Ό, τι δεν αντέχεις να θυμάσαι η ίδια σου η μνήμη σού το κρύβει

Η μνήμη είναι η διαδικασία κατά την οποία καθένας από μας μπορεί να επαναφέρει στο νου του τις εμπειρίες, τις γνώσεις, τις καταστάσεις που έχει βιώσει στο παρελθόν. Κατά πόσο όμως όλες αυτές οι εντυπώσεις που έχουν αποτυπωθεί στο μυαλό του είναι όντως πραγματικές καταστάσεις; Μήπως κάποια συναισθηματικά βιώματα βρίσκονται σ’ έναν ουτοπικό κόσμο;

Σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες δεν πρέπει να στηριζόμαστε τόσο πολύ στις αναμνήσεις μας καθώς η μνήμη μας μάς απατά και πολλές φορές οι πληροφορίες που έχουμε από κάποια ανάμνηση είναι ψευδείς. Αυτό συμβαίνει γιατί οι άνθρωποι έχουν την ικανότητα να δημιουργούν στη φαντασία τους γεγονότα που δεν έχουν συμβεί κι όμως πιστεύουν ότι έχουν γίνει.

Στη συνέχεια, όλοι θεωρούμε ως δεδομένο ότι οι αναμνήσεις μας είναι αληθείς, χωρίς να αντιλαμβανόμαστε ότι παρουσιάζουν πολλά ανακριβή σημεία. Αυτό γίνεται καθώς η μνήμη μας είναι επιλεκτική κι ο ανθρώπινος εγκέφαλος αποθηκεύει κάποιες πληροφορίες, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι όλες αληθινές. Αποθηκεύεται η δική σου οπτική γωνία. Αν δηλαδή έχεις χωρίσει κι ο άνθρωπος αυτός σε έχει πληγώσει, τείνεις να θυμάσαι τι συνέβη με μια πιο τραγική νότα, καθώς στο δικό σου μυαλό τα πράγματα συνέβησαν πιο δραματικά.

Στο σημείο αυτό, οφείλουμε να τονίσουμε τους εξωτερικούς παράγοντες που επηρεάζουν την ανθρώπινη κρίση, όπως η συναισθηματική φόρτιση, χαρά ή λύπη και η διάσπαση της προσοχής από άλλο πρόσωπο ή κατάσταση, τα οποία μας οδηγούν στα να διαφύγουν από την προσοχή μας σημαντικές πληροφορίες και λεπτομέρειες από το βασικό πρόσωπο στο οποίο έχουμε επικεντρωθεί. Είναι πολύ δύσκολο, σχεδόν ακατόρθωτο να μπορέσουμε να ξεχωρίσουμε εάν οι αναμνήσεις μας είναι αληθινές, όταν δεν υπάρχουν άλλοι άνθρωποι για να συγκρίνουμε τις καταστάσεις. Αλλά και πάλι, με την πάροδο του χρόνου οι αναμνήσεις όλων εξασθενούν οπότε δεν μπορούμε να οδηγηθούμε με ακρίβεια σε αληθινά στοιχεία.

Παρ’ όλο λοιπόν που γνωρίζουμε ότι οι αναμνήσεις μας ίσως να μην είναι και τόσο ειλικρινείς όσο πιστεύουμε, συνεχίζουμε να τις εμπιστευόμαστε και να τις υποστηρίζουμε. Είναι μια ανθρώπινη ανάγκη να θεωρούμε δεδομένα κάποια γεγονότα τα οποία θα θέλαμε να είχαν εξελιχθεί μ’ αυτόν τον τρόπο. Φυσικά δε γίνεται επιτηδευμένα και με σκοπό την παραπλάνηση αλλά αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο δρα κάθε ανθρώπινος εγκέφαλος.

Μ’ αυτό ως οδηγό μπορούμε να κατανοήσουμε γιατί το μυαλό μας μάς δημιουργεί συγκεκριμένες εικόνες οι οποίες είναι υπέρ του δέοντος όμορφες και τρυφερές στιγμές μέσα στη θολότητά τους. Προσπαθεί να περιορίσει ακόμα και να μηδενίσει τις αρνητικές εικόνες του παρελθόντος οι οποίες σίγουρα θα έβαζαν το κάθε άτομο να περάσει ξανά από τη διαδικασία του αρχικού πόνου. Φέρνουν μια κατάσταση καθόλου ευχάριστη και με αρνητικές επιπτώσεις για την ψυχολογική υγεία του ατόμου και τείνουν να επικρατούν στο βραχυπρόθεσμο μνημονικό μας.

Η μνήμη λοιπόν δεν είναι μια βιντεοκάμερα που μπορεί να καταγράψει αλάνθαστα κάθε περίσταση, αλλά είναι μια πράξη ανασύστασης κι ανασυγκρότησης του ανθρώπινου εγκεφάλου. Οπότε ίσως θα ήταν καλύτερο να μη βασιζόμαστε σ’ αναμνήσεις που δεν μπορούμε να αποδείξουμε με εικόνες, φωτογραφίες, μηνύματα ή οποιοδήποτε τρόπο την ορθότητα των λεγομένων αλλά να κρατούμε μια επιφύλαξη σε κάθε περίπτωση υποστήριξης του παρελθόντος μας.

Το μυαλό λοιπόν, θα μπορούσαμε να πούμε ότι λειτουργεί ως ασπίδα προς τις δυσάρεστες καταστάσεις κι έχει αναλάβει τον ρόλο της παρουσίασης ξεχωριστών στιγμών που στη δύσκολη περίπτωση που δεν υπάρχουν, αναλαμβάνει να τις δημιουργήσει.