για την ακρίβεια ίσως να μην τους ενδιαφέρει ιδιαίτερα πώς θα τα πάνε οι υπόλοιποι. Απλώς να, η νίκη γι’ αυτούς είναι γλυκιά και πάντα ευπρόσδεκτη. Εάν λοιπόν έχεις Κόκκινους στη ζωή σου, τότε πρέπει να οπλισθείς με υπομονή και δεκτικότητα για όλες τις φορές που θα σε πιέζουν να φτάσεις στο ζουμί της υπόθεσης και ν’ αποφεύγεις τα γύρω-γύρω, ακόμα κι αν εσύ τα θεωρείς σημαντικά. Να θυμάσαι: Έναν Κόκκινο η διαδρομή τον αφήνει παγερά αδιάφορο. Αν γινόταν, θα τηλεμεταφερόταν στην Ιθάκη.
Οι Κίτρινοι είναι εξίσου έντονοι με τους Κόκκινους, για εντελώς άλλους λόγους, όμως. Ένας Κίτρινος είναι αισιόδοξος. Είναι εκείνος ο άνθρωπος που θ’ αγνοήσει το πρόβλημα και θα σκεφτεί αμέσως λύσεις. Αυτός που θα περπατάει στο δρόμο και γύρω του θα βλέπει μόνο ευκαιρίες και προοπτικές. Αυτός που επικεντρώνεται στη δημιουργικότητα και την αξιοζήλευτη μοναδικότητά του. Ένας Κίτρινος είναι ένας ευχάριστος τύπος για να έχεις μαζί σου στη δουλειά, καθώς η θετική του αύρα θα κάνει μια αγγαρεία ευχάριστη. Ίσως πολύ ευχάριστη μερικές φορές, καθώς τείνει να αποσπάται από τη στιγμή και να ξεφεύγει απ’ τον στόχο.
Αν έχεις Κίτρινους στην προσωπική σου ζωή, τότε δεν έχεις και πολλά να σκεφτείς ούτε για πολλά να προβληματιστείς. Ο Κίτρινος είναι ενθουσιώδης και καλόβολος. Είναι επικοινωνιακός και πολύ ομιλητικός. Είναι συχνά ο παλιάτσος της παρέας, αυτός που κάνει τους άλλους να γελάνε και παρουσιάζεται ως ένας μονίμως θετικός άνθρωπος. Είναι παρορμητικός και αδιαφορεί παντελώς για καταστάσεις ρουτίνας και στασιμότητας. Με έναν Κίτρινο στη ζωή σου, ετοιμάσου για περιπέτεια, για εξορμήσεις και νέες πληροφορίες συνεχώς. Μαζί μ’ όλη του τη ζωντάνια, ο Κίτρινος φέρνει μαζί και τον εγωκεντρισμό του. Αφού είμαι που είμαι τόσο θετικός, σου λέει, γιατί να μη δίνεις σημασία σ’ αυτό (συνεχώς);
Περνώντας στους Πράσινους, είναι σχεδόν αδύνατον να μην έχεις τέτοιους ανθρώπους στη ζωή σου, καθώς αποτελούν το μεγαλύτερο ποσοστό προσωπικοτήτων. Ένας Πράσινος είναι υπομονετικός και χαλαρός. Δε θα αγχωθεί, παρά μόνο θ’ αναλάβει όλες του τις ευθύνες σιγά-σιγά. Ένας Πράσινος μέσα στο χώρο εργασίας μπορεί να χαρακτηριστεί ως αργόσυρτος, άρα όχι ο ιδανικότερος συνάδελφος κι υπάλληλος. Χαλαρός μεν, ατελείωτος δε. Σα θεσσαλονικιώτικος καφές.
Ένας Πράσινος σε προσωπικό επίπεδο όμως, είναι ένας πολύ καλός ακροατής. Είναι υποστηρικτικός και πάντα πρόθυμος ν’ ακούσει, να στηρίξει και να συμβουλεύσει. Είναι διακριτικός και δε θα εισβάλει ποτέ στην προσωπική σου ζωή, εάν εσύ δεν του ανοίξεις την πόρτα. Όσο ανοιχτός είναι όμως για ν’ ακούσει τους άλλους, άλλο τόσο κρύβει τα δικά του συναισθήματα. Οπότε αν έχεις έναν τέτοιο άνθρωπο στη ζωή σου, έχε κατά νου πως δε θα εκφραστεί, δε θα δείξει εύκολα τι νιώθει, αν τον απασχολεί εκείνον κάτι. Είναι στοργικός και θα σε υποστηρίξει, φρόντισε όμως να κάνεις το ίδιο κι εσύ διακριτικά, γιατί δεν πρόκειται ποτέ να στο ζητήσει.
Τέλος, έχουμε τους Μπλε. Ο Μπλε είναι ο Παρθένος του κύκλου προσωπικοτήτων. Αν ήταν χαρακτήρας από σειρά, θα ήταν ο Κατακουζηνός κι αν ήταν μάθημα τρίτης Λυκείου, θα ήταν Μαθηματικά κατεύθυνσης. Ένας μπλε είναι μεθοδικός. Είναι αναλυτικός και τελειομανής. Ο τέλειος συνάδελφος κι υπάλληλος δηλαδή. Αυτός που μπορείς να βασιστείς πάνω του, γιατί δεν πρόκειται ποτέ να παρατήσει μια δουλειά, εάν δεν την έχει ολοκληρώσει στην εντέλεια. Δεν τον αφορά η ποσότητα, είναι συγκεντρωμένος στην ποιότητα. Φυσικά, δε θα μπορούσε ποτέ ένας Μπλε υπάλληλος να συνυπάρξει μ’ ένα Κόκκινο αφεντικό. Ο πρώτος να προχωράει με αργά και σταθερά βήματα προς την τελειότητα, ενώ ο άλλος ν’ αποζητάει το αποτέλεσμα χθες.
Ένας Μπλε στην προσωπική σου ζωή, είναι ένας πολύ ενδιαφέρον τύπος για να ‘χεις. Χρειάζεται το χρόνο του για να σε πλησιάσει και του αρέσει να μιλάει με δεδομένα. Είναι αμφισβητίας και δε θα σε εμπιστευτεί εύκολα. Είναι πολύ λογικός και συγκροτημένος, ό,τι πρέπει δηλαδή για να προσφέρει ειλικρινείς συμβουλές. Ένας Μπλε θα προσγείωνε έναν αντισυμβατικό Κίτρινο που πετάει στα σύννεφα με την αντικειμενική του ειλικρίνεια. Ταυτόχρονα θα ερχόταν σε σύγκρουση μ’ έναν Κόκκινο, προσπαθώντας με επιχειρήματα να του αποδείξει, πως μπορεί τελικά να μην έχει δίκιο.
Φυσικά, κανένας άνθρωπος δεν παρουσιάζει χαρακτηριστικά μίας και μόνο από τις πιο πάνω τέσσερις προσωπικότητες. Όλοι μας παρουσιάζουμε συνδυασμό χαρακτηριστικών κι αυτό είναι το μυστικό της συνταγής που μας κάνει να ταιριάζουμε με διαφορετικούς τύπους. Ένας καθαρά Κόκκινος κάνει θόρυβο, ένας κατ’ εξοχήν Κίτρινος χαμογελάει πάντα, ένας Πράσινος είναι ευκολοπροσάρμοστος κι ένας Μπλε είναι τελειομανής. Ο συνδυασμός όλων, φέρνει το αποτέλεσμα ανθρώπων που ίσως να μην είναι ηλίθιοι, απλώς να χρειάζονται ξεχωριστό χειρισμό για να μπορέσουν να λειτουργήσουν. Άλλωστε, πάνω-κάτω το ίδιο ισχύει για όλους μας, σωστά;
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου