Αναμφισβήτητα, τα μάτια είναι ο καθρέφτης της ψυχής. Τα μάτια σκιαγραφούν προθέσεις, συναισθήματα, ένστικτα με μια και μόνο προϋπόθεση, να μάθουμε να τα διαβάζουμε και όχι απλώς να τα κοιτάμε. Αντικρίζεις γύρω σου περαστικούς και διακρίνεις βλέμματα πονηρά, παιχνιδιάρικα, απογοητευμένα, ξεκάθαρα, θλιμμένα, χαρούμενα, φοβισμένα, αδιάφορα και καχύποπτα. Ακόμα και το χαμόγελο στα μάτια φαίνεται και όχι στα χείλη, καθώς ένα χαμόγελο που αποτυπώνεται στο στόμα είναι απλά ένας μυικός σπασμός κατόπιν εντολής του εγκεφάλου μας (όπως ένα χαμόγελο τυπικής ευγένειας), ενώ το γέλιο που ρυτιδιάζει τα μάτια είναι εκείνο που αμολάει η ψυχή μας, το αληθινό, το ασυγκράτητο, το ατόφιο. Δε χρειάζεται ιδιαίτερη προσπάθεια για να ξεχωρίσεις όσα κρύβουν τα λόγια και φανερώνουν τα μάτια που αντικρίζεις. Όσες φυσιογνωμίες κι αν συναντήσουμε στα μάτια τους θα διακρίνουμε τη λάμψη και τα σκοτάδια τους κι όσα λόγια κι αν ακούσουμε από τα μάτια θα κλέψουμε την αλήθεια που λαχταράμε.
‘Η μήπως όχι;
Είναι πολλές φορές στη ζωή που θα συναντήσεις λόγια να μη συμφωνούν με τα μάτια και αυτό θα σε μπερδέψει, θα σε συγχύσει και θα σε κάνει να αμφιβάλεις. Θα ακούσεις λόγια να λένε «σ’ αγαπώ» ενώ τα μάτια δε θα βγάζουν ούτε μια σπίθα έρωτα, ενώ θα ακούσεις ένα «δε μου λείπεις» και τα μάτια θα σπαρταρούν από λαχτάρα να περάσεις την πόρτα. Τι θα υπακούσεις; Θα σκεφτείς πως ίσως τελικά να λένε ψέματα και τα μάτια κι εμείς ποντάραμε στην αλήθεια τους. Και τότε, πού μένει να στηριχτείς, αν όχι σε βλέμματα;
Η αλήθεια είναι πως θέλει ζόρισμα η αποκωδικοποίηση των ματιών μας. Κι εμείς, δε μάθαμε να τα διαβάζουμε σωστά, αφού μας κέρδισαν τα λόγια που ηχούν στα αυτιά μας χωρίς καμία προσπάθεια, γιατί επιλέγουμε την εύκολη λύση. Υπάρχει, όμως, και μια άλλη παράμετρος την οποία πρέπει να υπολογίσουμε και δεν είναι άλλη από το γεγονός ότι μπορεί να διαβάζουμε τα μάτια με τον τρόπο που μας βολεύει, άρα ενδεχομένως κι εσφαλμένα. Προβάλλοντας όσα θα θέλαμε να δούμε μέσα τους, ή κάνοντας πράξη την αυτοεκπληρούμενη προφητεία μας, για όσα φοβόμασταν, κάνουμε τόσα λάθη. Κι ενώ τα μάτια είχαν να πουν όσα είπαν, εμείς ποτέ δεν τα καταλάβαμε και μείναμε στο λανθασμένο μας κριτήριο. Πόσο άδικος τρόπος να χάσει κανείς τη φερεγγυότητα κι αξιοπιστία του!
Τα μάτια, όχι απλά μιλούν, αλλά φωνάζουν. Ας τα μελετήσουμε χωρίς να αμφιβάλλουμε. Όσες φορές τα απαρνηθήκαμε, ήταν γιατί δεν τους δώσαμε την αξία που τους έπρεπε και βασιστήκαμε στις λέξεις. Δύσκολο ντουέτο αυτά τα δύο, μα να ξέρεις ότι έρχονται και οι φορές που εναρμονίζονται στον πιο άρτιο χορό. Και τότε, ξέρεις πως μπορείς να αφεθείς, και να επιτρέψεις επιτέλους να σ’ αγαπήσουν.
Τόσα τραγούδια, τόσα ποιήματα, τόσες αφιερώσεις έγιναν για τα μάτια κι εμείς ακόμα νομίζουμε ότι μπορούμε να τα αντιμετωπίζουμε επιφανειακά, βιαστικά και πρόχειρα. Όμως, ανά τους αιώνες, τα πιο βαθιά, τα πιο ουσιώδη ζωγραφίζονται με απόλυτη ακρίβεια πάνω τους και περιμένουν να τα εξερευνήσουμε.
ΥΓ: Πόσο μάταιη προσπάθεια να απαρνιέσαι αυτό που ουρλιάζεις;
Συντάκτης: Άννα Γιαννούλη
